صفات اهورامـــزدا
گرچه ذات بی چون پروردگار به وصف در نمی آید، اشوزرتشت برای درک و فهم مردم صفات یا فروزگانی در اوستا برای اهورامزدا قایل شده که چنین اند:
1-“هروسـپ توان” یا توانای کل
2-” هروـسپ آ گاه” یا دانای کل و”هروســپ خدا” یعنی مالــک وصاحب همه چیز.
اگر در کار آفرینش ( خلقت وهستی)بدرستی بیندیشیم می بینیم که خدا همه چیز را از روی دانش وخرد آفریده ودر کارهای اوهم آهنگی ونظم بسیار کاملی حکم فرماست چنانچه هرعضوی از تن مارا کاریست ویژه(مخصوص) وشگفت انگیز که هیچ آ دمی از عهــده ساختن چنین چیزی برنیاید که به خوبی ودرستی بتواند جانشین اعضاء بدن شده وکارهای آ ن را به همان خوبی انجام دهد.
آیا به جز خـداوند چه کسی توانایی آ ن را دارد که خورشید به این بزرگی وتابناکی بیآفــرنـد که هر بامداد از خاور پدیدار گشته وبا نظم درستی هر پسین در باختر از دیده ها پنهان شود؟یا چهار فصل سال چون بهــار وتابستان وپاییز وزمستان به دستور چه کسی جز خداونــد یکی پس ا زدیگری فرا رسد به هنگام خویش جای خود را به چهره(فصل وصورت وشکل) دیگر دهد؟
در (یسنای 44) اشوزرتشت می فرماید:
آ یا به جز اهورامزدا کیست آنکه به خورشید وماه وستارگان راه سیر بنمود وماه را گهی نیمه و گاهی تمام نمودار ساخت؟
آیا به جز خداوند چه کسی توانایی آن را دارد که خورشید به این بزرگی و تابناکی بیافریند که هر بامداد از خاور پدیدار گشته وبا نظم درستی هر پسین در باختر از دیده ها پنهان شود؟ یا چهار فصل سال چون بهار و تابستان و پائیز و زمستان به دستور چه کسی جز خداوند یکی پس از دیگری فرا رسد و به هنگام خویش جای خود را به چهره (فصل و صورت و شکل) دیگر دهد؟
در یسنای 44 اشو زرتشت می فرماید :
آیا به جر اهورامزدا کیست که به خورشید و ماه و ستارگان راه سیر بنمود و ماه را گهی نیمه و گاهی تمام نمودار ساخت؟
آیا نگهدارنده زمین و سپهر و آفریننده آب و گیاه و ابر و باد کسی غیر از اوست؟ به راستی تنها اهورامزداست آن کسی که روشنایی سودبخش و تاریکی و خواب و بیداری را بیافرید و بامداد و نیمروز و شب را پدیدار ساخت.
پروردگاری که هرسپ توان و هروسپ آگاه و هروسپ خداست ، ناتوانی و نادانی در او راه نداشته و چنین هستی بخش بزرگی را هرگز در کار آفرینش نیازی به داشتن یار و یاور نبوده و یکتا و بی همتاست.
در جای دیگر اوستا اهورامزدا را “اَن ایاپ” یعنی نایاب و ناپیدا و “اَوی تنوو” یعنی بی جسم و پیکر و “ویسپه داتره” یعنی آفریننده همه چیز و “مینوان مینو” یعنی روحانی ترین روحانی یا نادیدنی ترین نادیدنی ها میخواند.
در گاتاها اشو زرتشت میفرماید :
اهورامزدا نخستین اندیشه گری که با فروغ جاودانی خود افلاک را درخشان ساخت و به ایزدی خرد خویش قانون “اشا” نظام جهان هستی را استوار ساخت تا نیک اندیشان راه نیک را دریابند و آن را پیروی کنند . ای خداوند جان و خرد ، ای کسی که همیشه و در همه حال یکسانی با روح مقدست فروغ ایمان را در قلب ما بر افروز.
ای خداونـــد هستی بخش بی همتـا، هنگامی که در روز نخست به ما جسم وجان دادی واز فروغ خویش نیروی اندیشیدن وخرد بخشیدی ،زمانی که به انسان نیروی گفتار وکردارعنایت فرمودی، خواستی تا هر کس به دلخواه خود وبه آزادی وصلاح خویش راه زیستن واندیشیدن اختیار کند.ای اهـورامـزدا همان که تورا بادیـدۀ دل نگریسـتم با نیروی اندیشـۀ خود در یافـتم که تویی سرآغاز و سر انجام ،تویی آفریدگار جهان هستی، تویی سرچشمه منش پاک وتویی داوردادگر کردارمردمان جهان .در نمازبه نام ستایش می خوانیم”به نام وستایش اوی همی بودو همی هست وهمی بید”یعنی من به نام وبه ستایـش کسی می پردازم که همیشـه بوده وهست وخواهد بود.”ایزد سپنـتامینـواندرج مینوان مینو خودش یک ونام اورمزدج”اوست پــروردگار نــیک اندیشی که یــگانه آفــریدگـار هـر دوجهان بوده ونامش اورمزد است.
“خدای مهست ،تواناودانا ودادار و پرورتار وپانا وخاورو کرفه گر و اوخشدار واویژه وه دادستانی وهمازور”اوست بزرگتر از همه واوست توانا وداناوپرورنده ونگهبان ودستگیر، اوست نیکوکار و وبخشنده وپاک واوست داور نیک ونیرومند.
علاوه بر این مازرتشتیان با کمال سربلندی افتخار میکنیم هنگامی که مردم جهان در دریای خرافات وبت پرستی غوطه ور بودند در بین ما ایرانیان پیامیر بزرگی چون” اشوزرتشت اسپنتمـان” پیدا شد که برای نخــستین بار یــکتا پرسـتی را به جهانیان آ موخته ومردم را به راه راســت هدایت فرمود. زمانی که مصـریها” گـاو آ پـیس” را می پرسـتیدند ودر نقاط دیگر، خدایان نیمـه انسـان ونیمه حیوان می پرستیدند اشوزرتشت برضد پرستش خدایان ساخته دست بشر برخاسته، فرمود: اهورامزدایی را بستایید که(اوی تنوو) بدون تـن وپیکر است و(آ دویی) بدون همتا و(ویسپ آر)آورنده وآفریننده همـه چیز است.
در اوستای” اورمزدیشت” در باره صفات پروردگار می خوانیم:
“آئدمروداهورومـزدا- فرخشـتیه نامه اهمـی اَشـا اُم زره تشتـره”پس اهورامزدا به زرتشت گفت: ای زرتشت؛
نخستین نام من” هـــدف کـــــل” است
“بیتووانـته ویـو”دوم ،مــنم بخشنــــــده نـــعــمت
“سری نیواوی تنوو”سوم، مــنم بـی تــن وپیـــکر
“توریه اَشَه وهیشتَه”چهارم، منم بهــــترین پاکــی وراســتی
“پُخده ویسپَه وهومزده داته اشه چیتره”پنجم، منم مبــداءتمام نیـکـی ها وراستـیهـا
“خشته وویدا همی خره تش” ششم، منـــم خـــرد ودانـــــش
“هفته توخره توما” هفتم،مـنم خـــردمنـــــــــدتـریــن
“اشتیمویداهمی چیس تیش “هشتم، منـــم دانــــش
“نائوموچیتوا”نهم، مــنم دانشمنــــــدتـریـن
“دَسَه مویدا همی سپانو”دهم ،منـم افرایش
“ایون دَسوسپه ننگهو”یازدهم،مـنم افزاینــده
“دَوه دَسواهورو”دوازدهم ، منم هستــــی بخـــــش
“سرَه دسوسو یشتو”سیزدهم،منم نیــکوتــریـــن
“چیتره دسو عمدویده ویشه وو”چهاردهم،منم آزار ناپذیــر- شکســت ناپــذیــر
“پنچه دَسواَوه نمنه”پانزدهم،منم بر همـــه فیـــروز
“خشه وش دَسه هاته مره نوش”شانزدهم ، مـنم نگهـدارندۀحساب بندگان
“هفته دَسو ویسپه اِسَش “هفدهم، منم نگهــبان همــــه
“آشته دَسه بیشه زیه ” هیجدهم ، منم تنـــــدرستــــی بخـــــش
“نوه دَسه یدا اهمی داتو ” نوزدهم ، منم بخشــــــــندۀ کل – آ فریننـــــــدۀ کل
“ویستا نستمو اهمنی یداهمی مزدا نامه اهمی “بیستم ، منـم هستـــی بخش کل ونامم بخشنــدۀ بزرگ است.
برگرفته از کتاب زرتشت و آموزه های او نوشته روانشاد موبد رستم شهزادی
http://www.ketabfarsi.org/ketabkhaneh/ketabkhani_3/ketab3599/ketab3599.pdf