آشنایی با فلسفه‌ی به‌ وجود آمدن «پیران»

باور(عقیده)‌ فرهنگ را می‌سازد و فرهنگ تمدن و باور نیک(درست و سازنده)‌ فرهنگ پویا را به بار می‌آورد. «سنت» یعنی بردن باور به زبان ساده و همه فهم بین مردم. و از بررسی دقیق سنت‌ها است که می‌توان به باورها پی‌برد.

آنچه روشن است از آغاز بنیاد ایران به‌وسیله کوروش بزرگ که گستره‌ی آن از شرق تا مرز چین، از غرب تا مصر و از شمال تا روسیه و از جنوب تا حبشه بود تاکنون، کشور ما مورد چشمداشت بیگانگان بوده است و از دیرباز بسیاری از دشمنان ددمنش به این سرزمین یورش آورده‌اند و به حق و حقوق این ملت دست‌درازی کردند،‌ و با سنگدلی چه کارها که بر سر این مردمان نیاورده‌اند.

دلیرمردان و شیرزنان را کشته‌اند و آنهایی که زنده ماندند، از دست دشمنان یک لحظه آرامش و آسایش نداشتند و از آنها برای بیگاری و کارهای سخت و کشنده بهره می‌بردند و مورد بدترین توهین و تحقیر قرار می‌دادند و پر روشن است که در چنین شرایطی زنان و دختران این مرز و بوم برای حفظ ناموس و شخصیت خویش در برابر بیگانگان خدانشناس چه باید می‌کردند یا باید تسلیم می‌شدند یا باید به جای دوردست می‌رفتند و به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گونه‌ای مخفیانه در سخترین شرایط مانده‌ی عمر را می‌گذراندند. تلاش آنها این بود که این مخفیگاه کنار آب روانی و سبز باشد، تا دوباره گرفتار دشمنان نشوند. آنقدر در آنجا می‌ماندند تا این‌که بر اثر گرسنگی یا موارد دیگر جان به‌جان آفرین تسلیم می‌کردند.

در فرهنگ پارسی زن، زندگی و زمین از ریشه «زامیاد» به مفهوم زاییدن بوده و نورخانه و کدبانو شناخته می‌شود در حالی‌که کلمه مرد از ریشه «مرته» یا «مرده» است و هر مرد هنگامی که به درجه بلوغ فکری و انسانی رسید می‌پذیرد که به جایگاه مینوی جاودانگی و بی‌مرگی رسیده است و از آن پس بایستی بدون ترس از مرگ در راه کیان فردی، خانوادگی، ملی و انسانی خویش به پیش برد و بر پایه‌ی این باور، زرتشتیان جانباختن مرد را یک امر طبیعی و از روی وظیفه می‌دانستند،‌ در حالی ‌که جانباختن بانوانی که در راه کیان دینی و ملی خویش وظایف مردان را بردوش می‌گرفت و جان خویش را در راه آرمان مقدس از دست می‌داد ارزش بیشتری پیدا می‌کرد بنابر سنت زرتشتیان بیشتر همکیشان برای بزرگداشت از جان‌گذشتگی زنان پارسا و فداکار یادبودی بنا می‌کردند تا آرمان آنها بزرگ و گرامی ‌داشته شود.

تاریخ ایران و دانش ایران شناسی ثابت کرده است که نه تنها پیرسبز، پیرهریشت و غیره برحق و مراد دهنده است، بلکه باید آنها را با همه‌ی وجود نگاهداشت. به راستی باید پذیرفت که هر چشمه‌ساری به گستره‌ی ایران باستان که پنج برابر ایران کنونی بوده است، پیرسبز و زیارتگاهی بوده که بانویی پاک‌سرشت از دست دیوان ددمنش فرار کرده و در سخت ترین شرایط و بدترین حالت جسمی ‌و روانی با فدا کردن جان خود به مقام جاودانگی رسیده است.

و ما زرتشتیان با رفتن به این جاها به حق و از روی دانش و آگاهی کامل باور داریم که این زیارتگاها از مقدس‌ترین جاهای جهان است،‌ نه تنها سخنان نادرست و خرافات را نمی‌پذیریم، بلکه این فرهنگ والای انسانی را ارج می‌نهیم و فرا می‌گیریم و به فرزندانمان می‌آموزیم که در راه زندگی ممکن است خدای ناکرده زمانی فرا برسد که جان این عزیزترین و گرانبهاترین دارایی بشر را، فدا کنیم. پس بر ما واجب است که باورهای اشوزرتشت و سنت‌های او را به ‌درستی بشناسیم و به‌کار بندیم که خود آینه همه‌ نمای فرهنگ زیبای اهورایی است. بار دیگر گوشزد می‌کنم حرمت این مکان‌ها را به ‌درستی به‌جا آوریم و از کارهای ناشایست بپرهیزیم تا سرمشق دیگران به‌ویژه کودکان و جوانان خود باشیم.

شادی و سرود، همراه با زیارت و سرگرمی ‌سالم به هر زیارتگاهی شادابی خوبی می‌بخشد. چه نیکوست که با هماهنگی و با به‌جا آوردن آیین درست زرتشتی زیارت خوبی داشته باشیم.

برگرفته از تارنمای یتااهو

گنجینه آمودریا ،نمونه های یگانه از نبوغ هنرمندان ایرانی دوران هخامنشی

نوروز امسال, خبر خوشحال کننده ای برای تاجیکان خواهدداشت.پس از تلاش چندین سالۀ  دولت تاجیکستان و خانه فرهنگ آن؛ برای بازگرداندن گنجینۀ جیحون یا آمودریا,به آن کشور, موزه بریتانیا موافقت کرده, چند نمونه از اشیای این گنجینۀ منحصر به فرد,را برای برپایی نمایشگاهی در نوروز؛ باز گرداند.

دولت تاجیکستان پیشاپیش اعلام کرده که این نمونه ها ,اصل نیستندوتنها نمونه های نسخه برداری شده,ازاصل این گنجینه خواهند بود.موزه بریتانیا ,به طور معمول اشیای حاضر در آنجا را که در شمار میراث فرهنگی کشورهاست,به آن کشورها برنمی گرداند,اما نمونه های بدلی آن را تهیه می کند ودر آن کشورها به نمایش میگذارد.لوح کوروش هم با همین روش وشرایط به ایران رفت,اما اعلام نشد.

گنجینۀ جیحون یا گنج آمودریا از170 نمونه طلا ونقره,مهم ترین اشیای باقی مانده ازدوران امپراطوری هخامنشی است.مهم ترین مجموعۀ موجود از هنرفلزکاری هخامنشی ونیزنمادهای چند فرهنگی این امپراطوری است. زمانی که پارس ها بخش بزرگی از جهان,ازمصرودریای اژه,تا افغانستان ودره سند را دراختیار خود داشتند.

این گنجینه که از دستبند و بازوبند , پلاک های طلاونقره با نقش برجسته, ارابه طلایی با چهاراسب ودیگر قطعات  زیبا وهنرمندانه تشکیل شده ؛ متعلق به دوران هخامنشی ـ چهار تا پنج قرن پیش از میلاد ـ است. بین سالهای1876تا 1880,درنیایش گاهی درمنطقۀ تخت قباد درنزدیکی رودجیحون ـ آمودریا نام باستانی آن ـ درتاجیکستان امروزی ؛ توسط جویندگان گنج پیدا شد.

کارشناسان هنری ؛ این مجموعۀ یگانه رابا ارزش ترین بازمانده های هنری برجای مانده ازدوران هخامنشی می دانند. رودخانه آمودریا که ازآن در”گاتاها” ونیزدرادبیات کهن ایران یاد شده,پس از سرچشمه گرفتن ازکوه های مرزی تاجیکستان وافغانستان,باگذرازمرزافغانستان ونیزترکمنستان وازبکستان,به دریاچۀ “اورال” می ریزد.در فارسی باستان,این پرآب ترین رود منطقه “وخش” نامیده می شد و یونانی شده آن” OXUS” است.ازهمین روی ؛ این مجوعه بی همتا درموزه بریتانیا “جواهرات اکسوس” OXUSTREASURE))نام دارد.

آمودریا در کتاب مقدس یهودیان و مسیحیان نیز آمده ؛ درادبیات کهن ایران نیزجای دارد,ازجمله درغزل معروف رودکی می خوانیم 

                          بوی جوی مولیان آید همی     یاد یار مهربان آید همی

         ریگ آمو ودرشتی های آن     زیرپایم پرنیان آید همی

انتقال این گنج دوران هخامنشی به موزۀ بریتانیا نیز خود داستانی دارد.در اواخر قرن نوزدهم ,یک فرمانده ارتش انگلیس”کاپیتن برتون” گروهی از بازرگانان راکه درراه میان پیشاور به کابل,به دست راهزنان اسیر شده بودند نجات داد,به این ترتیب گنج آمودریا,که همراه بازرگانان بود ؛ آشکارشد.او بخشی از اشیاء آن گنجینه را از آنها خرید و به بریتانیا برد,که بعد به موزه بریتانیا منتقل شد.

این گنجینه زمانی کامل تر شد که “سراگوستوس فرانک”مدیر موزهبریتانیا ؛ تکه هایی از آن ها رااز بازارهایی در راولپندی پاکستان ودر نقاطی از هند,خرید وبه موزه بریتانیا برد.

“گنجینه جیحون” درموزه بریتانیا به باور« جان کورتیس» کارشناس باستان شناسی وهنر ایران,قطعات یگانه ایست که از ترکیب طلاوآلیاژی از مس ونقره ساخته شده اند.بازوبند طلایی,یا ارابه طلایی با چهار اسب ونیز شیر بالداروکاسه طلایی که درهمدان بدست آمده به خوبی هنردوران درخشان هخامنشی وبزرگی این امپراطوری را نشان می دهد.

هنر هخامنشی ومعماری ایرانی ادامه منطقی,همان مهارتهای خیره کننده وشکوه وجلال بی سابقه ایست که به طورآشکاردرتخت جمشیدوآپادانای شوش دیده می شود.

امپراطوری هخامنشی در 550 پیش از میلاد,با پیروزی کوروش بزرگ, بزرگ ترین انسان تاریخ باستان؛ به وجود آمد.با پیروزی بر امپراطوری های لیدیانLYDIANمصر وبابل,همین گسترش امپراطوری کوروش وچندفرهنگی آنها,دلایل گرد آمدن گنجینه یگانه  ـ آمودریا ـ دریک نیایشگاه درمرزهای تاجیکستان امروزی است.اززمان کشف این گنجینه نظریه های مختلفی درباره اشیای آن ابراز شده,ازجمله درروی ارابه طلایی با چهار اسب تصویری ازخدای مصر بالباس هخامنشی,دیده میشود,که درکنار یک سرباز هخامنشی ایستاده است.

 یا پلاک طلایی “مرد ماد” با خنجر,با برجسته کاریهایش, مردی را نشان می دهد که لباس او به سبک مردمان بومی ماد است.در حالی که نمونه هایی از او در سنگ برجسته های دیوارهای تخت جمشید نیز دیده می شود.بر لباس – مرد ماد – اشیایی دیده می شود,شمشیری کوتاه بر کمر دارد وعلامتی در جلوی سینه اش گرفته که با دست راست آن را حمل می کند.

هنوز هدف از ساخت و بوجود آمدن آن مشخص نشده, اما آشکار است که این پلاک طلایی و دیگر اشیای طلا,نقره و مس,به شکل هدایا به نیایشگاه پیشکش شده است.این ارابه طلائی از گنجینه های بازمانده دوران هخامنشی وایران باستان به300 تا 500 سال پیش از میلاد تعلق دارد واز باارزش ترین یادگارهای تاریخی به شمار می آید.

برگرفته از تارنمای انجمن جهانی زرتشتیان

درینکویو شهر زیرزمینی زرتشتیان شگفت انگیز ترین کشف تاریخ آیین زرتشت مقصد توریستی جدید ترکیه

کاپادوکیه  Kapadoukia یا نام قدیمی و پارسی این سرزمین  کاپادوسیه  Cappadocia به معنای سرزمین اسبهای زیبا ,بخش باستانی و پهناوری است که امروز در ترکیه مرکزی قرار گرفته و به دلیل ارزش های تاریخی و باستانی ,توریستی ترین بخش استان نوشهیر؛ ترکیه کنونی را در بر می گیرد.
بازمانده های آتشفشان ونزدیکی آن با سواحل جنوبی دریای سیاه منظره عجیب و شگفت آوری به وجود آورده ,این محوطۀ باستانی از سال 1985 از طرف یونسکو جزو میراث فرهنگی جهان شناخته و ثبت شده.

اینجا انگورها و شرابهایش از زمان باستان , شهرت داشته ,امّا آنچه به این سرزمین ارزش تاریخی و گردشگری داده ,خانه ها و پناهگاههای پرشمار و کوچکی است که دردل کوهها وتپه های به جا مانده از آتشفشان , وجود دارد, برخی با نقاشیهای زیبایی از مسیح ونشانه های مسیحیت ,باز مانده از مسیحیانی که در سالهای ظهور مسیح و پس از آن , از ترس تهاجم سربازان رومی به آنجا پناه برده اند.
امّا شگفت آورترین بخش سرزمین کاپادوکیه یا کاپادوسیه ,شهری است زیر زمینی با نام درینکویو derinkuy که یکی از شگفت انگیزترین کشف تاریخ آیین زرتشت ,ایران باستان و پیروان اهورا مزدا در آنجا قرار دارد.
درینکو به معنی چاه عمیق ,شهری است زیرزمینی و اعجاب آور ,که براثر یک رویداد ساده کشف شد.
درسال 1963 کارگرانی که برای ایجاد ساختمانی ؛ به کندن زمین مشغول بودند,ناگهان با چاه یا تونل ژرفی درون زمین روبرو شدند.پژوهشهای بعدی ؛ کشف یک شهر زیرزمینی از دوران کهن را خبر داد؛ با آثارو نشانه هایی از آیین زرتشت,کهن ترین دین جهان ,با نمادهایی از اهورا مزدا,زرتشت ,فروهر و اسب های پارسی.

شهری در ژرفای 85متری زمین در هشت طبقه با گنجایش زندگی برای 20 تا 30هزار مرد وزن کودک و گاو وگوسفندواصطبل اسب.ونیز محلی برای ذخیره غذا و شراب , و درست کردن شراب و روغن و وجود  نیایشگاه هایی برای مراسم دینی.
دراین شهر زیرزمینی که توسط ایرانیان باستان ,پیروان دین زرتشتی ؛ ساخته شده,طبقۀ نخست ,ویژه نگهداری حیواناتی چون گاوو گوسفندواسب بوده ؛ پله های تودرتو وپرشماردر هر طبقه ,اتاقهایی با آشپزخانه ومحل بزرگی برای نگاهداری شراب و نیز مواد غذایی.
نکته قابل توجه تعداد تونلها وهواکش هاست ؛ که به بیرون راه دارند وطوری ساخته شده اند که در اعماق این شهرزیرزمینی هوا جریان دارد و هیچگاه کمبود اکسیژن احساس نمی شود.

درچهارمین طبقه این شهرزیرزمینی ؛ سنگهای سنگین و بزرگی با اندازه های سنگ آسیاب وجود دارند,که به گفته پژوهشگران ,در صورت حمله و نفوذ دشمن ,با این سنگها از پایین راه های ورودی را می بستند,تا از نفوذ دشمن جلوگیری کنند.برخی پژوهشگران نقطه ضعف سیستم دفاعی در این شهر را در آن دانسته اند,که مهاجمین می توانستند با ریختن سمهای کشنده در هواکش ها ؛ ساکنان شهر را از پای در آورند.
از نظر تاریخی  گزنفون xénophon تارخ نگاروفیلسوف یونانی ؛ که زمانی جزو سپاهیان کوروش کوچک در لشکرکشی برعلیه برادرش اردشیر بوده ,ساخت این شهر و شهرهای زیرزمینی رادر قرنهای چهارم وپنجم پیش از میلاد می داند.
روزگاری همه سرزمینهای گسترده میان دورود هالیس و فرات را کاپادوسیه می نامیدند. از زمان مادها این سرزمین جزو بخشی از شاهنشاهی ایران بوده. در تاریخ برای نخستین باردر پایان سده ششم پیش از میلاد است که نامی از کاپادوکیه می رود ؛ آن هم در سنگ نبشته های سه زبانه دو تن از پادشاهان هخامنشی «داریوش بزرگ» و«خشایارشاه» .
به نوشتۀ ویکی پدیا ,فرهنگ آزاد ,از دیر باز فرهنگ و آیین ایرانی آنچنان در کاپادوسیه و ارمنستان پذیرفته و گسترش یافته بود که می توان گفت مردمان این نواحی درزمان هخامنشیان و اشکانیان ,دیگر ناایرانی – انیرانی –  شمرده نمی شدند. پرستش ایزدان ایران به ویژه  «مهر و آناهیتا» در کاپادوسیه جریان داشت.

روایات تاریخ نگاران یونانی  ؛و نام گذاری ماههای سال با نامهای ایزدان مزدیسنا در سده پنجم پیش از میلاد در کاپادوسیه ؛ باستانی ترین گواهی تاریخی درباره رواج و گسترش آیین زرتشتی در باختر ایران ,کاپادوسیه که ترکیه مرکزی امروز در آن قرار دارد ؛ می باشد.
پرسش اساسی و مهم این است : چرا ,ایرانیان باستان از پیروان اهورامزدا و زرتشت ,برای یک زندگی مخفی و طولانی شهری در ژرفای 85 متری زمین ساخته اند ؟ آنها از چه دانش و علومی برای ساخت این شهر شگفت آور برخوردار بوده اند.
پژوهشگران می گویند:با تکنولوژی امروزی ؛ ساختن چنین شهری زیرزمینی ,برای زندگی 20 تا 30 هزار نفر , ده سال طول می کشد. آنها این شهرزیرزمینی درینکویو را هم ردیف ودر مقایسه با اهرام مصر توصیف می کنند.

آیا پیروان اهورا مزدا از ترس تهاجم اقوام وحشی ؛ یا  از ترس رویدادهای سخت طبیعی از جمله زمستانی سخت که در اوستا به عنوان زمستان شیطانی از آن یادکرده ؛ به ساختن این شهر زیرزمینی اقدام کرده اند.آیا ازترس موجوداتی فرا زمینی ,به زیر زمین پناه برده اند.  این دیدگاه در مورد قوم مایا نیز وجود دارد ؛ مایا  ها قومی با هوش در دوران باستان بودند که نبوغ و هوش ویژه ای در ریاضیات و نجوم داشتند اما به یکباره از بین میروند و تمدن آن ها خاموش می شود . نقاشی هایی که از آن ها باقی مانده ؛ موجوداتی را نشان ما دهد که شباهتی به انسان ها ندارند.
در وندیداد دوم ؛ اهورامزدا ,از پیروانش می خواهدبرای پیشگیری از تهاجم دشمنان ودیوان و پرهیز از صدمات یک زمستان شیطانی و هلاک کننده  ؛ شهری زیرزمینی بنا کنند.که در صورت لزوم در آنجا به سرببرند.
در قسمت بیرونی “درنیکویو” شهر زیرزمینی ایرانیان باستان ,خرابه های دوبرج دیده می شود که محلی برای نگهبانان بوده ,که اگر مهاجمان و دشمنان نزدیک شوند به ساکنان شهر خبر دهند.

چرا این شهر زیرزمینی ساخته شده ؛ زرتشتیان برای چه آنجا را پناهگاه خود ساخته اند ,تا چه زمانی در آنجا زیسته اند ؛ بر سر آنها چه آمده؟ اینها پرسشها یست که هنوز برای آنها پاسخی کافی پیدا نشده است!
آنچه در دنیای امروزی ما روشن است ,این که «کاپادوکیه »یا «کاپادوسیه» و «درینکویو» کنونی ؛ با 26هزار نفر جمعیت آن  ؛ یکی از مهمترین مکان های گردشگری وتوریستی ترکیه است. درهای درینکویو از سال 1970, به روی جهانگردان وتوریستها باز شده,امّا فقط ده درصد آن در دسترس بوده است.

ترکیه برای سال 2012 با تبلیغات گسترده , درینکویو را به عنوان یکی از شگفت انگیزترین مکانهای تاریخی و توریستی خود معرفی کرده است. ترکیه در حال حاضربالاترین درآمد و توریست رااز صنعت گردشگری ؛ درمیان کشورهای منطقه دارد. پرسش اینست ایران ؛ سرزمین مادری سازندگان درینکویو– شهر شگفت انگیز زیر زمینی- با آن همه جاذبه های تاریخی و طبیعی هر سال چقدر توریست و گردشگر دارد ؟

برگرفته از تارنمای انجمن جهانی زرتشتیان

همچنین ببینید گزارش شبکه History

http://www.youtube.com/watch?v=S0u8e5Rp-2k