تاثیر دین زرتشت بر ادیان دیگر

بازگشت 

تاثیر دین زرتشت بر ادیان دیگر

 

ظهور زرتشت ، در منطقه بسیار دوری از تمدن بابلی رخ داده است و در زمانی که زرتشت پیام خود را اعلام کرد نه رابطه ای بین خاور نزدیک و خوارزم وجود داشت و نه تورات به وجود آمده بود. عهد عتیق به گواهی محققین و دانشمندان پیرو نظریات متفاوت و به اتکا بررسی هایی که در قرن بیستم تکامل یافته است، پس از تبعید یهودیان به صورت یک کتاب منظم شکل گرفت و مهمترین بخشهای آن توسط نویسندگان دوران تبعید و پس از آن تنظیم گردیده است در حالی که در این ادوار مؤلفین و روحانیون یهودی به تکمیل و ترسیم و اصلاح و تنظیم تورات مشغول بوده اند قرنها از تدوین سرودهای زرتشت می گذشته است. گذشته بر این اصولاً مبانی فکری و میتولوژی تورات با برداشتهای زرتشت به هیچ وجه منطبق نیست. تورات مراحل اولیه میتولوژی تشکیل یک امت را بیان می کند و یهوه خدای حافظ قوم بنی اسرائیل است و دین یهود میثاقی است که فقط بین قوم یهوه یا اسرائیلیان و خدایشان منعقد می گردد. در این مراحل برداشتهای تورات بسیار انتروپومورفیک و اساطیری است. خدا دارای شخصیتی کاملاً انسانی است و از کیفیات بشری برخوردار است.

 

 یهوه خدایی است حسود و عصبانی و قهرآلود. باید برای او قربانی برد و با آداب و رسوم و شعائر خاص به ستایشش پرداخت. اوست مالک سرنوشت قوم خویش و آنها اراده ای در مقابل او ندارند. اگر به میثاق خود به شایستگی عمل نکنند به آتش غضبش خواهند سوخت و به نابودی و هلاک دچار خواهند شد. در حالی که گاتها با اسطوره های تورات بیگانه است و اهورامزدا خدای جهان است نه خدای قوم آریاییان. انسانها در نظر زرتشت آزاد آفریده شده و با اختیار باید راه خویش را برگزینند. سرنوشت انسان به دست خود اوست و افکار و اندیشه و عملش بهشت و جهنم او را بر پا می دارد. وجدان آرام بالاترین پاداش و درون تیره و ناآرام شایسته ترین کیفر است.

 

بین پیام زرتشت و تورات هیچ گونه نزدیکی نیست و آنچه روحانیون یهود به نام موسی در تورات بیان داشته است متأثر از فرهنگی به کلی غریبه با فرهنگ گاتها است.

 

اما با بررسیهای دقیقی که در قرن بیستم به عمل آمده مسلم شده است که پیام زرتشت غیر مستقیم در ادیان دیگر مؤثر واقع شده است. جامعه هخامنشیان و ساسانیان بر آن بنا شده است، هنگامی که بابل به تصرف ایرانیان درآمد و با یهودیان تبعیدی برخورد نمودند، دین اوستایی در عقاید یهودیان تأثیر شدیدی نمود. در بخشهای تورات که پس از این برخورد شکل گرفته اند تأثیر دین ایرانیان را می توان مشاهده کرد.

 

زهنر معتقد است که نفوذ دین زرتشت در دین یهود به خصوص از مطالعه الواح کشف شده در بحرالمیت بهتر روشن می شود. در معتقدات این فرقه موارد زیادی یافت می شد که با دین زرتشت شباهت داشت. در برداشت شیطان این فرقه تحت تأثیر عقاید ایرانیان قرار گرفته اند. در الواح بحرالمیت آمده است که چگونه یهوه دو روح آفرید، روح راستی و روح شر که یکی به نور وابسته است و دیگری به ظلمت. همه شرارتها از فرزندان روح شرورند که سعی می کنند فرزندان راستی را منحرف سازند.

 

یهوه از روح شر تا ابد متنفر است و از همراهیش منزجر، ولی روح راستی را تا ابد دوست داشته و با او همراه است( تورات فقط بخشی از عهد عتیق است).

 

زهنر معتقد است این مطالب که در تورات وجود نداشته مسلماً از اوستا اقتباس شده است ولی برداشت زرتشت بسیار عاقلانه تر می باشد زیرا روح شریر را او از ابتدا بد نیافرید بلکه او با اختیار زشتی را برگزید.

 

او می نویسد با مقایسه دکترین زرتشت در مورد کیفر و پاداش در آخرت با مسیحیت می توان به طور یقین نتیجه گرفت که مسیحیت از زرتشت متأثر گردیده است هر چند شکل بهشت و جهنم دین مسیح به کلی با گاتها اختلاف دارد. او اشاره می کند به تحول در دین یهود پس از برخورد با زرتشتیان و می نویسد که ما یکباره در بیانات دانیل(20/12) می بینیم از برخاستن مردگان سخن گفته می شود که برخی از آنها حیات جاودان و بعضی مجازات ابدی می یابند. زهنر فریسیان را بسیار متأثر از عقاید ایرانیان دانسته و معتقد است نام آنها نیز به دلیل همین شباهت عقیدتی فریسیان( فارسیان) شده است.

 

زهنر معتقد است: ” آنچه در پیام زرتشت زنده و حیات بخش بود از جانب یهودیان به مسیحیت منتقل شد “.

 

زولستر معتقد است در دین زرتشتی برای اولین بار بهشت و جهنم مطرح شده و ادیان دیگر ( ادیان ابراهیمی که پایه گذار آن دین یهود است) از آن اقتباس کرده اند.

میلز معتقد است که دین زرتشت در آیین یهود اثر گذاشته است و به خصوص در زمان تبعید یهودیان، فریسیها یک طبقه برجسته از یهودیان بودند که بیشتر تحت تأثیر دین ایرانیان قرار گرفته بودند و در معتقداتشان به خوبی می توان این تأثیر را دریافت. توسط همین فریسیان آیین زرتشت در مسیحیت نفوذ یافته است.

 

پروفسور دوش گیمن به کتاب قضات در تورات باب 9 آیه 23 استناد می نماید که در آنجا روح شرور و خبیث خداوند، به شائول حمله می کند. به عبارت دیگر یهوه دارای دو روح نیکو و شرور است. او معتقد است که این موضوع از دین ایرانیان اقتباس شده و نمونه آن نیز در طومارهای بحرالمیت دیده می شود. او برخی از این طومارها را که در نیمه دوم قرن اخیر کشف شده است، چنین اقتباس می کند: (( همه آنچه موجود است و بوجود خواهد آمد از خدای داناست… او آدمی را آفرید تا بر جهان فرمانروا باشد و برای او دو روح ساخت تا هنگامی که به سوی خدا رجعت می کند با او باشد. آنها ارواح راستی و دروغند. در جایگاه نور سرچشمه راستی است و ریشه دروغ در سرچشمه ظلمت. فرمانروایی بر همه فرزندان راست کرداری با شهریار روشنی است که در راه نور گام بر می دارند، گمراهی فرزندان راستی همه در دست ظلمت و فرزندان اوست… از این دو روح همه فرزندان انسان ریشه گرفته اند و از جدایی آنها گروههای مردم میراث می برند. مردم در راه این دو روح طی طریق می کنند. اما خدا در خرد با شکوه خویش دورانی برای ویرانی تعیین کرده و به هنگام موعود به کیفر خطاهای فرزندان ناراستی همه آنها را نابود خواهد کرد و آنگاه راستی در جهان آشکار می شود))

 

فرقه اسنیان به سرنوشت معتقد بودند، زوزفوس مورخ مشهور یهودی نزدیک به زندگی مسیح می نویسد: (( اسنیان بر آنند که سرنوشت بر همه چیره است و هیچ واقعه ای روی نمی دهد مگر آنکه در سرنوشت آمده باشد))

 

گیمن و بسیار ی از محققین دیگر معتقدند که پل چینود یا پل پاداش دهنده(جدا سازنده) را یهودیان از زرتشتیان اقتباس کرده و بعد نیز به پل صراط مبدل شده است( که این اقتباس به وسیله یهودیان وارد دیگر ادیان و ادیان ابراهیمی شده)

 

ویتنی پژوهشگر نامدار آمریکایی معتقد است که مذهب ایرانیان در دنیای قدیم پیشرو بوده و حتی یونانیان از آنها درس گرفته اند. او می نویسد که از مذهب زرتشت یهودیان بهره گرفته و عیسی خواه انسان و خواه خدا، از آن پیروی نموده و همان را موعظه کرده و روی آن ایستادگی نمود تا در بالای صلیب به خاطرش جان داد. البته این افتخار و شرف بزرگی است برای کسی که در عقیده خود پافشاری نموده و در راه آن جان داده است ولی از برای عیسی و دیگران ممکن نبود آیینی را که زرتشت در سه جمله اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک بیان کرده است، بهتر و پاکتر از او توجیه نمایند.

 

آیا این سه جمله شامل همه چیز نیست و اساس کلیه مذاهب شمرده نمی شود؟ آیا ممکن است یکی از مرسلین پارسا چیزی بر آن بیفزاید؟ شاید کسی در جواب بگوید آری عشق مسیحا را نیز می توان ضمیمه این اصول کرد. اما کسی که دارای اندیشه نیک و پاک است نه تنها به عیسی که به سراسر جهان و خالقش عشق می ورزد. کسی را که اندیشه پاک است دلی هم پاک دارد. همیشه اندیشه نیک اساس و بنیان حقیقی گفتار و کردار نیک است.

 

فیلیسین شاله می نویسد که: (( دین زرتشت در آیین جِین و بودا هنوز نفوذ و تأثیر نموده و آزادی انتخاب در دین، احتراز از قربانی خونین، و احترام به زندگان از اصول هر سه دین و از اصطلاحات زرتشت است))

 

آلتهیم معتقد است: (( نظیر سخن زرتشت را در بین پیمبران یهود می توان یافت و این اتفاقی نیست بلکه از وحدت خواست مذهبی آنان سرچشمه می گیرد، آنها همه در یک چیز شریکند و آن این است که خدا را در یک عمق و ژرفای خاصی، که تا آن روزها ناشناخته مانده بود، درک می کردند و سعی در این داشتند به شکلی که از او ساخته شده بود صفا و خلوص بخشند. آنها می خواستند الوهیت را از آن جامه رنگارنگ که میتولوژی بر او پوشانده بود، آزاد ساخته و در عظمت پرشکوه خود ارائه دهند)) ( بررسی های انجام شده نشان می دهد که قبل از برخورد با ایرانیان تورات درباره یهود قضاوت دیگری داشته است)

 

ویدن گرن معتقد است وجود تقاویم هخامنشی در سرزمینهای دیگر که پایه اوستایی داشته و نامهای اوستایی در آنها به کار برده شده است، گواه روشنی است بر نفوذ دین زرتشت در این نواحی البته برخی نیز معتقدند که در این تقاویم مفاهیم اوستایی با دین زروانیان و مغان مخلوط شده است.

ویدن گرن می نویسد که در زمان پارتها نفوذ مذهبی دین زرتشت به خاور نزدیک توسعه می یابد.

 

اشاتولوژی و اپوکالیپسی همیشه در مذهب ایرانیان نقش مهمی بازی کرده است ولی در این زمان این معتقدات در بین النهرین، فلسطین، سوریه و… منتشر گردید و همه جا به خصوص از طرف یهودیان با اشتیاق پذیرفته شد. او معتقد است(( اشاتولوژی مزداپرستان و عقاید آنها درباره روح و حیات پس از مرگ و پاداش اخروی در دین یهود مؤثر واقع گردیده و با مکاشفه ای که از تورات به ارث برده بودند آمیخته شد))

 

داوسون یک لیست بیش از صد مورد ذکر می کند که در آن مذهب زرتشتیان با آنچه امروز به نام دین یهود، مسیح و… ارائه می شود، شباهت دارد.

 

بسیاری از این موارد به طور مسلم پس از دوران تبعید در دین یهود پذیرفته شده و سپس به دین مسیح و… منتقل گردیده است( ادیان ابراهیمی)

 

کارتر معتقد است که امید قوم یهود به آتیه،ارتباط مستقیم داشت با خشنودی یهوه در روی زمین و افتخارات قوم اسرائیل. (( حیات آینده یهودیان بسیار نامشخص بود ولی هنگامی که با ایرانیان تماس حاصل کردند برای اولین بار عقیده به جاودان بودن روح شکل قطعی به خود گرفت و امید به حیات آینده در آنها بیدار شد و پاداش نیکوکاران و مجازات بدکاران قوت یافت)). او می نویسد: (( تحقیقات دقیق حاکی است که اصول دین زرتشت قبل از تماس با یهودیان شکل گرفته بوده است و به احتمال قوی از جانب دین یهود نفوذی در آن نشده است)). به نظر کارتر پس از تبعید یودا یک ناحیه ایرانی شد و تا حمله اسکندر نیز باقی ماند و به عبارت دیگر یهودیان دو قرن تماس مستقیم با ایرانیان داشته اند. یهودیان یهوه را به صورت خدای قبیله خود تصور می کردند و برخی نیز او را خدای طوفان می دانستند. او خدای واحد برای جهانیان نبود بلکه خدای خاص بنی اسرائیل به شمار می رفت و به همین جهت نیز آنها موظف بودند فقط به او خدمت کرده و به خدایان دیگر خدمت نکنند. کارتر یهودیان را در دوران قبل از اسارت و تماس با ایرانیان هونوتئیسم در مقابل مونوتئیسم می نامد( یعنی آنها که فقط به یک خدا برای خودشان معتقد بودند نه یک خدای عمومی برای جهان). این برداشتی است که اغلب محققین عهد عتیق بیان داشته اند.

 

او می نویسد بنی اسرائیل همه بدبختیها و موفقیتهای قوم خویش را به یهوه نسبت می داد و رضایت و خشنودی او را عامل تعیین کننده می دانست. آنها برای تأمین نظر یهوه با تقدیم هدایا و قربانی و بجا آوردن مراسم و آداب و شعائر خاص به یهوه خدمت می کردند ولی به مسائل اخلاقی کمتر اهمیت می دادند. به عبارت دیگر با اجرای اعمال پسندیده و اخلاقی ایمان کسی به اثبات نمی رسید، بلکه فقط انجام آداب و رسوم و شعائر و تشریفات و تقدیم قربانی مناسب شرایط ایمان بود. کم کم نبی های اسرائیلیان به یهوه صورت کلی و جهانی داده و او را عادل و مهربان خواندند.

 

پس از قرن هشتم ق.م. به تدریج تصور جهانی یهوه پدیدار شد و به خصوص پس از تبعید و تماس با ایرانیان این تصور قوت گرفت در حالی که بر عکس بین ایرانیان این توحید روحانی و اصیل در همان ادوار رو به زوال رفت. کارتر معتقد است که یهودیان از این برداشت عالی مزداپرستی هنگام تبعید بسیار متأثر شده و آن را در دین خود وارد ساختند و صفات اهورامزدا را برای یهوه برگزیدند.

 

ویل دورانت معتقد است که ایده جهنم و بهشت و پاداش و کیفر و نزاع بین نیکی و شر و غلبه نیکی بر بدی را یهودیان از زرتشتیان اقتباس کرده اند.

 

گلازناپ محقق آلمانی به تفصیل درباره دین یهود بحث کرده و به خصوص صفات یهوه را در تورات تجزیه و تحلیل کرده است، او به نکاتی اشاره می کند که قبل از متأثر شدن از دین زرتشت در تورات به آنها برخورد می کنیم، برخی از این برداشتها حتی پس از تبعید نیز در کتاب عهد عتیق باقی مانده است(اصولاً مفهوم دین و تقوی و پرستش خداوند در مکتب زرتشت و دکترین تورات به کلی متفاوت است و اگر در پیام زرتشت انسانیت، اخلاق حسنه و فضایل انسانی معرف مزداپرستی، و عمل نیک پایه تقوی و ایمان است، در تورات اصولاً دین مفهوم دیگری داشته و انجام تشریفات و شعائر بدوی و ابتدایی مشخصه ایمان به یهوه است. آنچه در تورات اصولاً مورد توجه قرار نگرفته اخلاق حسنه و فضایل و کمالات انسانی و تکامل روحی اوست. پس از تورات به تدریج نبی های اسرائیلی به این اصول توجه کرده اند ولی هرگز به کمال پیام زرتشت دست نیافته اند.) برای مثال به چند نمونه از صفات یهوه که گلازناپ از کتاب مقدس یهودیان نقل کرده اشاره می کنم:

 

خدای تورات غضبناک و آتشین مزاج است.

خدای اسرائیلیان به غارت و جنگ علاقمند است و قتل و عام کودکان و زنان را تأیید می کند.

یهوه نژادپرستی را صحه می گذارد.

یهوه متعصب و بی گذشت است.

 

حال اگر گاتها را بررسی کنیم نه تنها از این صفات کوچکترین نشانی در اهورامزدا نمی بینیم بلکه فروزه های او راستی، حقیقت، اندیشه نیک، مهر و محبت و فروتنی و… است. این مقایسه می رساند که گاتها به هیچ وجه نمی تواند از تورات متأثر شده باشد(اصولاً با اثبات تقدم گاتها بر تورات بحث درباره متأثر شدن گاتها از کتاب مقدس یهودیان غیر ضروری است)

 

بسیاری از محققین هفت فرشته عرش یهوه، که پس از تبعید در برداشتهای آنها شکل گرفت، یعنی جبرئیل، میکائیل، رفائیل، اسرافیل، عزرائیل، اوهیل و اوریل را انعکاس امشاسپندان زرتشتیان و چهار ملک مقرب را اقتباس از چهار فروزه اصلی اشا، وهومنه، خشترا و آرمئیتی می دانند.

 

 

اگوست فون گال نویسنده و مترجم و مفسر تورات عبری سامریان، که دانشمندی آلمانی و مؤمن به کلیسا و تورات یهودیان است، در کتاب مشروح و مفصلی، تأثیر دین زرتشت در دین یهود را بررسی می کند. بازگو کردن خلاصه این تجزیه و تحلیل، حتی به اختصار، خود محتاج به بخش کاملی است که از عهده خارج است. فقط از نظر اطلاع به برخی از نظریات او اشاره می کنیم:

 

فون گال می نویسد: (( اگر نبی های قبل از تبعید انتظار مسیح و نجات بخشی را نمی شناختند، و اگر آنچه از اشاتولوژی در کتب آنها آمده واقعی و ناب نیست بلکه دارای منشأ پس از تبعید می باشد، پس علت ظهور یکباره آن چه بوده است؟ این سوال دائماً مرا به خود مشغول می ساخت، علاوه بر این اثر فرهنگ ایرانی که در دوران رومی- یونانی بر یهودیت اعمال شده و به طور عموم مورد قبول واقع شده چگونه توجیه می شود؟… یک اشتغال عمیق و دقیق به منابع مذهبی پارسیسم مرا یاری کرد به این واقعیت معرفت یابم که یهودیت از دوران کوروش تحت تأثیر عقاید مذهبی پارسیسم قرار گرفته بوده است))

 

به تحقیق فون گال همین اعتقاد به منجی و سوشیانت، که از ایرانیان اقتباس شده بود، رفته رفته چنان قوت گرفت که بالاخره در یک گهواره جدید مسیحیت را بوجود آورد. به عبارت دیگر حتی مسیحیت من غیر مستقیم زاییده فرهنگ ایرانی است. فون گال با اشاره به بررسی محقق آلمانی، گ. هولشر درباره کتاب پنجم موسی(دئوترونویوم) که ثابت نمود کتاب قوانین مجدد یهودیان در دوران تبعید شکل گرفته است، و یک تجزیه و تحلیل مفصل نتیجه می گیرد که: (( اگر یهودیت پس از تبعید خود را هر چه بیشتر به صورت یک دین وابسته به قانون تحول بخشید، در حقیقت این عملی بود که قبل از آن در دین زرتشت انجام می شد. نقاط برخورد و تشابه در این دو دین بسیار وجود داشت)). او می نویسد که قانون و دستورات مفصلی که در عهد عتیق وارد شده و یهودیان را به صورت قومی متهد و قانوندان معرفی کرد تحت تأثیر مستقیم ایرانیان بوجود آمده است به طوری که: (( انسان از خود می تواند سوال کند آیا پارسیسم با شدت و غیرت در تحول دین اسرائیل به یهودیت یا دین قانونمند مؤثر نبوده است؟))

 

فون گال با تجزیه و تحلیل گاتها به این نتیجه می رسد که: (( ایجاد یک نظام الهی که در آن بر دروغ پیروزی حاصل شده مهمترین هدف زرتشت بوده و پیمبر پیروان راستی را برای کمک به تکمیل این نظام فرا می خواند)). تکمیل این حکومت نیک(وُهوخشَترَ) هدفی است که برای تحول و تکامل جهان لازم است و زرتشت به جدیت آن را دنبال می کرده و با تمام قوا در وصول به آن کوشش می نموده است. این هدف نزد زرتشت یک عظمت اشاتولوژی می یابد. همین مژده فرحبخش است که خداوند به مؤمنین وعده داده است(گاتها، یسنا 31، بند10) و در این نظام همه موجودات کمال خواهند یافت(گاتها، یسنا34، بندهای 3،15)

 

و بالاخره می نویسد که: (( این حکومت خدا در محتوی و مفهوم به نزدیکترین شکل با مفهوم یهودی- مسیحی قرابت دارد و در موعظه های زرتشت بزرگترین نقش را به عهده می گیرد. این برای اولین بار در تاریخ ادیان است که چنین مفهومی ظاهر می شود تا بعدها در امتزاج با تصور یهودی از(( سلطنت الهی یهوه)) دیگر از آن جدا ناشدنی گردد))

 

اختلاف برداشتهای تورات قبل از تبعید و پس از آن به حدی است که بعضی از دانشمندان چون سِلین به این فرضیه متوسل شده اند که اسرائیلیان موسای واقعی را کشته اند و دین او را با دین یهوه، که متعلق به اعراب مدیانیت در جنوب فلسطین ناحیه قادش است، آمیخته اند. دین واقعی موسی اعتقاد به یک خدای واحد بوده که مظهر عشق و عدالت و نظام است. پس از تبعید یهودیان به این امید متوجه شدند که موسای کشته شده مجدداً از دنیای مردگان برخاسته و رستاخیز کند و آنها را نجات بخشد. این امید سبب شد که مجدداً به همان افکار موسای قدیم بازگشتند و خدای قهار و حسود و تنگ نظر خود را به خالق مهربان و با گذشت و عادل مبدل سازند!

 

زیگموند فروید دانشمند شهیر روانشناس یهودی الاصل نیز یک چنین نظریه ای را مطرح ساخته و دو موسی در نظر می گیرد که یکی موسای مصری است. او دینی مقتبس از ایخناتون فرعون موحد مصری ارائه کرد و خدای او همان آتون مهربان و رحیم و جهانی بوده است. موسای دوم در مدیانیت و ناحیه قادش می زیسته و داماد یترو کاهن اعظم دین یهوه بوده است. یهودیان افکار این دو موسی را با هم تلفیق کرده اند. یهوه مدیانیت خدایی قبیله ای، حسود، غضبناک، جابر و خشمناک بوده، در حالی که خدای موسای مصری همان آتون بوده است که رحیم و عادل و باگذشت و جهانی است. سرخوردگیهای قوم اسرائیل و شکستهای آنها سبب شد که((بالا خره رفته رفته با نفوذ نبی های یهودی یهوه همان صفات آتون را بیابد و جهانی و روحانی شود و به عبارت دیگر خدای واقعی موسی یا آتون بر یهوه مدیانیت غلبه کند! ))

 

دانشمند دیگری چون پ. ولتس آلمانی نیز نظریاتی شبیه همین عقاید اظهار کرده و معتقد است که خدای موسی ابتدا در گفته ها و افکار نبی ها شکل واقعی خود را ارائه داده است.

 

تشریحی که از دین یهود دانشمندان انجام داده اند نشان می دهد که تحول دین اسرائیلیان و به قول فون گال، تبدیل این دین به یهودیت، آن گونه که اکنون شاهد آن هستیم، مدیون برخورد با ایرانیان و متأثر شدن از دین و فرهنگ آنان است.

 

چنانکه دیدیم به تدریج به اثبات می رسد که اکثریت قریب به اتفاق رسالات دینی اسرائیلیان و به خصوص تورات، در دوران پس از تبعید شکل گرفته و تنظیم شده و یا تکمیل و ترمیم شده است. در آثاری که هنوز از دوران قبل از تبعید باقی است به وضوح قبیله ای و قومی بودن دین اسرائیلیان و شباهت آن به ادیان کنعانی و بین النهرین مشهود است و خدای قبیله ای، حسود، وحشتناک و انتقامجوی یهوه با مشخصات انسانی و کنعانی- اسرائیلی خود جلوه می کند، در حالی که اهورامزدای رحیم و عادل و مهربان و با گذشت و جهانی، که دوست انسانهاست، در سراسر تاریخ دین زرتشت، حتی در منحرف ترین ادوار آن، از اصول کلی و پایه ای این دین بوده است. تحول برداشت کنعانی- اسرائیلی یهودیان پس از تبعید بیش از همه مولود برخورد دو فرهنگ مختلف ایران و اسرائیل است نه مولود افسانه های موسای مصری و موسای مدیانیت و فرضیات دیگری شبیه آن.

 

تأثیر افکار زرتشت و به خصوص مذهب اوستایی را در متفکرین یونانی، بسیاری از محققین نظیر ایزلر، ریتسن اشتین، شدر، یگر و… مسلم می دانند و حتی برخی معتقدند که هراکلیت نظریاتش را از دین مغان اقتباس کرده و افلاطون نیز از افکار آنان متأثر شده است. نظریه نزاع اضداد را که در بین حکمای یونان رواج داشته است و متفکرینی چون اناکسیماندر،هراکلیت، فیثاغورثیان، سقراط، هزیود و… به آن معتقد بوده اند، اثر دین ایرانیان و نزاع شر و خیر توجیه کرده اند. هراکلیت در ضمن معتقد بود که گوهر قانون و نظام جهان یا نوموس و لوکوس آتش است و چون در اوستا آتش معرف اشا یا قانون و نظام خلقت بود، نظر هراکلیت را اقتباس از اوستا حدس می زنند. جالب است که این متفکر نیز با قربانی خونین، که در آن ادوار رواج داشت، سخت مخالف بود و تجسم انسانی خدایان یونان را مسخره می نمود و با همه شعائر و آداب مذهبی مخالفت می کرد و معتقد بود که جسد را نباید به خاک سپرد، که همه این نظریات با اوستای متأخر بسیار شباهت دارد.

 

هزیود جهان را عرصه پیکار اضداد می داند که بالاخره با پیروزی زئوس و چیره شدن داد بر ستم پایان می یابد. این برداشت بسیار شبیه نزاع خیر وشر و پیروزی اهورامزداست و غلبه راستی بر دروغ

 

در مورد مسیحیت هیچ گونه شکی نیست که میتراپرستی یا آیین قدیم آریاییان و ایرانیان در آن بسیار مؤثر بوده و تقریباً همه شعائر و آداب دین مسیح اقتباس از آن است. میترائیسم با دین زرتشتی کلیسایی(پیام زرتشت و اصل دین با دین زرتشتی کلیسایی تفاوت دارد) درآمیخت و به صورت یک مذهب جهانی تا قرنها پس از ظهور دین مسیح در اروپا و روم رواج داشت. شعائر دین مسیحیت کاملاً ساخته کلیسا و تشکیلات مذهبی روم می باشد که در تماس نزدیک با مذهب ایرانیان و میترائیسم بوده است. از جمله شعائر عاریتی کلیسای مسیحیت عبارتند از:

 

در مراسم عشاء ربانی به کار بردن نان و شراب (در دین زرتشتی کلیسایی، دراونه و هئومه یا هوم)، غسل تعمید، آب مقدس، اعتراف به گناهان، صعود مسیح به آسمان(صعود میترا به آسمان)، عید فصح یا اردیبهشت میترائیسم، ناقوس کلیسا (در پرده برداری از مجسمه میترا زنگ به صدا در می آوردند)، روز یکشنبه یا روز مهر( که همان زُن تَگ آلمانی و سان دی انگلیسی است)، رستاخیز و داوری مسیح، اعتقاد به روح، تولد مسیح از مادر باکره، حضور شبانان در تولد مسیح، وساطت عیسی برای گناهان، شمعدان هفت شاخه، اصطلاح پدر و پدر مقدس( استاد مهری دینیان نیز پدر نامیده می شد)، علامت بره، روز تولد مسیح( 25 دسامبر تولد میترا بوده است) و

 

ولی در ضمن باید تأکید کرد که این شعائر و آداب هیچ گونه ارتباطی با پیام زرتشت ندارد.

 

دین زرتشت غیر مستقیم در کلیه مذاهب بزرگ اثر گذاشته است، زیرا همه آنها پس از تنظیم گاتها شکل گرفته اند و به خصوص چون دین یهود پایه ادیان ابراهیمی( یهود، اسلام و…) بوده، توسط معتقدات یهودیان در آنها نیز تأثیر نموده است.

 

قدمت گاتها اجازه نمی دهد که از تأثیر ادیان بزرگ دیگر در پیام زرتشت نشانه ای بیابیم. اصولاً زبان و آداب و رسوم و شعائر مذهبی و فرهنگ یک قوم در معتقداتی که در محیط زندگی آنها رشد می کند مؤثر است. با یک مطالعه سطحی از وداهای اولیه، که تنها باقیمانده عقاید جامعه زرتشت است و مقایسه آن با گاتها به این نتیجه می رسیم که نشانه های بسیار زیادی از جامعه زرتشت در پیام زرتشت می توان یافت، ولی آنچه بسیار جالب است نحوه برخورداری زرتشت از فرهنگ جامعه است. زرتشت از اصطلاحات و برداشتهای مذهبی مردم بهره گیری کرده ولی در بکار بردن آنها، مفهوم این اصطلاحات را با فرهنگ خاص خود تطبیق داده است. زرتشت پایه گذار یک فرهنگ نوین است که فقط در ظاهر با فرهنگ قدیم شباهت دارد ولی مغز و هسته اصلی به کلی با آن متفاوت است. در بعضی از جهات حتی در پوسته خارجی نیز با آن اختلاف دارد. زرتشت برای آن که از ذخیره حافظه ای و معنوی مردم بهره گیری نماید اصطلاحات آشنا را به کار برد، ولی با مهارت قابل توجهی قیافه ای کاملاً نو برای آنها ساخت و گاهی هم مفهومی متضاد. انسان گاتایی کاملاً با انسان ودایی متفاوت و حتی مخالف است. دیو در زبان جامعه ودایی مقدس و موجودی قابل پرستش است ولی در فرهنگ زرتشت مظهر زشتی و انحراف و دروغ است. ییما(جمشید) قهرمانی قابل ستایش است ولی در گاتها آنکه به ناحق شهرت یافته و مستحق نکوهش است. هوم در ودا مائده آسمانی است و شراب خدایان و در نظر زرتشت مشروب کثیف و شر انگیز. قربانی گاو برای میترا از شعائر مقدس و مورد احترام است ولی زرتشت آن را محکوم و مطرود می سازد. از دنیای رنگارنگ و پر از خدایان ودایی در گاتها اثری نیست و سرنوشت انسان به جای آن که در مثلث شعائر- کاهن- خدا تعیین گردد در دست انسان و در اختیار و اراده اوست و مثلث اندیشه، گفتار، کردار نیک راه او را مشخص می سازد. غیر از این اختلافات، کلمات و اصطلاحات نیز شکل دیگری می یابند. کلمات اشه(رته)، وهومن، خشترا و… در دین ودایی همه اصطلاحات شعائری است که فاقد مفهوم عمیق اخلاقی می باشند. عمل به آنها مطرح نیست بلکه در رابطه با شعائر و آداب و رسوم بکار می روند، ولی در گاتها پایه های اخلاقی تربیت انسان گاتایی شده و فضایل اصلی جامعه می گردند. این مفاهیم که در حافظه مردم به خواب رفته و سکون یافته بودند، توسط زرتشت به منطقه خودآگاه حافظه منتقل شده و حرکت و جنبش می یابند و به صورت عالیترین اهداف انسان متجسم و برجسته می شوند.

 

دارمستتر مدعی است(شخصی که نظراتش در بین دانشمندان خریداری ندارد) که سه اصل بنیانی زرتشت اندیشه، گفتار، کردار نیک که در گاتها هومت،هوخت، هوورشت است از سه کلمه ودایی سومتی، سوکته، سوکرته که به معنی فکر خوب، کلام خوب و عمل خوب است اقتباس شده! خود دارمستتر می پذیرد که این سه کلمه به صورت یک مثلث وابسته به هم هیچگاه در وداها استعمال نشده است و از بکار بردن آنها نیز یک اصل اخلاقی مورد نظر نبوده، بلکه به صورت کلمات تشریفاتی در دعاها و وردها به کار می رفته است. دارمستتر برای توجیه این اشکال اظهار عقیده می کند که یقیناً در ادوار بسیار دور این کلمات مفاهیم واقعی و اخلاقی داشته و به تدریج در وداها شکل رسومی به خود گرفته است. جالب است که دارمستتر مدعی است گاتها در زمان مسیح نوشته شده! حال آن که وداها در حدود هزاره دوم ق. م. تنظیم شده اند. اگر این جملات در زمانهای بسیار دورتر از وداها دارای مفاهیم اخلاقی بوده اند پس نویسنده گاتها معنی چند هزار سال قبل از تنظیم این سرودها را دوباره زنده کرده است!( البته نیت از بیان نظریه دارمستتر این بود که نشان داده شود این نوشتار به دور از تعصب است و هم چنین دوستان از کلیه نظریات، حتی اشتباه نیز آگاهی یابند، که در گذشته هم ذکر کردم ایشان شخصی است که نظراتش در بین دانشمندان خریداری ندارد)

 

ولی اصولاً احتیاج به این کوشش ناموفق نیست. زبان گاتها و وداها هم ریشه اند و نه تنها این لغات، که بسیاری از اصطلاحات با هم یکسانند. مهم آن است که زرتشت در پیام خود چگونه از آنها بهره گیری کرده و به چه منظوری بکار برده است. یکی از مهمترین اصطلاحات وداها (( دو)) یا دیو است که در گاتها دَئِوَ می باشد. زرتشت هم دیو را به کار گرفته اما آیا به مفهوم وداها. سراسر گاتها و وداها دارای لغات با ریشه مشترکند. هنر زرتشت همین است که با همین کلمات و اصطلاحات فرهنگ کاملاً نوینی ساخته است.

 

مثلث تحققی تبدیل اندیشه به عمل در شکل خاصی به کار گرفته شده که با چارچوب فکری و دینی زرتشت مطابقت می کند و در آن زمان به کلی فرد و بی همتا بوده است. این مثلث نتیجه طرز تفکر توحیدی و فلسفی اوست و در مسیر انسان- خدا قابل توجیه است. انسان برای نزدیک شدن به خدا باید به اندیشه نیک و پاک مجهز گردد که نتیجه آن گفتار و کردار نیک است. و انسانی که تجسم این شرایط گردید خدایی می شود و در جامعه چنین انسانهایی همه خوشبخت می گردند. اما در وداها نخست این کلمات با هم به صورت مرکب استعمال نمی شوند و دوم هیچ مفهوم عملی و اخلاقی را نمی رسانند.

 

در وداها پایه عبادات بر تشریفات و آداب و رسوم معبدی و شعائر قربانی متکی است و همه اوراد و ادعیه و اعمال بر این تشریفات دور می زند، در حالی که در پیام زرتشت کاملاً عکس آن است و همه برداشتها و معتقدات به عمل و واقعیت زندگی باز می گردد و تشریفات به کلی حذف شده است، و اگر اثر کوچکی هم یافت شود جنبه تعلیماتی و پرورشی دارد که هدف آن باز هم عمل می باشد.

 

مولتون هم در پاسخ دارمستتر می نویسد که به کار بردن این سه کلمه در کنار هم و مفهومی که از آن حاصل می شود بسیار مهم است و این ترکیب یک مثلث ایرانی و متعلق به زرتشت است. او می نویسد: (( در بکار بردن این تریاد( مثلث) از طرف زرتشت می توان به یقین گفت که هیچ نشانی از اینکه او آنها را با آداب و رسوم متحجر ساخته باشد وجود ندارد))

 

مولتون معتقد است برای شناخت مفاهیم پیام زرتشت باید آن را از زبان خود او توجیه کرد. او دو عامل شر ونیکی را تابع سه پایه اصلی در حیات بشر می شناسد که همان اندیشه، گفتار، کردار است. عملی و تحقیقی فکر کردن زرتشت را تقریباً همه محققین پذیرفته اند و این ارتباط عملی ایمان و تقوی با زندگی روزانه مردم و برخورد عملی انسانها با یکدیگر به حدی مهم است که به نظر من آن را باید مهمترین هنر زرتشت تلقی کرد. دین ودایی در این مورد بسیار ناقص است و با پیام زرتشت قابل قیاس نیست. در اکثر ادیان جهان اعمال و تشریفات برای رضایت خدا و خدایان است و کمتر به نتایج عملی آن توجه شده است، در حالی که در دین زرتشت کاملاً عکس این برداشت صادق است.

 

شدر می نویسد، همانقدر که زبان گاتها و سرودهای ودایی به هم نزدیک می باشند مفهوم و محتوای آنها از هم دورند. دایره اندیشه و تفکری که زرتشت در آن حرکت می کند، با اشعار ودایی هیچ قرابتی ندارد. در وداها قربانی مرکز و محور اصلی مذهب است در حالی که در گاتها به کلی این عمل ناپدید شده و از آن اثری نیست. هم چنین از خدایانی که برای آنها قربانی می شد و در وداها اهمیت اساسی دارد، نامی نیست و دنیای مملو از خدایان ودایی در گاتها به کلی ناپدید گردیده است. زرتشت از تمام این عوامل با خبر بود ولی آگاهانه آنها را مسکوت گذاشته است.

 

با وجود آنکه مخالفت زرتشت با عقاید و آرا زمان خود مسلم است ولی نباید فراموش کرد که در هر دین و آیینی جنبه های پسندیده و مفید به حال جامعه وجود داشته است که از ضروریات و احتیاجات جامعه سرچشمه گرفته، ولی در طول زمان متحجر شده و اثر سازنده خود را از دست داده است. هر مصلحی برای آن که بتواند مردم جامعه را به حرکت درآورد مجبور است از خزانه محفوظات و معتقدات آنها بهره گیری کند. زرتشت نیز مسلماً چنین کرده و اگر بخواهیم ادعا کنیم که او یکسره تمام معتقدات مردم را نفی و باطل ساخته، سخنی به واقع نگفته ایم. زرتشت در قالب همان معتقدات با شکلی کاملاً نو نظر خود را بیان داشته و این هنر جالب اوست. خراب کردن همه موجودیهای فکری و ذهنی یک جامعه آسان نیست و بر پا ساختن بنایی به جای آن، که مورد توجه و پسند مردم قرار گیرد مشکلتر است. در ایجاد بنایی نو به جای ساختمانی کهنه مهم نیست که معمار و سازنده آن از مصالح قدیم بهره گرفته باشد، بلکه چگونگی این بهره گیری قابل اهمیت است. زرتشت همه اصطلاحات و مفاهیم خود را از گنجینه خاطر مردم استخراج می نماید ولی با شکل و ترکیب تازه ای آنها را پیش هم چیده و مجموعه کاملاً نوینی بوجود می آورد که به کلی با ترکیب گذشته متفاوت است.

 

ما زمانی که گاتها را با دید علمی و فلسفی می نگریم و با زبان منطق و عقل توجیه می کنیم، آن را کاملاً تحققی و عملی و به دور از برداشتهای انتروپومورفیک و متافیزیکی می یابیم، ولی مسلماً این سرودها برای مردم ساده و به زبان آنها صورتی دیگر داشته است. نکته جالب آن است که اگر گاتها به زبان ساده و عامیانه نیز تفسیر و توجیه شود لطافت، ظرافت و قدرت خود را از دست نداده و نیروی سازنده و تربیتی خود را حفظ می کند« مولتون می نویسد: (( اگر هم بپذیریم زرتشت از افکار موجود در جامعه بهره گیری کرده است اصالت با آن کسی است که می تواند طلای کهنه را مجدداً ضرب کرده به سکه رایجی مبدل سازد))

 

 

ما امروز از حوادث زمان زرتشت آگاه نیستیم، ولی از مقایسه گاتها و وداها می توانیم در یابیم که بر خلاف وداها زرتشت هرگز اطرافیان را در عالم رویا رها نساخته و سعی کرده است آنها را به جهان واقعیت باز گرداند و در روی زمین محکم زندگی به آنان تعلیم حیات انسانی و حرکت سازنده و شادی بخش دهد. اما متأسفانه اوستای متأخر دارای این اصالت نیست و بیشتر با اوهام و خیالات سروکار دارد تا واقعیات زندگی.

 

باید متذکر شوم که فرهنگ و تمدن جوامع بشری به صورت درختانی مجزا و دور از هم در یک صحرای پهناور رشد نمی کنند، بلکه به شکل بنای عظیمی که دائماً در حال تحول و تکامل است شکل می گیرند و در همه این نوسازیها از مصالح و سنگهای بخشهای قدیمیتر بهره گیری می شود. آن چه ممکن است کاملاً نو و یگانه به نظر رسد شکل استفاده از این مصالح و طرز تنظیم آنها در یکی از جناح های این ساختمان است.

 

 

در انتهای این مبحث لازم است که در مورد تأثیر دین زرتشت در ادیان دیگر به خصوص ادیان ابراهیمی که دین یهود پایه گذار آن است، ذکر شود که برا ی طولانی نشدن و خسته کننده نشدن بحث نمونه ها در مورد دین یهود کافی است و از آوردن نمونه از دیگر ادیان ابراهیمی تا حدی خودداری شده زیرا ادیان ابراهیمی در بسیاری از موارد با یکدیگر شباهت دارند و به خصوص چون دین یهود پایه ادیان ابراهیمی( یهود، اسلام و…) بوده، توسط معتقدات یهودیان در آنها نیز تأثیر نموده است و به ترتیب بر یکدیگر اثر گذار بوده اند و نیازی به آوردن نمونه تکراری نیست.

زرتشت در منابع باستانی و غربی

بازگشت 

زرتشت در منابع باستانی و غربی


زرتشت در منابع باستانی به متن‌های باستانی‌ای که اشاره به زرتشت و دین او پرداخته‌اند، اشاره دارد.

1- خسانتوس : وی در محدوده 425-465 قبل از میلاد میزیسته است و اولین کسی است که از زرتشت در اثار خود یاد میکند . مطالبی از او بنقل از مورخانی چون نیکولاوس (سده یک پیش از میلاد) و دیوژنس لرتیوس (210میلادی) بیادگار مانده است. مورخ اخیر یعنی دیوژنس لرتیوس بنقل از او درباره ی زرتشت  اورده است :

« زرتشت 600سال پیش از لشکر کشی خشیرشا بطرف یونان بسر میبرده است. »

2-کتزیاس :  طبیب یونانی که سالهایی در دربار ایران  میزیسته است از کتزیاس کتابی بجای نمانده ولی از کتاب او  توسط مورخانی چون فوتیوس  (875 میلادی) و  دیودورس سیسلیوس (سده یک م) و …. یادداشتهایی از کتاب او  در اثار خود بجای نهاده اند.

3- افلاطون : وی فیلسوف نام اشنای یونانی است که در سالهای 427-347 میزیست. او زرتشت را موسس ایین زرتشتی معرفی کرده و ایین او را بهترین طرز ستایش خدایان و دارای افکار عالی دانسته است.

شاگردان او اعم از ارسطاطالیس ،ادکسوس،هرمدرس نیز از زرتشت و زمان او یاد کرده اند ؛ پلینیوس رومی (سالهای32-79میلادی) بنقل از انها در جز سی ام کتاب خود از مغان و موسس اصلی ان  زرتشت صحبت میدارد پلی نیوس حتی از اداب زرتشتیان نیز بیاناتی واقعی اورده .

ادوکسوس و پلینیوس و ارستو معتقد بودند که زرتشت (زورآستر zoroaster) شش هزار سال پیش از مرگ افلاتون میزیسته است.

4- بروسوس :مورخ کلدانی که در زمان  انتیوخس اول شاه سلوکی میزیست . از او  نوشته هایی در اثار دیگران نقل شده است . از داستانهایی که وی نقل میکند فتح  بابل  بدست مادها است که او سرسلسله ی مادها را   زرتشت معرفی میکند.

5-فیثاغورس : ریاضیدان و فیلسوف معروف یونانی که در سده 5-6پیش از میلاد میزیسته است. او سفرهایی به مصر داشته است از برخی اخبار بر می اید که به ایران نیز سفر کرده است. برخی از مورخان یونانی از جمله پلوتارک (46-125میلادی)، اپولئیوس (متولد125میلادی) ، کامنس الکساندرینوس (متوفی218میلادی) هیپولیتوس (اسقف رومی شنوات 233-303میلادی) و دیگران   اورا شاگرد   زرتشت معرفی کرده اند . پلی نیوس رومی نوشته است :فیثاغورس ،دمکریتوس، امپدکلس و افلاطون  از برای اموختن آیین مغ سفر دور کرده اند! والریوس ماکسیموس (سده اول میلادی) مینویسد : فیثاغورس به ایران رفت و بتعلیمات مغان پرداخت از انان گردش اختران و سیر ستارگان و نیروی و خصایص طبیعی انها آموخت.

 

6- دینو Dino : یکی از مورخان بزرگ است که در سال 350 پیش از میلاد حیات داشته است. او تاریخ بزرگی از اوضاع شرق نگاشته است که دران اوضاع اشور را در جلد یک ، اوضاع ماد  را در جلد دو و اوضاع پارس را در جلد سوم اورده بود. از همین منبع سرشار است که نویسندگان چون کورنلیوس cornelius و پلوتارک سودجویی های فراوان کرده اند . اینان نیز زمان زرتشت را 5000 سال پیش از جنگ ترویا دانسته اند.

درگذشت زرتشت و گزارش شاهنامه از آن

بازگشت 

درگذشت زرتشت

 

 

درگذشت زرتشت در پنجم دی ماه گاه‌شماری ایرانی واقع شده‌است این روز را روز خورایزد گویند. به روایت برخی از نوشته‌های اوستایی زرتشت، پیامیر ایرانی پس از پایان رسالت خود که بخشی از آن آموزش راستی و رستگاری و آرامش به انسانها بود، در شهر بلخ به سر می‌برد. او هفتاد و هفت سال از عمرش می‌گذشت و در آتشکده شهر بلخ به آموزش و راهنمایی انسان‌ها می‌پرداخت و این هنگامی بود که گشتاسب کیانی، فرمانروایی آن سامان را به عهده داشت. گشتاسب و پسرش اسفندیار از بلخ که پایتخت آن زمان بود خارج شده بودند و فرمانروای تورانی ارجاسب، که دشمن دیرینه ایرانیان بود از موقعیت استفاده کرد و توربراتور فرمانده سپاه خود را با لشکری بسیار به ایران فرستاد. لشکر تورانی، دروازه‌های شهر بلخ را با همه دلاوریهای ایرانیان در هم شکستند و هنگامی که اشو زرتشت پیامبر ایرانی با لهراسب و گروهی از پیروانش در آتشکده بلخ به نیایش مشغول بودند حمله کردند و وی را کشتند. زرتشتیان در روز خورایزد و دیماه به آدریان و معابد روی می‌آورند و نیایش پروردگار یکتا را به جا می‌آورند.


در ادامه نیز نوشتاری از کدبان بابک سلامتی

داستاندرگذشت اشوزرتشت آن‌گونه كه در كتاب پهلوی «زادسپرم» آمده است و ماجرایكشته شدن آن وخشورِ(پیام‌آور آسمانی) پاك در آتشكده‌ی بلخ، در هنگام نیایش وبه‌دست یك تورانی به نام «توربراتور» در شاهنامه‌ی فردوسی نیز بازتابیافته است.

 پنجم دی‌ماه را سال‌روز درگذشت پیام‌آور ایران باستان می‌دانیم، یادش را گرامی می‌داریم و بر آموزه‌هایش استوار می‌مانیم.

تاریخیکتاپرستی در جهان، از پیامبری اشوزرتشت در سرزمین «ایرانویج» آغازمی‌‌‌شود. بنابر باور زرتشتیان، نزدیک به بیست سده پیش از زایش مسیح، زرتشتدر ششم فروردین، چشم به جهان گشود. از «گاتها»، سروده‌های پیامبر، پیداستكه نامش «زرتشتر» و نام خانوادگی‌اش «سپیتمه» است. برخی از زبان‌شناسانچم(:معنی) زرتشتر را ستاره‌ی زرین یا درخشان خوانده‌اند. او پس از سی سال،در همین روز، از سوی اهورامزدا برگزیده شد تا مردمان را به‌سوی یگانه دانایبزرگ هستی‌بخش ره‌نماید؛ آنان را به اندیشه، گفتار و کردار نیک سفارش کند وآزادی اراده و شادی را برای آنان به ارمغان آورد.

شاهنامه‌یفردوسی، داستان زایش اشوزرتشت را با پدید آمدن درختی تنومند با ریشه‌هاییاستوار و شاخه‌های بسیار كه برگ و بارش پند و خرد و دانایی است، گزارشمی‌كند.


چو یک چند گاهی بر آمد برین/ درختی پدید آمد اندر زمین
از ایوان گشتاسپ تا پیش کاخ/ درختی گشن‌بیخ و بسیار شاخ
همه برگ او پند و بارش خرد/کسی كز خرد برخورد کی مرد
خجسته پی و نام او زردهشت/که اهریمن بد‌کنش را بکشت
به شاه جهان گفت که پیغمبرم/ تو را سوی یزدان همی رهبرم


این‌‌گونهبیان داستان از سوی فردوسی، كه از درختی گشن‌بیخ و بسیار‌شاخ، نام می‌برد،اشاره دارد به آیینی دیرین در سرزمین ایران كه با زاده شدن هر فرزندی،درختی بر روی زمین می‌كاشتند تا آلودگی‌هایی را كه از این فرزند به كره‌یخاكی می‌رسد، بزداید. به هر روی، پس از آن‌كه اشوزرتشت، كیش خود را به شاهایران، گشتاسب، نمایاند، كی‌گشتاسب، پدرش، لهراسب و برادرش، زریر، كیش اورا پذیرفتند و كُشتی بر میان بستند. كی‌گشتاسب دانایان را به شهرها فرستادتا آتشكده‌ها برپا كنند. نخست آتشكده‌ی مهربرزین را بنیاد نهاد. اشوزرتشتسروی بزرگ را در آن كاشت كه به نام «سرو كاشمر» نامدار شد. پس از آن،پیامبر، بر كی‌گشتاسب كه خراج به دربار ارجاسب، پادشاه توران می‌فرستاد،خرده گرفت. كی‌گشتاسب نیز پذیرفت و فرمان داد تا دیگر باج و خراجی به تورانفرستاده نشود. ارجاسب تورانی از این ماجرا آگاه شد و نامه‌ای برایكی‌گشتاسب نوشت كه از دین نو بازگردد و همچون گذشته خراج‌گذار توران شود تااز فرمانروایی بر سرزمین‌هایی بیشتر و گنج‌هایی بی‌شمار بهره‌مند شود‌وگرنه بر او خواهد تاخت و كشورش را ویرانه‌ای خواهد ساخت. نامه‌ی ارجاسب كهدر دربار كی‌گشتاسب خوانده شد، زریرِ سپهبد و اسفندیار، پسر شاه، از آن،سخت برآشفتند؛ پاسخ تندی بر نامه‌ی ارجاسب نوشتند و خود را آماده‌ی نبردیبزرگ در برابر لشكر توران كردند. در این جنگ بزرگ، بسیاری از پهلوانان وبزرگان ایران همچون اردشیر، شیدسب و نیوزار، كه هرسه فرزندان شاه بودند،فرزند جاماسب، وزیر خردمند گشتاسب‌شاه كه «گرامی» نام داشت و در پایانزریر، سپهبد دلاور ایران، پس از دلیری‌های بسیار و از خودگذشتگی فراوان بهدست دشمن كشته‌ شدند. در هنگامه‌ای كه شكست ایران نزدیك بود، «اسفندیاررویین‌تن» به میدان آمد و با جنگاوری‌های بسیار، برگ را به‌سود ایرانبرگرداند و پیرزوی را برای ایرانیان به ارمغان آورد. ارجاسب و مانده‌یسپاهیانش رو به سوی بیابان نهادند و گریختند. ماجرای این نبرد بزرگ، افزونبر شاهنامه، در كتاب «یادگار زریران» نیز آمده است.

سال‌ها از این نبردبزرگ گذشت. بدگویی چرب‌زبان، دل شاه را از اسفندیار كه در اندیشه‌ی تاج وتخت بود و بارها برای آن پیمان از پدر گرفته‌بود، برگرداند. شاه او را دردل دژی بزرگ در غل و زنجیر به زندان افكند و خود به میهمانی رستم دستان درسیستان رفت. و این‌گونه بلخ، پایتخت ایران، از فرمانروا و پسر دلاورش، تهیشد. پسران اسفندیار كه این‌چنین دیدند، به سوی پدر شتافتند تا در زندان اورا از تنهایی به‌در‌آورند. به ارجاسب تورانی پیام بردند كه بلخ از پهلوانانخالی است و به‌جز لهراسب پیر و هفتصد مرد دینی كه در آتشكده سرگرم راز ونیاز و نیایشند، كسی از نامداران در پایتخت نیست. ارجاسب كه بیشه را خالیاز شیران دید، بار دیگر به ایران یورش آورد تا كار شهریاری این سرزمین رایكسره كند.

سپاه ارجاسب كه به بلخ رسید، لهراسب جامه‌ی رزم پوشید و برپیرانه‌سرش، خود جنگی نهاد و به میدان آمد و بسیار از تورانیان را از دمتیغ گذراند. آن‌چنان كه به ناچار چندین پهلوان تورانی او را در میان گرفتندو از هر سو بر او تیر و تیغ و گرز باریدند تا پیر آتشكده آرام گرفت و جانبه جان‌آفرین سپرد. تورانیان كه او را جوانی نیرومند می‌پنداشتند، كلاه ازسرش برداشتند و موی سپیدش دیدند و شگفت‌زده شدند كه در سالخوردگی چگونهدلیری و جنگاروی می‌كرد و ترسی بزرگ به ‌دل تورانیان افتاد كه اگر اسفندیارآزاد بود و در میدان می‌تازید، چه می‌كردیم؟

تورانیان كه این¬گونه دیدند، رو به سوی آتشكده نهادند:


نهادند سر سوی آتشکده/ بر آن کاخ و ایوان زرآژده
همه زند و اُستا همی سوختند/چه پرمایه‌تر بود برتوختند
ورا هیربد بود هشتاد مرد/زبانشان ز یزدان پر از یادکرد
همه پیش آتش بکشتندشان/ره بندگی بر نوشتندشان
ز خونشان بمرد آتش زردهشت/ندانم چرا هیربد را بکشت


بهسوی آتشكده تاختند و بر آن كاخ باشكوه زرین پای‌نهادند. اوستاها راسوزاندند و گنجش را ربودند، هیربدان را كشتند و خونشان را بر آتش پاكریختند و بسیاری را به گروگان بردند. زرتشت پاك نیز به‌هنگام خواندن نیایشبه‌ تیغ بداندیشی از پا درآمد و این‌گونه آتش جان آن اشو(:پاك) به همراهآتش آتشكده به خاموشی گرایید. همسر كی‌گشتاسب كه این‌گونه دید سوار بر اسبیبه‌تاخت به سیستان شتافت تا شاه را آگاه كند. گشتاسب نخست، كار را آسانگرفت و گفت: با لشكر من كسی را پای ایستادگی نیست و با یورشی تورانیان راشكست خواهم داد. همسرش گفت این‌گونه آسوده مباش كه پدرت را با موی سپید وهفتصد موبد و زرتشت پاك را از دم تیغ گذراندند. آتشكده و شهر را ویرانكردند و دخترانت را به اسیری بردند. گشتاسب سخت دژم شد. نامه به مرزداران ولشكرداران خویش نوشت و همه را گرد آورد و با سپاهی بسیار به‌سوی بلخِ نامیتاخت. دو سپاه روی‌درروی هم ایستادند و سه روز و سه شب جانانه جنگیدند. درمیان این گیرودار بسیاری از پسران گشتاسب كشته و زخمی شدند. كی‌گشتاسبگریخت و به كوهی پناه آورد كه پس از آن، گرداگردش را تورانیان گرفتند.

گشتاسب درمانده و ناامید از وزیر خردمندش جاماسب یاری خواست. جاماسب كلیدكار را در آزادی اسفندیار دید. كی‌گشتاسب كه انگار رویین‌تن را از یاد بردهبود به‌ناگاه شادمان شد و باز او را پیمان شاهی داد. جاماسب فرزانه درتاریكی شب با جامه‌ی تورانی از میان تورانیان گذر كرد و خود را بهرویین‌دژ، رساند كه در آن اسفندیار در میان زنجیر و آهن در بند بود. اسفندیار نخست دل پر از كین پدر داشت. اما همین‌كه شنید فرشیدورد، برادردلبندش در میدان تیرخورده و زخمی افتاده و از یزدان پاك آرزوی مرگ می‌كند،خونش به‌جوش آمد. درنگ نكرد تا آهنگران زنجیرها را ببرند. با نیروی بازوزنجیرها را درید و غل‌وبند را درهم شكست. جاماسب شگفت‌زده از او پرسید پسچرا دیرزمانی در بند ماندی و اسفندیار پاسخ داد:


به‌فرمان یزدان نشسته بُدم / نه از بهر این بند بسته بُدم
كه هر كو ز فرمان و پند پدر / بتابد مر او هست جادو پسر


اسفندیاربی‌درنگ زره بر تن می‌كند و بر سپاه ارجاسب تورانی می‌تازد. پس از فراز ونشیب داستان، بر تورانیان پیروز می‌شود. اما افسوس كه بازهم نوشدارو پس ازمرگ سهراب می‌رسد و اسفندیار هنگامی ایران را می‌رهاند كه دیگر زرتشت پاك،لهراسب پیر و بسیاری از بزرگان و نیكان و دلیران ایران جان در تن ندارند.

داستاندرگذشت اشوزرتشت در كتاب پهلوی «زادسپرم» آمده است. ماجرای كشته شدن آنوخشورِ پاك در آتشكده‌ی بلخ، در هنگام نیایش و به‌دست یك تورانی به نامتوربراتور، نگاشته‌اند. این داستان در شاهنامه‌ی فردوسی نیز بازتاب یافتهاست. پنجم دی‌ماه را سال‌روز درگذشت پیام‌آور ایران باستان می‌دانیم و یادشرا گرامی می‌داریم و بر آموزه‌هایش استوار می‌مانیم.

 

 —————————————————————-

به بهانه‌ی ٥ دی‌ماه ، سالگرد درگذشت اشوزرتشت

● اشوزرتشت فرزند بهار بود و در زمستان رفت

 

بهنام مرادیان :

 

در روزگارانی بس دور، آن زمان که پدران ما ایستاده بودند و آینده‌ای دور و دراز را از دریچه‌ی اندیشه خویش جستجو می‌کردند، از دل خاک این سرزمین، خورشیدی سربرآورد تا نوری زندگی‌بخش را بر پیکره‌ی اندیشه انسان‌ها بتاباند.

دیر زمانی بود که نژاد آریایی زندگی خویش را بر روی خاک پاک و هستی‌زای ایران استوار ساخته و زندگی نوینی را پایه‌گذاری کرده بود که همچنان ما را بر جا داشته است. زندگی این قوم پیوندی استوار با زیست‌بوم وی داشت. پس از گذر سال‌ها، اندیشه‌های انسانی به شیوه‌‌های گوناگون به جریان درآمد. او در پس پرده‌های گوناگون هستی به دنبال چرایی بزرگی می‌گشت. این‌که جریان‌های آفرینش از کجا آغاز شده‌اند و به کجا می‌‌روند.

در اندیشه ایران آن دوران دو مسیر فکری پدید آمد. دسته‌ای باور داشتند این جهان از بدی‌ها سرشار است و جهان ، خدایی یگانه که پشتیبان انسان‌ها باشد ندارد. جهان سراسر دروغ و کینه است و ما نیز باید تنها به فکر بهره‌ی خویش باشیم.

اما دسته دوم کسانی بودند که باور داشتند این جهان خدایی یگانه دارد و آینده‌ی روشن از برای کسانی است که در زندگی خویش به دنبال راستی و پاکی و پیروی از اشا (هنجار آفرینش) باشند.

اما از بد زمانه دسته‌ی نخست قدرت را در دست گرفتند. آن‌ها گروهی از کاهنان و گسترانندگان اندیشه‌های کاهنده و دروغین بودند و تنی دیگر هم قدرتمندان و فرمانروایان پیرو این اندیشه بودند. آنان با گسترش چیره‌گی فراگیر خود جهان آن را روز را در برگرفته و نفس آفرینش را به شماره انداخته بودند.

سال‌ها گذشت و روان آفرینش از این همه ستم و دروغ به درد آمده بود. پس زرتشت از قلب این سرزمین، پرده‌های ستم و خودخواهی را کنار زد. خود را فراموش و یاد مردم کرد. یاد انسانی که قرار بود آبروی آفرینش باشد. پس با سخنان اندیشه‌برانگیزی که از دل برآمده‌بود به سوی دل انسان‌ها شتافت. او در درون انسان‌ها دنیای خاموشی را یافت که با دروغ و خرافه خفه شده بود. زرتشت انسان‌هایی را در کنارش یافت که در ترس از ماورایی هولناک بر خود می‌لرزیدند. برای آرامش نیرو‌هایی دروغین همه دار و ندار و زندگی خویش را در اختیار فریب‌دهندگان نیرومند می‌گذاشتند.

آموزگاران فریبکار با گسترش دروغ و نیرنگ، انسان‌های تنها را به بردگی و بهره‌كشی فکری خویش درمی‌آوردند. زورمندان، زندگی آن‌ها را می‌رباییدند و کاهنان و کرپانان زندگی آنان را فدا و فنای توهم و بی‌خردی پرورده‌ی دست خود می‌کردند.

زرتشت با اندیشه و سخن اندیشه‌برانگیز پا به میدان حقیقت گذاشت. او هیچ معجزه‌ای جز سخن دل‌انگیز خود نداشت. او به انسان‌ها نشان داد آنچه در ماورایی فریبنده جستجو می‌کنند در درون خود آنهاست. حقیقت چیزی جز هنجارهای افزاینده این جهان (اشا) نیست. زرتشت اهورامزدایی را به آنها نشان داد که می‌اندیشد و می‌آفریند. پس ما نیز باید بیاندیشیم و بیافرینیم.

زرتشت در پرتو امشاسپندان، توانست اهورامزدا (خداوند یگانه) را به زیبایی برای مردمان آن روز و امروز انسان‌ها به بشناساند. خداوندی که از روی مهربانی با آفریدگانش رفتار می‌كند و چیزی جز بر پایه‌ی اشا نیافریده است.

زرتشت در آموزش‌هایش کوشید به انسان‌ها بیاموزد که زندگی به‌تنهایی و جدا از مردم راه به سوی نابودی دارد. او درپی آن بود که یگانگی خداوند را در زندگی اجتماعی به نمایش بگذارد. یکپارچگی انسان‌ها در آرمان‌ها و آرزوها و حرکت هماهنگ به سوی جهانی که همه برادر هم هستند.

در اندیشه‌ی زرتشت، صلح یک شعار خوش خط و خال و ظاهری نبود. زمانی که هر کس باور داشته باشد که خوشبختی‌‌اش در پرتو خوشبختی دیگران نمود می‌یابد، دیگر به داشته و‌خواسته‌ی دیگران دست درازی نمی‌کند.

در آموزش‌های گاتها، سروده‌های اشوزرتشت، انسان‌ها نه بر پایه‌ی قراردادهای از پیش‌گزارده شده، بلکه بر اساس آن‌چه هستند در كنارهم جای می‌گیرند. سرور شهر، کشور و جهان بهترین و برترین انسان‌هاست. کسی شهریار سرزمین است که بتواند جانشین شهریاری اهورایی بر روی زمین باشد. همان‌گونه که آموزگار راستی کسی است که بتواند با دانش و خردش نوید خردورزی و روشن ساختن اندیشه‌ها را بدهد.

زرتشت با سروده‌ها و آموزش‌هایش دمی زیست و آن‌گاه که آن‌چه بر دوش خویش داشت بر زمین نهاد، روانش به پرواز درآمد. ای وای که ما آدمیان آنقدر در روزهای کوتاه خویش گم شده‌ایم که از برای زادن و مرگ اندیشه هم درپی روز و تاریخ می‌گردیم. زرتشت خورشیدی بود که در بهار سربرآورد و در دی کار اندیشه را به ما واگذار کرد و خود به تماشا بنشست. همان اندازه ساده که کودکی دست مادر را می‌فشارد.

حال کیست که ندا بردارد:

بشوی اوراق اگر همدرس مایی

که علم عشق در دفتر نباشد

نگاره‌های زرتشت

بازگشت 

نگاره‌های زرتشت

 

آنچه امروز، از سیمای زرتشت گسترش دارد، کم‌وبیش برداشتی است از حجاری منسوب به پیامبر آریایی در تاق بستان کرمانشاه.هر چند اندکی از نگاره‌های اخیر زردتشت وی را در حال انجام کارهایی افسانه‌ای نشان می‌دهد، اما معمولاً نقش‌های وی را در حالی که لباسی سفید به تن دارد به نقش می‌کشند. گاهی هم بارسوم در دست دارد (که نماد روحانی بودن است) یا کتابی که به اوستا تفسیر می‌شود. گاهی نیز وی با گرزی (ورزا) کشیده می‌شود که میله‌ای آهنی با سری مانند گاو است. همچنین در بعضی از نقاشی‌ها وی را با دستی بلند شده و انگشتی که برای یادآوری کردم نکته‌ای بلند کرده‌است می‌کشند.وی به سختی به حالتی کشیده‌است که مستقیماً به بیننده خیره شود و بیشتر نگاهش به طرف دیگری است مانند این که در جستجوی خداوند است.وی همیشه با ریشی قهوه‌ای و رنگ چهرهٔ کم رنگ کشیده شده‌است.



 

معروفترین نقاشی اروپایی از زدتشت نقاشی رافائل مکتب آتن است.در این نقاشی وی و کلاودیوس بطلمیوس در حال صحبت هستند در حالی که زردتشت، گویی در دست دارد.

 

تندیس زرتشت

 

از سال ۱۸۹۶ تا کنون تندیسی بر فراز ساختمان شاخه یکم استینافی دادگاه عالی ایالت نیویورک (Appellate Division of the Supreme Court, First Judicial Department) ایستاده است که متعلق به زرتشت پیامبر و «به نمایندگی شیوه عدالت پارسیان» است. سازنده این اثر ادوارد کلارک پاتر (Edward Clarke Potter) نام داشت.

دشمنان زرتشت

بازگشت 

دشمنان زرتشت

 

گاتاها از برخی دشمنان شخصی زرتشت، مانند بندو و گرهمه نام می‌بردکه همیشه مانعی در برابر او بودند.بنابراین، وی از قبیله خود می‌گریزدو به کی گشتاسب، فرمانروای بلخ، پناه می‌برد.در قسمتی از سرودها، نام کاوی، کرپان و اوسیج یک‌جا در زمره دشمنان آیین زرتشتی آمده‌است.دیگر از دشمنان که پیامبر از وی یاد می‌کند، مردی به نام بندوه استبندوه سمت کهانت و روحانیت داشته‌است.گرهما نیز، از دیویسنان و کاهنان آیین قدیم بوده‌است. در گاثاها، از دشمنی به نام گئوتاما نیز نام برده شده‌است. دشمنان زرتشت بر اساس این آیین کسانی هستند که از کشاورزی گریزان بوده و به شکارورزی علاقه‌مند بودند؛ و گاوها را قربانی کرده و یا به آن‌ها آسیب می‌رساندند؛ گروهی دیگر نیز کسانی که دست از آیین کهن بازنداشته بودنددشمنان زرتشت در گاتها: در گاتها از افراد خاصی به خوبی و از اشخاص خاصی به بدی یاد می‌شود.

 

دشمنان زرتشت در گاتاها

کشته شدن زرتشت

 

 

دشمنان زرتشت در گاتاها

 

اگر بخواهیم به طور دقیق در افراد منفی گاتها نزدیک شویم می‌توانیم آنها را افرادی ببینیم که زرتشت در یک بند یا چند بند از آنان و اعمال بد آنها ذکر کرده‌است: ۱- آموزگاران کج اندیش ۲- کرپانها ۳- کاویها ۴- گرهما ۵- جمشید پسر ویونگهان ۶- بندو ۷- اوسیخش ۸- کرپها

 

آنچه که مسلم است اینست که زرتشت این اشخاص را براساس معیارهای دینی و فکری خود سنجیده‌است و این افراد تا قبل از ظهور زرتشت احتمالاً با آرامش خاصی که در نتیجه اعمال قدرت بوده به کار خود می‌پرداخته‌اند.ولی پس از فعالیت‌های زرتشت و راهنمایی‌های او که موجب بیداری مردم می‌شد اختلافات مورد بحث پیش آمده و بعد از عمیق شدن و استمرار تبلیغات وی همان جنگها و ناآرامی‌ها پیش آمده‌است و زرتشتی در گاتها بندهای قابل توجهی را به این دشمنان اختصاص داده‌است. که در اینجا به ذکر تعدادی از آنها می‌پردازیم.

در مورد آموزگاران تحریف گر بندهایی که به طور مستقیم اشاره شده باشد در حدود ۴ بند است که از هات ۳۲ بند ۹ شروع تا هات ۳۲ بند ۱۲ ادامه می‌یابد.در هات ۳۲ بند ۹ بدکاری آنان را در تحریف تعالیم مذهبی و آموزشهای نادرست می‌داند.«آموزگار کج اندیش تعالیم مذهبی را تحریف کرده و با آموزشهای نادرست خود انسان را گمراه و از هدف اصلی زندگی منحرف می‌سازد.او انسان را از توجه به سرمایه گرانبهای راستی و درستی و اندیشه پاک باز می‌دارد…» در هات ۳۲ بند ۱۱، نیز زرتشت گناه آنان را بزرگ شمردن ثروتمندان ستمگر و ایجاد فساد بین اقشار جامعه می‌داند:«ای خداوند خرد، آموزگاران کج اندیش بدکاران را به واسطه شکوه و جلال مادی بزرگ می‌شمارند و زنان و مردان شریف را از رسیدن به آرزوی خود و برخورداری از بخشایش ایزدی باز می‌دارند.پارسایان و راستی گرایان را پریشان و منحرف می‌سازند و زندگانی را فاسد و تباه می‌سازند.» در بند بعدی زرتشت اشاره به همکاری این افراد با گرهما و کرپانها می‌نماید و آینده تیره‌ای را برای آنها پیش بینی می‌کند. « آموزگاران گمراه کننده با آموزش نادرست کوشش می‌کنند مردم را از انجام کارنیک و شایسته باز دارند و با گفتار فریبنده مردم را گمراه ساخته و زندگانی آنها را تباه سازند.آنان در اثر کج اندیشی گرگان درنده‌ای چون گرهما و کرپانها را بر راستان و پاکان برتری داده و برای‌هواخواهان دروغ‌آرزوی‌سروری می‌کنند ولی مزدا خداوند خرد برای آنان کیفر سختی مقرر داشته‌است» از دیگر گروههای دشمن زرتشت کرپانها هستند.

آنطور که در کتب آموزشی دین ما گفته می‌شود کرپان شخصی بوده که مسؤول دینی دینهای دروغین بوده و قواعد و دستورات این ادیان را ساخته و ترویج می‌دادند.در هات ۴۴ بند ۲۰ کرپانها را در کنار کاویها و اوسیخش نشان می‌دهد و زرتشت در این بند این سه را در کنار هم در یک بند معرفی می‌کند « ای مزدا از تو می‌پرسم چه طور امکان دارد دیوان از شهریاران نیک باشند، کسانی که برای ارضای هوسهای خویش و انجام مقاصد خودخواهانه می‌جنگند و با کمک کرپان و کاویان و اوسیخش جهان را به دست خشم و نفرت سپرده جهانیان را به ناله و فغان در می‌آورند.آیا اینها هیچ کوششی برای پیشرفت و آبادانی جهان در پرتو راستی خواهند کرد.» در هات ۵۱ بند ۱۴، به توضیح فعالیتها و کارهای کرپانها پرداخته شده‌است.«کرپانها هیچ وقت نسبت به دستورات و قوانین الهی توجه ننموده و احترامی نمی‌گذارند.آنان خدمتگزاران جهان را با کردارهای زشت و آموزشهای نادرست خویش به تباهی می‌کشانندوسرانجام در نتیجه آموزشهای گمراه کننده خود نیز به سرای دروغ یا دوزخ اندر خواهند شد

دیگر دشمنان زرتشت کاویها یا کاویان بوده‌اند.این افراد نیز به نقل از آنچه در کتب درسی دینی آموزش داده می‌شود کسانی بودند که دستورات و قواعد دینی دروغین را که توسط کرپانها تهیه می‌شد به اجرا در می‌آوردند.در گاتها گاهی این افراد در کنار دیگر دشمنان زرتشت نقل شده‌است و گاهی به تنهایی.در هات ۳۲ بند ۴ زرتشت نام کاویها را در کنار گرهما آورده و ایشان را موجب فساد و تباهی جهان می‌داند.در هات ۴۶ بند ۱۱، زرتشت از اتحاد کاو.یان و کرپانها صحبت کرد و به آنان پل چینوت را یادآوری می‌کند. «کاویان و کرپانها متحد گشته و سعی می‌کنند با کردار زشت و سیاه خود زندگانی معنوی مردم را تباه سازند ولی هنگامی که به نزدیک پل چینوت رسند از روان و وجدان خود شرمسار گشته و سختی و آزار ببینند و برای همیشه مجبور به زندگی در سرای دروغ خواهند شد.» در هات ۵۱ بند ۱۲ هم آمده « فریب خوردگان مکتب کاوی هیچ گاه در دوران زندگی خویش زرتشت اسپنتمان را خرسند و خشنود نمی‌سازند.گرچه افرادی هستند که با کوشش می‌توانند به رسایی رسند و رستگار شوند»

دیگر دشمن زرتشت گرهماست.این فرد یا گروه نیز، مانند افراد پیش در کنار دیگران و گاه به تنهایی در بندهایی ذکر شده‌اند.در هات ۳۲ بند ۱۳ آمده « قدرتی که این گرگان حریص یعنی گرهماها در راه تبه کاری و کج منشی به دست می‌آورند سرانجام موجب بدبختی و تباهی زندگی خود آنها خواهد گشت.ای خداوند خرد آنگاه همین گرگان آزمند با میل شدید آرزوی پیام مقدس تو را خواهند داشت» در هات ۳۲ بند۱۴ نیز آمده « دیربازی است که گرهمای آزمند با کمک کاویها اندیشه و نیروی خود را برای به دام انداختن پیام آور تو متمرکز ساخته‌اند.آنان از هواخواهان دروغ و گمراهان یاری جویند و برای جهان آفرینش فساد و تباهی آرزو کنند بدین امید که ایزد هوم(شکست ناپذیر) آنها را یاری خواهد کرد»

جمشید ویونگهان دیگر مخالف زرتشت بوده که در یک بند زرتشت به معرفی و نکوهش او می‌پردازد. در هات ۳۲ بند ۸ آمده « جمشید پسر ویونگهان یکی از آن گناهکاران شناخته شده‌است.زیرا برای جلب خشنودی مردم و ارضای نفس خویش خداوند جهان را خوار شمرد.ای خداوند خرد من نسبت به داوری تو در روز واپسین رضایت کامل دارم

از دیگر مخالفان زرتشت که در گاتها نام برده شده‌است فردی به نام «بندو» که در دو بند پیاپی به شرح شخصیت و کارهای وی پرداخته شده‌است.هات ۴۹ بند ۱ « ای مزدای پاک بی همتا، بندو بزرگترین سد راه من است و همیشه با گمراه کردن مردم احساس خرسندی می‌کند.ای بخشنده مهربان به سوی من آی و مرا توانایی بخش تا در پرتو منش پاک بر او دست یافته و او را از گمراهی رهایی بخشم و از پاداش نیک برخوردار گردم»« به درستی زشت کاریهای بندو مرا نگران ساخته‌است، زیرا آموزشهای او جز دروغ و فریب و گمراه ساختن مردم و دور نگهداشتن آنان از راستی و پاکی چیزدیگری نیست. او هیچ گاه نسبت به پروردگار دلبستگی و ایمانی پاک و استوار نشان نمی‌دهد و لحظه‌ای ای مزدا با اندیشه پاک و ضمیر روشن به تو نمی‌اندیشد

اوسیخش یکی دیگر از کارشکنان نامبرده شده در گاتها در هیچ بندی به تنهایی ذکر نشده‌است ولی در هماندر کنار کرپان و کاویان نام وی ذکر شده‌است که بند مورد نظر قبلاً آورده شد. کرپها نیز به تنهایی در هیچ بندی ذکر نشده‌است ولی در هات ۳۲ بند ۱۵ در کنار کرپانها نقل شده‌است.در این بند آمده « به راستی که کرپها و کرپانها (کسانی به امر الهی گوش شنوایی نداشتند و جلال و بزرگی خداوند را نادیده می‌گرفتند یا به عبارت دیگر کوران و کران عمد که حاضر به شنیدن حقیقت نبودند) سرانجام به دست همان کسانی که (منظور سرایندگان کلام مقدس و هواخواهان راستی) از آنها سلب آزادی کرده‌اند شکست خورده و تباه خواهند گشت و آنان که از نعمت آزادی محروم بوده‌اند در پرتو دو بخشش ایزدی (کمال و جاودانی) از سرای منش پاک یا بهشت بهره خواهند برد.»

 

کشته شدن زرتشت

 

زرتشت در سن ۷۷ سالگی در روز خور یا یازدهم اردیبهشت ماه (به نقل از متن پهلوی زادسپرم) در نیایشگاه بلخ بدست یک تورانی به نام توربراتور کشته شد.

معجزه اشوزرتشت

بازگشت 

معجزه اشوزرتشت

 

زرتشت معجزه ای نداشته است؛ بنابراین آنچه دور از واقعیت باشد پرورش یافته ذهن کسانی است که باور داشتند باید با کارهایی خارق العاده زرتشت را بهترو بالاترمعرفی کنند.


 

باور و نسبت دادن به معجزاتی همانند روشن کردن آتش بدون چوب و سندل و کاشتن درخت سرو غول پیکری در کشمر با فرو کردن عصا در زمین و غیره واقعیت ندارند !  کاشتن درخت سرو از کارهای معجزه آور به حساب نمی آید، هرکس می تواند درخت بکارد. گزارش کاشتن سرو توسط زرتشت درشاهنامه فردوسی آمده است. گزارش هایی نیز از وجود چنین درختی و قطع آن به دستور خلیفه بغداد درتاریخ ایران آمده است. 


اگر قرار باشد تا برای اشوزرتشت نیز معجزه یی در نظر بگیریم گفتار و پیام مانتره او (گات ها ) که اندیشه برانگیز و جهانشمول است بهترین شاهکار اهورایی است.

معنی نام زرتشت چیست

معنی نام زرتشت چیست ؟

 

در گات ها این نام به صورت زَرَت اوشتره آمده است پژوهشگران برای نام پیامبر معنا و ترجمه هایی گوناگون دارند مانند ستاره زرین ، ستاره درخشان ، روشنایی زرین ، فروغ پاك ، روشنفكر و دارنده شتر زرد . بهترین ترجمه این است كه بخش زَرَه را زرین و بخش دوم اوشتره را روشنایی به معنای روشنایی زرین یا هاله ای از نور بدانیم . 

زادروز زرتشت

بازگشت 

زادروز زرتشت

 زادروز اشوزرتشت بر همه ایرانیان راستین شاد و خجسته باد.

 


همچنین ببینید :  زادروز اشو زرتشت ، به خجستگی ٦ فروردين‌ماه، زادروز پيامبر ايرانی «اشوزرتشت»


روز ششم از ماه فروردین گاهشماری ایرانی زادروز زرتشت ، خورداد یا هودرو نام دارد. در این روز به باور جدید زرتشتیان پیامبر ایرانی از مادر زاده شده‌است

زرتشتیان این روز را جشن می‌گیرند و گرامی می‌دارند. آنها در این روز به نیایشگاهها و آدریان محل سکونت خود می‌روند و با تهیه آش رشته و سیرک خوراکی‌های سنتی و اجرای مراسم آفرینگان و جشن خوانی خورداد و فروردین ماه را در هر سال گرامی می‌دارند.

همچنین زرتشتیان زاده شدن فرزندان، چه پسر و چه دختر را گرامی می‌دارند. در گذشته هنگامی که کودکی از مادر متولد می‌گردید، پدر او در همان سا ل به یاد فرزندش نهالی از درخت همیشه سبز مانند: سرو، مورد یا کاج را در جایی مناسب در خاک می‌نهاد و برای رشد و سر سبزی این درخت نیز مانند فرزندش کوشش می‌نمود.

 

از رسوم ایرانیان باستان در روزگار گذشته برگزاری روز زاد روز برای خود و فرزندان بوده‌است و این جشن مربوط به طبقه خاصی نبوده بلکه بی نیاز و نیازمند آن را برپا می‌داشتند.


در ادامه نیز نوشتاری از کدبان رستم شهریاری پیرامون اشوزرتشت و پیام پاکش

اشوزرتشت بینشنوینی را درباره‌ی خدا، جهان، زندگی و طبیعت به مردمان می‌دهد. بینشی كههمه دانش و فرهنگ است. بهره‌ای كه ایرانیان آن‌را هم برای خود نگهداشتند وهم با فراخی و نیك‌خواهی آن‌را به همه‌ی جهانیان آن روزگار دادند تا همگاندر نیك‌بختی و سرافرازی و آرامش زندگی كنند و خرم و شادكام باشند.

روشناست كه اشوزرتشت، آرمان ویژه‌ای درنظر داشته است. در آغاز با آشناكردنانسان‌ها، از دوگانگی منشی یا اندیشه‌ای، «خوبی و بدی» را می‌شناساند. و بادانایی و خرد، انسان‌ها را به بهترین گزینش تشویق می‌كند. كه انسان‌هابدانند كه همه‌ی سرگذشت خود را، خود می‌نویسند و سرنوشت در آن‌ها راهیندارد. كسی كه «منِ» خویش را كنار گذاشت می‌تواند راه درست را برگزیند و بهخوشبختی همگان بیاندیشد. چه خوشبختی در همگانی بودن آن است. خویشكاریانسان‌ها در آمدن به این جهان، چیزی جز بیش‌كاری و دریافت فلسفه‌ی آفرینشنیست. فلسفه‌ای كه در پایان پیوستن به ذات یكتای اهوراست. مبارزه با خرافاتو دادن قربانی‌های گوناگون و خونین به روش‌های گوناگون در اندیشه‌یاشوزرتشت راهی ندارد. پرستش اهورامزدا، از برای خشنودی او نیست كه پرودگاریكتای بی‌همتا نیازی به پرستش ندارد. از دید گاتها، ‌نیاز در داداربی‌همتا، راه ندارد.

 

در گاتها، راستی و درستی هسته‌ی هر چیز است. آیینراستی، كار درست را در زمان درست و جای درست و با ابزارهای درست انجام دادناست. و نتیجه‌ی آن همواره درست خواهد بود. «اَشَوَن»ها كارشان از رویراستی است. دربرابر آنها «دْرِگوَنْت»ها، ‌همان دروغ‌كارانند. لازم نیست یك «اشو»، زرتشتی، یا یك دروند، غیرزرتشتی باشد. به سخنی دیگر، اشوزرتشتپیروان راستی را نه «زرتشتی» نامید و نه پیرو خدا. او آن‌ها را«اَشَوَن» یاپیرو اشا می‌نامد. در جهان هركسی می‌تواند به اشویی گراید و از دروندیبپرهیزد. آنچه كه تباهی دروغكاران را بیشتر می‌كند، خشم است. خشم، هوش وویر را از دست‌دادن است. خونسردی، باهوشی است. ولی آیا می توان بدون درپیوند بودن با اهورامزدا از خشم دوری جست؟ خونسرد، خردمندی می‌آورد و شادی  وآبادی را می‌افزاید.

در گاتها، اشوزرتشت، خود را همانند دیگر مردمانمی‌شناساند، به‌گونه‌ای‌كه سختی‌ها و گرفتاری‌های زندگی او را همان‌گونه بهدرد می‌آورد كه دیگر مردمان را. او به جای معجزه و یا كاری شگفت‌آور،همانند یك انسان بینشور از خود واكنش نشان می‌دهد.

اشوزرتشت، دریسنای46-بند2، از كمی دارایی و خواسته و اندك بودن یارانش گله‌مند است. ولیبا این حال  و با این همه دردها و گله‌ها، او به ترس و سستی تن در نمی‌دهدو چون ابرمردی پاكدل از اهورامزدا به جای آنها از او «نیك‌اندیشی» رامی‌خواهد. چه نیك‌اندیشی سرچشمه‌ی همه‌ی خواسته‌هاست. گله‌ی وی از نداشتنزر و زور نیست، گله‌ی او از این است كه مبادا نتواند خویشكاری خود را بهسرانجام برساند.

گاتها می‌گوید انسان باید هر دوبخش مینوی و مادیزندگانی را داشت. این همان «رندی» عارفان است. می‌خواهد انسان هم در جهانباشد و هم با خدا. این است كه گاتها گوشه‌نشینی، ریاضت، دل از جهان بركندن ویا وارون آن در عیش ونوش غوطه‌ور شدن و یا جهان را به خشم و خون كشیدن رااز كارهای نادرست و زشت بر‌می شمارد.

در سراسر سروده‌های اندیشه‌برانگیزوی، كوچك‌ترین اثری از جنگ، خونریزی، كشتار و خشنونت دیده نمی‌شود. او بهروشنی می‌فرماید نباید به گفتار و دستور هواخواهان دروغ (4/46) گوش دهد،چرا كه اینان خانه، ده و روستا را تباهی و ویرانی می‌كشاند. پس برماست كهبا راستی، دروغ و دروغ‌كاران را مهار كنیم.

آموزش‌های اخلاقی اشوزرتشت،آموزش‌هایی است كه كاركرد اجتماعی دارد و دارای ارزش بنیادین در سازندگی وآبادانی جهان دارد. و از این‌رو است كه زندگی زرتشتیان در درازنای تاریخسراسر از نوشدن و آبادانی است. و زرتشتیان در هر كجای جهان كه باشند بهراستی، درستی و پشتكار نامورند. بهره‌گیری از همه‌ی خوبی‌ها و نیكی‌هایزندگی و رسیدن خود و دیگران به رفاه و آسایش، از آرمان‌های اشوزرتشت است،كه به موازات آن باید دروغ‌كاران را نیز به راه راست رهنمون ساخت و یا آنانرا مهار كرد.

گفته‌هایش درباره‌ی خدای یگانه، نیكی وبدی، آزادیوآزادگی، دانش و فروهنگ، آشتی و آرامش، پیشرفت و افزایش، نوسازی وتازه‌كاری، برادری جهانی و آبادانی همگانی، رستگاری و رسایی و بالاتر ازهمه جاودانی بوده است.
او در هر كار، چه مینوی و چه مادی، با مردم بوده وبر هر راه راهنمای آنان بوده و می‌باشد. در آن هنگام، او كسانی را درپیشاپیش كارهای بایسته پرورش داد و دستیارانی در هر زمینه آماده ساخت وكم‌كم كارها را به آنان سپرد. زیرا او می‌گوید كه كارهای جهان را هموارهباید به خداوندان خرد و به دانشمندان سپرد تا آنان از راه راستی و با دانشدرونی با یكدیگر هماهنگ وهم‌رای شوند و زندگانی روی این زمین را تازه بهتازه و نو به نو نگاه دارند.


یاری‌نامه:

 


– 1
دینیار پور موبد خسرو خداداد (وطنی)، زرتشت‌نامه
– 2
علی‌اكبر جعفری، ستوت یسن
– 3
آشتیانی، جلال‌الدین، زرتشت، مزدیسنا و حكومت
– 4
وحیدی، حسین، دین‌پایه‌زرتشتی
– 5
مهر، فرهنگ، دیدی نو از دینی كهن«فلسفه‌ی زرتشت»

خاستگاه زرتشت

بازگشت 

خاستگاه زرتشت

 

پیش گفتار: پاسخی از موبد کورش نیکنام را در رابطه با این پرسش که زادگاه اشوزرتشت کجاست ؛ ” از آنجا که پیام زرتشت در ایران باستان دارای ارزش ویژه ای بوده است مردم بسیاری از شهر های ایران تلاش کرده اند زادگاه پیامبر را در منطقه خود بدانند. در اوستا از شهری به نام َرگه یاد شده است که بسیاری از پژوهش گران باور دارند شهر ری امروزی است و برخی نیز به آذربایجان و خراسان بزرگ اشاره کرده اند. در بلخ نیایشگاه لهراسب وجود داشته که پدر گشتاسب بوده و یکی از یاران گسترش دهنده آیین راستی و همکار زرتشت بوده است و به همین دلیل دارای اهمیت ویژه ای است و در روایتی دیگر زرتشت در این نیایشگاه درگذشته است. 

بهرروی زادگاه اشو زرتشت ایران بزرگ آن زمان بوده و همه اقوام ایرانی حق دارند زادگاهش را در کنار خود جستجو کنند همچنان که اندیشه اش را همه در دل پرورش میدهند.”

 

خاستگاه زرتشت با آنکه در مورد محل تولد زرتشت تاکنون تحقیق گستردهای صورت گرفته ولی هنوز نتیجهٔ قطعی به دست نیامده‌است. در مورد خاستگاه زرتشت سه نظریه وجود دارد.

 

خاستگاه زرتشت در مشرق فلات ایران بوده‌است.

خاستگاه زرتشت در غرب ایران بوده‌است.

زرتشت در مغرب ایران ولادت یافته و برای نشر آیین خویش به مشرق ایران رفته‌است.

 

خاستگاه زرتشت در منابع زرتشتی

در اوستا

در دیگر کتاب‌های مذهبی زرتشتیان 

مکان‌های احتمالی خاستگاه زرتشت 

تخت سلیمان 

ری

بلخ

سیستان

خوارزم

مزدوران در خراسان 

 

 

خاستگاه زرتشت در منابع زرتشتی

 

در اوستا

در گات ها، اشاره‌ای به محل زیست زرتشت نشده‌است.

در یشت‌های کهن که احتمالاً از یک تا چند قرن پس از گات ها نوشته شده‌است، چند جا از آریاویچ به عنوان محلی که زرتشت به فعالیت مذهبی می پردازد، نام برده شده‌است:

در یشت ۵ (آبان یشت) در بند ۱۰۴ «او را بستود زرتشت پاک در آریاویچ در کنار رود دائیتیا با هوم آمیخته به شیر با برسم با زبان خرد با پندار و گفتار و کردار نیک با زَور و با کلام بلیغ»

در یشت ۹ (گوش‌یشت) یا (درواسپ‌یشت) ۲۵، عیناً مشابه بند ۱۰۴ آبان یشت است، اما در انتهای آن «از او کامیابی را درخواست.» نیز آمده‌است.

در یشت ۱۷ (اردیشت) بند ۴۵، آمده است «او را بستود زرتشت پاک در ایرانویج (در کنار رود) دائیتیا نیک.»

در یشت ۱۹ یا زامیادیشت بند ۹۲، نام کیانسیه به نحوی ذکر می‌شود که در تطبیق آن با دریاچه هامون کنونی تردیدی نمی‌ماند.

وندیداد، فَرگَرد اول (بند ۳) ایرانویج آمده‌است «نخستین سرزمین و کشور نیکی که من، اهورامزدا، آفریدم ایرانویج بود بر کرانهٔ ونگوهی دایتیا.» ایرانویج در فَرگَرد اول کشوری سرد توصیف شده‌است «آنجا ده ماه زمستانست و دو ماه تابستان و در این دو ماه نیز آب و زمین و گیاه همه سردند.» پس از ایران‌ویج، بلافاصله سرزمین‌های سُغد، مَرو و بلخ آمده‌‌اند که دلالت بر آن دارد که ایران‌ویج می‌بایست در مشرق فلات ایران (در افغانستان یا آسیای میانه) واقع بوده باشد.

 

در دیگر کتاب‌های مذهبی زرتشتیان

 

بُندهِشن (۲۹٫۱۲) ایرانویج در منطقۀ (کوستَگِ) آذربایجان ذکر شده‌است. با این وجود در فصل ۱۲ تصریح شده‌است که دریاچه فرزدان، دریاچه‌ای که بنا بر فصل هفتم از زند وهومن یشت، هوشیدر در کنار همین دریاچه ولادت خواهد یافت، در سیستان است.

زادسپرم (۱۵/۱۰)، زادگاه زرتشت در مکانی در چیچست در نظر گرفته می‌شود. چیچست، در اوستا، نام دریاچه‌ای اسطوره‌ای در شرق ایران است. در نوشته‌های پهلوی و فارسی این دریاچه به نام دریاچه ارومیه یا کبودان (دریاچهٔ تیره‌آب) واقع در آذربایجان شناخته شده‌است.

 

مکان‌های احتمالی خاستگاه زرتشت

 

تخت سلیمان

مورخان ایرانی و عرب مانند ابن خردادبه، بلاذری، ابن فقیه، مسعودی، یاقوت حموی، زکریای قزوینی و ابوالفدا و حمزه اصفهانی شهر شیز یا تخت سلیمان امروزی (واقع در آذربایجان غربی) را زادگاه زرتشت دانسته‌اند و به این مناسبت شرحی از آتشکده آذرگشسب در شیز و مقام تقدس آن ضبط کرده‌اند.

 

ری

بنا به برخی روایات سنتی ری محل ولادت زرتشت است. ری همان است که در کتیبه بیستون داریوش از آن به عنوان رگا شهری از ماد نام برده‌است. اوستا یسنا ۱۹ فقره ۱۸ آن را رغه زرتشت می‌خواند.

در یسنا اشاره می‌شود که زرتشت یا بزرگترین رهبر روحانیت زردتشتی در جایی به نام «رقاً دفن است بندهشن این»رقاً را همان ری می‌داند

برخی از کتاب‌های پهلوی برای آنکه میان دو سنت زادگاه زرتشت یعنی آذربایجان و ری سازش دهند، پدر او را از آذربایجان و مادرش را از ری ذکر کرده‌اند.از جمله در قرن ۱۰ میلادی نویسندهٔ ایرانی محمد بن عبدالکریم شهرستانی که اصلیتش از ترکمنستان بود، نوشت که پدر زردتشت از آتورپاتکان و مادرش از ری بوده‌است.

 

بلخ

همچنین اندکی از خاورشناسان غربی مانند انکتیل دوپرون بلخ را زادگاه زرتشت دانسته‌اند.در وندیداد در فَرگَرد اول به روشنی دیده می‌شود که ایران‌ویج می‌بایست در مشرق فلات ایران واقع بوده‌باشد، در مجاورت سرزمین‌های سُغد، مَرو و بلخ،… که بلافاصله بعد از آن آمده‌‌اند.همچنین هندشناسانی مانند مایکل ویتزل سرزمین اصلی وی را کوهستان‌های سرد افغانستان مرکزی دانسته‌است.

 

سیستان

بعضاً به سبب مراسمی مذهبی که در ستایش آناهیتا ایزدبانوی آب می‌شود، خاستگاه زرتشت را در سیستانذکر کرده‌اند. زامیادیشت یا یشت نوزدهم با سیستان ارتباط بسیاری دارد. ذکر قهرمانی‌های گرشاسب به تفصیل، بر شمردن رودها و دریاچه‌ها و کوه‌های این ناحیه و ظهور سوشیانس از آتجا دال بر صحت این نظر است. احتمالاً تدوین نهایی این یشت در سیستان بوده‌است.

بند ۹۲ زامیادیشت: «در هنگامی که استوت ارت (آخرین موعود مزدیسنا) پیک اهورامزدا، پسر ویسپ تئوروئیری از آب کیانسه بدر آید، گرز پیروزمند آزنده، گرزی که فریدون دلیر داشت، در هنگامی که ضحاک (اژدی دهاک) کشته شد.»

 

خوارزم

از مدت‌ها پیش دانشمندان ایران‌شناس ایرانویج را همان خوارزم به شمار آورده‌اند و زادگاه زردشت را آنجا دانسته اند. امروزه بیشتر ایران‌شناسان طرفدار این نظریه‌اند. نخستین کسی این نظریه را مطرح کرد مارکوارت بود او دو دلیل برای اثبات نظریهٔ خود ارائه کرد: یکی اینکه موسی خورنی نویسندهٔ ارمنی قرن پنجم از ناحیهٔ تور در خوارزم نام می‌برد که به نظر مارکوارت با کلمهٔ تویریه (تورانی) اوستایی یکی است و دیگر اینکه توصیفی که از ایرانویج در منابع پهلوی شده‌است با توصیف نویسندگان دوران اسلامی از خوارزم هماهنگ است. پس از مارکوارت نویسندگان دیگر مانند بیلی و بنونیست و هنینگ در تأئید این نظریه مطالب دیگری عرضه داشتند. هنینگ این نظریه را گسترش داد و بر آن بود که خوارزم بزرگ تنها شامل ناحیهٔ معروف خوارزم نبوده، بلکه نواحی گسترده‌تری تا مرو و هرات را نیز در بر می‌گرفته‌است. مارکوارت همچنین از توصیف هرودوت از رود اکس چنین نتیجه گرفته‌است که این رودخانه همان رود تجن و شعبهٔ آن هری رود است.

 

مزدوران در خراسان

نظریهٔ دیگری که اخیراً مطرح شده از آن هومباخ است. وی با تکیه بر نظر مارکوارت در مورد یکی انگاری رود اکس و رود تجن و قبول این نظر هنینگ که زادگاه زردشت در نواحی رود تجن بوده‌است، بر آن است که درهٔ رودخانهٔ کشف رود که شعبهٔ غربی تجن است، احتمالاً ایرانویج به شمار می‌رفته‌است. این محل در ناحیه‌ای بوده‌است که فعلاً در آنجا مزدوران در حدود ۱۰۰ کیلومتری شرق مشهد و در نیمه راه سرخس قرار داد. هومباخ نام مزدوران را مشتق از مزدا می‌داند و می‌نویسد که مزدوران بر گردنه‌ای قرار دارد که درهٔ کشف رود را از دشت ترکمنستان جدا می‌سازد و از این رو، مرز سنتی میان ایران و توران را تشکیل می‌دهد.

گات ها

بازگشت به برگه گاتها 

گات ها

سرودهای پاک اشو زرتشت اسپنتمان

 

گات‌ها از كهن‌ترین و مقدس‌ترین بخش‌های اوستا است كه از خود اشوزرتشت به یادگار مانده‌است. گات‌ها جمع گات و به معنی سرود یا شعر و نظم است. گات در زبان پهلوی به گاس تبدیل شده و به فارسی گاه گوییم كه جمع آن گاهان است. در میان زرتشتیان ایران منظور از یشت‌ گاهان همان سرودهای گات‌ها است. 

گات‌ها دارای پنج گات یا سرود است كه جمعاً به هفده‌(ها) یا بخش تقسیم می‌شود كه در دل یسنا جای دارد. گات‌های پنج‌گانه عبارتند از: 1-اهنودگات یا گاه 2-اشتودگاه 3-سپنتمدگاه 4-وهوخشترگاه 5-وهشتواشت گاه.

 

با درود به روان پاک اندیشمند ارجمند موبد فیروز آذرگشسب . تمامی برگردان فارسی از کتاب ایشان (گات ها ، سرودهای زرتشت) برداشته شده است؛ روانش شاد.

 

کاری از: آرمین . ا

 

  اهنودگات

  هات 28 / بند : ( سرود یکم ، نیایش )

مقدمه1234567891011

  هات 29 / بند : ( سرود دوم ، برگزیدگی زرتشت )

1234567891011

  هات 30 / بند : ( سرود سوم ، نیکی و بدی )

1234567891011

  هات 31 / بند : ( سرود چهارم ، راهنمایی )

12345678910111213141516171819202122

  هات 32 / بند : ( سرود پنجم ، گمراهی )

12345678910111213141516

  هات 33 / بند : ( سرود ششم ، دلدادگی به کار )

1234567891011121314

  هات 34 / بند : ( سرود هفتم ، نوسازی )

123456789101112131415

  اشتودگات

  هات 43 / بند :( سرود هشتم، خودشناسی و خداشناسی )

12345678910111213141516

  هات 44 / بند : ( سرود نهم ، پرسشها و پاسخها )

1234567891011121314151617181920

  هات 45 / بند : ( سرود دهم ، چاره سازی )

1234567891011

  هات 46 / بند : ( سرود یازدهم ، دشواری های کار )

12345678910111213141516171819

  سپنتمدگات

  هات 47 / بند : ( سرود دوازدهم ، خرد افزاینده )

123456

  هات 48 / بند : ( سرود سیزدهم ، پیروزی بر دروغ )

123456789101112

  هات 49 / بند : ( سرود چهاردهم ، گرفتاری و رستگاری )

123456789101112

  هات 50 / بند : ( سرود پانزدهم ، راز و نیاز با خدا )

1234567891011

  وهوخشترگات

  هات 51 / بند : ( سرود شانزدهم ، شهریاری نیک برگزینی )

12345678910111213141516171819202122

  وهشتواشت گات

  هات 53 / بند : ( سرود هفدهم ، بهترین آرزو )

12345 6789

  ( نوشتارها به این رنگ تنها سویه پیشنهادی دارند ) 

 

 

گات ها ، اهنودگات

گات ها ، هات 28- مقدمه

سراسر اندیشه و گفتار و کردار اشوزرتشت الهامی است از سوی خداوند یکتا که انسان را به سوی رسایی و خوشبختی راهنمایی می کند. پاکان جاویدان (امشاسپندان) و سرودهای مقدس گات ها را فراپذیرید و پیرو آن باشید. ای گات های مقدس با گرامیدن ، به شما درود می فرستم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 28 بند 1

ای دانای بزرگ! در نماز با دست های برافراشته خواستارم که در پرتو راستی و درستی و برخورداری از خرد و دانش ، روان پاک آفرینش را خشنود سازم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 28 بند 2

ای هستی بخش بزرگ دانا ، با اندیشه ای پاک و دلی روشن به تو روی می آورم ، به دستیاری راستی و درستی آن بخشش و فراوانی هر دو جهان خاکی و مینوی را به من و یارانم ارزانی دار.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 28 بند 3

ای هستی بخش دانا ، ای اشا و ای وهومن ( مظاهر راستی و پاکی و اندیشه نیک و مهرورزی به مردم ) سرودهایی می سرایم که کسی پیش از این نسروده است . آرزو دارم که به وسیله اشا و وهومن و خشترای فناناپذیر ( مظهر قدرت و اراده خداوند ) حس ایمان و فداکاری در قلبمان افزایش یابد . پروردگارا درخواست ما را بپذیر و به سویمان روی آور و به ما خوشبختی کامل ارزانی دار.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 28 بند 4

به یاد سپرده ام که روانم را با اندیشه نیک همراه سازم چه از پاداش مزدااهورا از برای هر کردار آگاهم. تا مرا تاب و توان است کوشش خواهم کرد تا مردم را بیاموزم که به راستی گرایند و درستی پیشه سارند.
برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 28 بند 5

ای راستی و ای منش نیک! کی به دیدار تو خواهم رسید؟ کی راه اهورایی را خواهم یافت؟ کی آوای درونی مزدایی را خواهم شنید؟ با گفتار پاک و با نیروی بیان، گمراهان را به برترین راه که همانا راه راستی و یکتاپرستی است، رهبری خواهم کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 28 بند 6

ای مزدا ! چنانکه در گفتار آسمانی نوید داده شده است در پرتو اندیشه پاک و راستی به سوی ما آی و ما را از بخشایش دیر زیوی برخوردار ساز. ای هستی بخش دانا ! به زرتشت و همه دوستان او نیروی معنوی و شادمانی بخش تا بر کینه دشمنان خود چیره گردند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 28 بند 7

ای راستی ! آن بخشایشی که بار و بر اندیشه ی پاک است به ما ارزانی دار. ای آرم ای تی! آرزوهای گشتاسب و پیروان مرا برآورده ساز. ای مزدا ! به ما بندگان فداکار نیرو بخش تا فرمان پاک تو را به همه برسانیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 28 بند 8

ای هستی بخش ! ای برتر از همه و با بهترین راستی هم اراده ! از تو بهترین بخشش های نیک منشی و درست اندیشی را برای فرشوشتر نامدار و دیگر یارانم برای همیشه خواستارم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 28 بند 9

ای اهورا مزدا ! همواره کوشش می کنیم سرودهای ستایش خود را صمیمانه نیازت کنیم و هیچ گاه اشا و وهومن را به خشم نیاوریم زیرا اشا و وهومن و خشترای توانا را سزاوار ستایش می دانیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 28 بند 10

ای هستی بخش دانا ! هر آینه آرزوی کسانی را که در پرتو راستی و اندیشه پاک از نظر تو روشن بین و درست کردار شناخته شده اند، برآورده ساز. چه به راستی می دانم ستایش های ناب و بی ریای بندگان تو که دارای هدفی نیک اند بی اثر و بی نتیجه نخواهد ماند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 28 بند 11

بشود که با این نیایش ها از نعمت راستی و اندیشه پاک برخوردار گردم. ای آفریننده بزرگ و دانا ! از راه خرد و بینش و الهام راز پدید آمدن آفرینش را از روز ازل به من بیاموز تا حقیقت را به مردم جهان آشکار سازم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 29 بند 1

پروردگارا ! روان آفرینش به درگاه تو گله مند است ، برای چه مرا بیافریدی ؟ چه کسی مرا کالبد هستی بخشید ؟ خشم و ستیز و چپاول و غارت و گستاخی و تجاوز همه جا را فرا گرفته ؛ مرا جز تو پشت و پناهی نیست بنابراین نجات بخشی که بتواند مرا از این تنگنا رهایی بخشد به من نشان بده.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 29 بند 2

آن گاه که آفریننده جهان از اشا پرسید : ” چه کسی رهبر و نجات دهنده مردم جهان خواهد بود تا ما بتوانیم پشتیبان و یاورش باشیم و به او نیروی آباد کردن جهان و گسترش راستی بخشیم ؟ ای اشا چه کسی را مایلی به عنوان سردار و رهبر مردم جهان برگزینی تا بتواند سپاه بَدان و گمراهان را در هم شکند و خشم و نفرت را دور سازد؟ “

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 29 بند 3

اشا به اهورا مزدا چنین پاسخ داد : ” آن سردار و رهبری که برای جهان برگزیده می شود بدون شک بی دادگر و ستم پیشه نیست بلکه شخصی بی آزار و مهربان است . از بین کسانی که در جهان خاکی زندگی می کنند گرچه کسی را نمی شناسم که بتواند نیکوکاران را در مقابل تبه کاران نگاهبانی کند ولی بی گمان او باید نیرومندترین فرد در میان مردم باشد تا به درخواست او به یاریش شتابیم” .

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 29 بند 4

بی گمان اهورا مزدا بهتر از همه آگاه است که در گذشته چه کارهایی به وسیله ی بت پرستان و هواداران آن ها سرزده و در آینده چه کارهایی به وسیله آن ها انجام خواهد شد چون داوری این کار تنها با اهورامزدا است بنابر این آنچه خواست اوست ما بدان خشنودیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 29 بند 5

ایدون من و روان آفرینش هر دو با احترام و دست های برافراشته اهورا مزدا را ستایش کرده و از او خواستاریم که هرگز به نیکوکاران و پارسیان و رهبر آن ها گزندی نرسد و از حمله دشمنان و بدکاران در امان باشند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 29 بند 6

آن گاه که اهورامزدای دانا که با دانش خویش نیروی حیات می بخشد چنین گفت : ” آیا یک نفر سرور دنیوی شایسته و یا یک رهبر و نجات دهنده روحانی را که گنجینه ای از پاکی و پرهیزکاری باشد ، نمی شناسی ؟ آیا چنین نیست که افریدگار تو را به عنوان پاسبان و نگهبان آفرینش برگزید و ماموریت نگه داری جهان را به تو بخشید ؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 29 بند 7

( اهورامزدا به سخنان خود چنین ادامه میدهد) : این سرود مقدس خوش بختی افزای ( یعنی اهونور ) از هستی بخش مطلقی است که اراده اش با اشا یکسان است و پروردگار پاک آن را برای پیشرفت جهان و سعادت مردمان درستکردار نازل فرموده است. ای وهومن کیست آن نجات دهنده ای که تو در نظر داری و می تواند مردمان را یاری کند و آن ها را از گمراهی نجات بخشد؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 29 بند 8

اهورامزدا می فرماید : یگانه کسی که به دستورات الهی گوش فرا داد و من او را خوب می شناسم همانا زرتشت اسپنتمان است. تنها اوست که خواستار آموزش آیین راستی و سرودهای ستایش مزدا است بنابراین به او شیوایی بیان خواهیم بخشید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 29 بند 9

آن گاه روان آفرینش با بانگ  بلند گوید : آیا من باید بدون چون و چرا پشتیبانی شخص ناتوانی را قبول کرده و به سخنان او گوش دهم ؟ به راستی مرا آرزوی شهریار نیرومند و توانایی بود. چه وقت چنین شخصی برای یاریم به پا خواهد خواست و با بازوان نیرومند خود مرا پشتیبانی خواهد کرد؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 29 بند 10

ای اهورامزدا و ای اشا به این ها (زرتشت و پیروانش) نیروی معنوی و توانایی بخش ، ای وهومن تو نیز به زرتشت آن را ( یعنی نیروی اندیشه و هوش و خرد سرشار) ارزانی دار تا در پرتو آن به جهانیان آرامش و آسایش بخشد . ای دانای بزرگ ما همه او را برگزیده ترین آفرینش و شایسته ترین فرزند تو دانسته و به رهبری خویش می پذیریم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 29 بند 11

(روان آفرینش به سخنان خود ادامه می دهد) : اشا و وهومن و خشترا چه وقت به ما روی خواهند آورد؟ کی ای مزدا آیین تو را انجمن بزرگ مغان ما پذیرند ای هستی بخش ! اینک که برای ما یار و مددکار رسیده است ما هم آماده خدمتگزاری هستیم .

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 30 بند 1

اینک برای جویندگان حقیقت و مردم دانا از این دو پدیده ی بزرگ سخن خواهم گفت و روش ستایش خداوند جان و خرد و نیایش وهومن یا منش پاک را بیان خواهم گفت و همچنین از دانش الهی و آیین راستی (اشا) گفت و گو خواهم نمود تا با برخورداری از رسایی ، نور حقیقت را دریابید و از بهره ی فردوس بهره مند گردید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 30 بند 2

ای مردم این حقیقت را به گوش هوش بشنوید و با اندیشه روشن و ژرف بینی آن ها را بررسی کنید ، هر مرد و زن راه نیک و بد را خود برگزینید پیش از فرا رسیدن روز واپسین همه بپاخیزید و در گسترش آیین راستی بکوشید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 30 بند 3

آن دو گوهر همزادی که در آغاز در عالم تصور پدیدار شدند یکی نیکی است و دیگری بدی در اندیشه و گفتار و کردار؛ مرد خردمند از میان این دو راستی را برخواهد گزید ولی شخص کج اندیش و نابخرد چنین نخواهد کرد و بی راهه خواهد رفت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 30 بند 4

هنگامی که آن دو گوهر همزاد به هم رسیدند زندگی و نازندگی پدید آوردند ، هواخواهان دروغ و تبه کارارن به بدترین وضع روانی دچار و طرفداران راستی و نیکوکاران از بهترین منش یا راحتی خیال برخوردار خواهند گردید و این امر تا پایان هستی ادامه خواهد داشت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 30 بند 5

از این دو گوهر همزاد ، هواخواه دروغ ، زشت کاری را برگزید ولی سپندمینو آنکه دارای گوهری پاک بوده و خود را با فروغ فناناپذیر دانش اراسته است راستی را برگزید. همچنین کسی که با ایمان کامل برای خشنودی خداوند جان و خرد کار نیک انجام دهد راستی را اختیار خواهد کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 30 بند 6

هواخواهان دیو (یا بت پرستان) چون در شک و تردید بودند فریب خوردند و از آن دو مینوی ، راه راست را اختیار نکردند بلکه از پی بدترین منش یا اهریمن و خشم ( که انگیزه بدکاری است ) روانه شدند تا بدین وسیله زندگی مردم را تباه سازند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 30 بند 7

کسی که از نیروی معنوی و منش نیک و راستی و پاکی برخوردار باشد و آرمیتی با عشق و ایمان به کالبد او پایداری و استواری بخشد، بی گمان چنین شخصی در آزمایش سخت زندگی فیروز گردیده و در زمره بندگان نیک تو ای پروردگار محسوب خواهد شد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 30 بند 8

هنگامی که بزهکاران به کیفر گناهان خود رسند آن گاه ای خداوند جان و خرد در پرتو اندیشه نیک پاک ، قدرت تو را درک کرده و این حقیقت را خواهند آموخت که چگونه باید در برانداختن دروغ و کژی و کمک به پیروزی راستی و پاکی کوشش کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 30 بند 9

پروردگارا بشود مانند کسانی که جهان را به سوی تکامل و آبادانی پیش می برند از بندگان وفادار تو باشیم . ای خداوند جان و خرد و ای هستی بخش بزرگ ! بشود در پرتو (راستی و پاکی) از یاری تو برخوردار گردیم تا زمانی که ما دستخوش بدگمانی و دودلی هستیم اندیشه و قلب ما یکپارچه به تو توجه پیدا کند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 30 بند 10

تا زمانی که به جهان ، دروغ ، شکست و تباهی فرا رسد آرزوی قلبی کسانی که به خوش نامی و نیکی معروف اند برآورده شده و از بهره سرای خوش نیک منشی و راستی و بارگاه پر فروغ مزدا برخوردار خواهند گردید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 30 بند 11

ای مردم ! هرگاه فلسفه شادی و رنج را که خداوند خرد مقرر فرموده است بیاموزید و در بیابید که دروغگویان و تبه کاران به کیفر دیرپایا دچار و درست کرداران و پاکان از سود بی پایان خوشبختی بهره مند خواهند گردید، آن گاه در پرتو این اصل به خرسندی حقیقی و رستگاری نایل خواهید شد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 1

ای جویندگان دانش ! اکنون آموزش ها و پیامی را که تا به حال شنیده نشده است برای شما اشکار خواهم ساخت . این پیام از کسانی که از روی آموزش نادرست جهان نیکی را تباه ساخته اند ناگوار می باشد. ولی برای دلدادگان مزدا خوش آیند و شادی بخش است.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 2

چون وسوسه های شیطانی مانع از آن است که راه بهتر را آشکارا دیده و برگزینند بنابراین جان و خرد مرا برای رهبری شما برگزید تا زندگی کردن برابر آیین راستی را به هر دو گروه نیکان و بدان بیاموزم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 3

پروردگارا ! در پرتو فروغ مینوی به ما چه خواهی بخشید؟ آن سعادتی که در پرتو راستی و پاکی به دست می آید و به همه نوید داده شده کدام است ؟ در مورد دانایان چه فرمانی رفته است؟ ای خداوند خرد ! مرا از تمام این حقایق آگاه ساز و یا گفتار الهام بخش خود مرا روشن نما تا همه ی مردم را به آیین راستی ارشاد کنم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 4

ای خداوند خرد و ای امشاسپندان ! مهربانی و بخشش خویش را از ما دریغ مدارید تا در پرتو فروزگان راستی و پاکی ، عشق بی آلایش و فروتنی و اندیشه پاک و نیروی معنوی کسب کرده و با پرورش آن ها بر هواخواهان دروغ فیروز گردیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 5

پروردگارا ! برابر آیین راستی راهی را که بهتر است به من نشان ده تا آن را برگزینم . در پرتو اندیشه پاک مرا از پاداشی که برخوردار خواهم شد آگاه ساز تا احساس شادی و سرور کنم . ای خداوند جان و خرد مرا از همه چیز آگاه ساز خواه آنچه روی داده و یا در آینده رخ خواهد داد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 6

دانایی که آیین راستی را گسترش دهد و مردم را از پیام مقدسی که آن ها را به رسایی و جاودانی و حقیقت رهنمون است ، آگاه سازد از بهترین خوشبختی برخوردار خواهد شد. چنین شخصی بی گمان از نیروی اهورایی که در پرتو منش پاک افزایش می یابد بهره مند خواهد گردید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 7

اوست نخستین اندیشه گری که با نور خود افلاک را درخشان ساخت و با نیروی خرد خویش قانون راستی بیافرید تا نیک اندیشان را یار و پشتیبان باشد. ای خداوند جان و خرد و ای کسی که همیشه و در همه حال یکسانی ، با روح مقدست فروغ (ایمان) را در قلب ما برافروز.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 8

ای خداوند جان و خرد هنگامی که در اندیشه خود تو را سر آغاز و سر انجام هستی شناختم آنگاه با دیده ی دل دریافتم که تویی سرچشمه منش پاک ، که تویی آفریننده راستی و داور دادگری که کردار مردمان جهان را داوری می کنی.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 9

از آن تو است آرمیتی ، از تو است خرد مینوی جهان آفرین، ای خداوند جان و خرد تو به بندگان خویش نیروی اختیار راه نیک و بد بخشیدی تا اینکه راهی برگزینند که راهنما بدان گرویده و یا آنکه رهبر غیر واقعی نشان داده است ؟ (به سخنی دیگر ، به سوی راستی و رهبر حقیقی گرایند یا به سوی دروغ و رهبر غیر واقعی روی آورند.)

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 10

انسان باید از بین این دو ، سروری راست کردار و پارسا و افزاینده ی منش پاک را به عنوان پشتیبان و رهبر واقعی برای خویش برگزیند. پروردگارا مباد رهبر فریبکار با تظاهر به پاکی هیچ گاه از حافظه ای نیرومند بهره ور گردد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 11

ای خداوند خرد هنگامی که در روز ازل جسم و جان آفریدی و از منش خویش نیروی اندیشه و خرد بخشیدی ، زمانی که به تن خاکی روان دمیدی و به انسان نیروی کار کردن و سخن گفتن و رهبری کردن عنایت فرمودی خواستی تا هر کس به دلخواه خود و با کمال آزادی کیش خود را برگزیند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 12

همانگاه چه دروغگو و چه راستگو و چه نادان و چه دانا هر یک عقیده ای را که در دل و اندیشه دارد آشکار خواهد ساخت و هر جا تریدید و دودلی وجود داشته باشد آرمیتی (نماد ایمان و فداکاری) به کمک روان شتافته و او را راهنمایی خواهد نمود.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 13

پروردگارا تو از (اندیشه و کردار) آشکار و نهان همه (آگاهی) و همچنین از کسی که برای (رهایی از) خطاهای کوچک به سخت ترین کیفر تن در دهد با خبری. پروردگارا ! تو همه چیز را با دیدگان روشن خویش برابر قانون اشا به دقت مراقبت کرده و می بینی.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 14

ای هستی بخش ! برای آگاهی از تو می پرسم چه رویدادهایی در گذشته رخ داده و در آینده پیش خواهد آمد؟ ای مزدا ! در تومار زندگی نیکوکاران و بد کاران چه پاداش و کیفری ثبت خواهد شدو وضع آن ها در روز واپسین چگونه خواهد بود؟

از تو می پرسم ، ای هستی بخش که از رویدادهای گذشته و آینده آگاهی ، برای مردان پارسا و نیکوکار چه مقرر گشته و در روز واپسین ، ای مزدا با پیروان دروغ چگونه رفتار خواهد شد؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 15

ای هستی بخش از تو می پرسم کیفر کسی که نیروی دروغگو و زشت کردار را افزایش دهد چیست ؟ همچنین کیفر کسی که هنر دیگری جز جدایی انداختن بین مردم با ایمان و رهبر راستی ندارد چگونه می باشد ؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 16

پروردگارا از تو می پرسم هرگاه شخص نیک اندیش و با تاب و توان در راه ترقی خانه و شهر و کشور و پیشرفت راستی کوشش کند از وصال تو برخوردار خواهد گردید؟ ای مزدا اهورا ! کی و چگونه چنین آرزویی برآورده خواهد شد؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 17

کدام یک از این دو شخص درست کردار و پارسا و یا آیا شخص زشت کردار و ناپاک بهترین راه را برخواهد گزید؟ دانا باید با دانش خویش نادان را آگاه سازد . نشاید که نابخرد گمراه بماند. ای خداوند جان و خرد باشد که راز وهومن (یعنی عشق خدایی و منش پاک) بر همه آشکار گردد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 18

هیچ کس نباید به گفتار و دستور شخص تبه کار و گمراه کننده گوش دهد چون که چنین شخصی خانه و ده و شهر و کشور را به ویرانی و تباهی خواهد کشانید. پس بر ماست که در برابر این گونه مردان با سلاح پاکدامنی و پارسایی ایستادگی کنیم و آنان را از خود دور سازیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 19

ای هستی بخش ! بشود که مردم به سخنان درست اندیش و دانایی که آموزش هایش درمان بخش روح و برای زندگی سودمند است گوش فرا دهند و آنان را به کار بندند. به کسی گوش دهند که در گسترش آیین راستی تواناست و بیانی شیرین و روان دارد. ای خداوند خرد با فروغ تابناک دانش سرنوشت هر دو گروه (دانا و نادان) را تعیین فرما.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 20

کسی که به سوی راستی و پاکی روی آورد (او پارسایی را پیشه خود سازد) جایگاهش سرای روشنایی یا بهشت خواهد بود. ولی شخصی دروغگو و بدکار زمانی دراز با شیون و افسوس در تیرگی و کوره روشنی به سر خواهد برد. به راستی نیت پلید و کردار زشت شخص بزهکار است که او را گرفتار زندگانی نکبت بار و عذاب وجدان خواهد ساخت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 21

خداوند جان و خرد از روی دانش و رسایی و با نیروی الهام بخش خویش کسانی را از بخشش کمال و جاودانی ، پاک و راستی و نیروی معنوی و توانایی خدمت به خلق و اندیشه پاک و ضمیر روشن برخوردار خواهد ساخت که در اندیشه و کردار به او وفادار باشد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 31 بند 22

ای اهورا مزدا ! شخص خردمند و هوشیار و کسی که با منش خویش حقیقت را درک می کند از قانون ایزدی آگاه است و با نیروی معنوی از راستی و پاکی پشتیبانی کرده و گفتار و کردار خود را جز به راستی نخواهد آراست و در راه گسترش راستی گام برخواهد داشت ؛ چنین شخصی نسبت به تو ای مزدا وفادار و شایسته ترین یار و مدد کار مردم به شمار خواهد رفت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 1

برای برخورداری از بزرگترین خوشبختی خویشاوندان و همکاران و یاران نمازگر تو هستند و دیوان (پرستندگان قوای طبیعت) هم اهورامزدا خداوند جان و خرد را ستایش کرده و همگی این آرزو را دارند ، “پروردگارا بشود که ما هم پیام رسان تو باشیم و آنان را که از بردن نام تو نفرت دارند دور نگهداریم” .

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 2

اهورامزدا خداوند جان خرد که از روی حکمت و دانش بر جهان سروری می کند در پرتو شهریاری خویش به آن ها چنین پاسخ داد : آرمیتی پاک و مقدس را که با ایشان تابناک دوست نزدیک است برای شما برگزیده ام ، بکوشید تا همیشه او را از آن خود سازید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 3

ای گمراهان بت پرست شما همه از تبار و نژاد سیه دلان و کژ منشانید. کسانی که از شما پیروی کرده و به شما زیاده از حد احترام گذارند نیز از تبه کاران به شمار آیند. کردار محیلانه و ریاکارانه شما از دروغ و خودستایی سرچشمه گرفته است. از این رو در سراسر گیتی به بدنامی شناخته شده اید و مورد تنفر مردم می باشید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 4

ای بت پرستان شما اندیشه مردم را چنان پریشان ساخته اید که مرتکب زشت ترین گناه گردند، از اندیشه پاک دوری جویند، از اراده خداوند خرد سرپیچی نمایند و از آیین راستی و پاکی گریزان باشند و سرانجام از دوستاران و یاران دیوان به شمار آیند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 5

ای دیوها ! همان گونه که اهریمن تابکار با اندیشه پلید خود شما را گمراه ساخت و با آموزش نادرست و نوید سروری و بزرگی ، هواخواهان دروغ را به کردار زشت و ناپسند وادار ساخت ، همان گونه شما نیز مردم را گمراه ساخته و از زندگی کامل و خوشبختی جاودانی محروم ساختند .

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 6

شخص گناهکار و گمراه ممکن است چندی با کردار زشت خویش شهرت و آوازه به دست آورد ولی ای هستی بخش ، تو از روی خرد و حکمت خویش همه چیز را به یادداری و نسبت و انگیزه ی هر کس داوری خواهی کرد. ای خداوند خرد ! به راستی سرانجام با برقراری سروری آسمانی تو آیین جاودانی اشا و راستی همه جا حکمفرما خواهد گشت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 7

هیچ کدام از این گناه کاران از مفهوم پیشرفت واقعی که در اثر کار و کوشش حاصل و زندگی به انسان می آموزد آگاه نیستند و از آزمایش آتشین بی خبرند. ای هستی بخش دانا ! تنها تو از فرجام گناه کاران آگاهی و درباره ی آن ها داوری خواهی کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 8

جمشید پسر ویونگهان یکی از آن گناه کاران شناخته شده است زیرا برای جلب خشنودی مردم و ارضای نفس خویش خداوند جهان را خوار شمرد. ای خداوند خرد ! من نسبت به داوری تو در روز واپسین در مورد گناهکاران رضایت کامل دارم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 9

آموزگار کج اندیش با آموزش های نادرست خود انسان را گمراه و از هدف اصلی و واقعی زندگی منحرف می سازد. او انسان را از توجه به سرمایه ی گران بهای راستی و درستی و اندیشه پاک باز می دارد. ای خداوند جان و خرد و این نماد پاکی و راستی با سخنانی که از قلب و روحم تراوش می کند به درگاهتان گله کرده و پناه می جویم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 10

آن ها با احترام به زمین و خورشید نگریستن را بدترین گناه می شمارند زیرا تعالیم مذهبی را تحریف می کنند ، آن ها نیک منشان را به سوی دروغ و گمراهی می کشانند ، کشتزارها را ویران کرده و بر علیه پرهیزگاران سلاح به کار می برند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 11

ای خداوند خرد آنان ( اشاره به آموزگاران کج اندیش و گمراه کننده ) بدکاران را به واسطه شکوه و جلال مادی بزرگ می شمارند. زنان و مردان شریف را از رسیدن به آرزوی خود و برخورداری از بخشایش ایزدی باز می دارند. پارسایان و راستی گرایان را پریشان و منحرف می سازند و زندگانی را فاسد و تباه می کنند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 12

آن ها با آموزش نادرست کوشش می کنند مردم را از انجام کار نیک و شایسته بازدارند و با گفتار فریبنده ، زندگی آن ها را تباه سازند. آنان به سبب کج اندیشی ، گِرِهما و کرپان را بر پاکان برتری داده و برای هواخواهان دروغ آرزوی سروری می کنند ولی مزدا ، خداوند جان و خرد ، برای آنان کیفر سختی مقرر داشته است.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 13

قدرتی که این گرگان حریص (گرهما) در راه تبه کاری و کج اندیشی به دست می آورند سرانجام موجب بدبختی و تباهی زندگی خود آن ها خواهد گشت. ای خداوند خرد آن گاه همین گرگان آزمند با میل شدید آرزوی پیام مقدس پیام آور تو را خواهند داشت. پیام آوری که نیکان و پاکان را در برابر تهدید دشمنان حفظ خواهد کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 14

دیربازی است که گرهمای(1) آزمند با کمک کاوی ها(2) اندیشه و نیروی خود را برای به دام انداختن پیام آور تو متمرکز ساخته اند . آنان از هواخواهان دروغ و گمراهان یاری جویند و برای جهان آفرینش فساد و تباهی آرزو کنند بدین امید که شکست ناپذیر(3) ، آن ها را یاری خواهد کرد.

 

(1)و(2) دشمنان زرتشت و فرمانروایانی که حاضر به شنیدن سخنان متین و الهام بخش پیامبر نبودند و با کمک گرهما سعی در نابودی زرتشت داشتند.

(3) اشاره به ایزد هوم است و صفت شکست ناپذیری از ویژگی های این ایزد است. این ایزد مورد توجه دروغ پرستان بوده است.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 15

به راستی کرپان ها و کاوی ها(1) بدست همان کسانی که از آن ها سلب آزادی کرده اند شکست خواهند خورد و تباه خواهند گشت و آنان که از نعمت آزادی محروم بوده اند در پرتو دو بخشش ایزدی (کمال و جاودانی) از سرای منش پاک یا بهشت بهره خواهند برد.

 

(1) کسانی که به فرمان خدا گوش شنوایی نداشتند و بزرگی و شکوه پروردگار را نادیده می گرفتند یا به زبان دیگر کوران و کرانِ خود خواسته که حاضر به شنیدن حقیقت نبودند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 32 بند 16

به راستی آموزش واقعی و خردمندانه شخص پارسا بهتر از هر چیزی است. ای خداوند خرد و هستی بخش بزرگ ! تورا توانایی برهم زدن نقشه کسانی است که مرا به آزار تهدید می کنند. من کوشش می کنم نفرت و دشمنی هواخواهان دروغ را نسبت به پیروان و دل باختگان تو باز دارم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 1

هر کس در این جهان باید برابر آیین ازلی (اشا) یا راستی که بنیان زندگی را تشکیل می دهد رفتار کند زیرا رتو یا رهبر روحانی با کمال بی نظری و از روی وجدان نسبت به نیکان و بدان داوری خواهد کرد و کردار نیک و زشت آن ها را با دقت خواهد سنجید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 2

کسی که با اندیشه و گفتار و کردار و با بازوان خویش با بدکاران پیکار کند نقشه آن ها را ناکارآمد سازد و یا آنان را به راه راست رهبری کند ، به درستی چنین شخصی خواست پروردگار را انجام داده و به خداوند جان و خرد عشق می ورزد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 3

ای خداوند هستی بخش ، کسی که به نیکان و پاکان خواه از گروه خودمانی و همکار و خواه دوست با مهر و داد رفتار کند و کسی که از آفرینش نیک پروردگار نگهداری نماید، به راستی چنین شخصی از کشور خرم راستی و منش پاک یعنی بهشت برخوردار خواهد شد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 4

ای خداوند خرد تو را پرستش کرده و آرزو دارم بی ایمانی و بد اندیشی از بندگان نیک تو دور شود. همچنین آرزومندم از خودمانی ها، خیره سری و کج خیالی و از همکار، فریب و دشمنی و از دوست، ناسزاگویان و نکوهش کنندگان و از پهنه جهان هستی رهبر دروغ پرداز و فریبکار دور شود.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 5

برای رسیدن به آرمان و هدف خویش ، سروش و بزرگترین یاورها را به کمک می طلبم و آرزو دارم از زندگانی دراز برخوردار شوم و به کشور منش پاک (بهشت) درآیم. با کمک راستی و پاکی و پیمودن راه پارسایی به جایگاهی که ملکوت آسمانی اهورامزدا است راه یابم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 6

پروردگارا چون پرستنده پرهیزگاری که به راستی و پاکی ایمانی استوار دارد با تمام وجودم روح پاک تو را می ستایم و از اندیشه حکمت بارت خواستارم ماموریت ارشاد و رهبری را چنان که اراده توست انجام دهم. ای خداوند جان و خرد آرزو دارم به دیدار تو و مشورت با تو (مانند یک دوست) نایل آیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 7

ای از همه بهتر و ای خداوند خرد به سوی من آیید و خودتان را به من آشکار سازید تا در پرتو راستی و منش پاک گذشته از انجمن مغان، دیگران هم به سخنانم گوش فرادهند. پروردگارا ما را از تکلیف های بایسته و احترم های شایسته و در خور خویش بیاگاهان و روشن ساز.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 8

پروردگارا هدف نهایی و ماموریتم را به خوبی به من نشان ده تا در پرتو اندیشه پاک آن را انجام دهم و ستایش تورا ای خداوند خرد به جای آورم. پروردگارا سرود ستایشم را که از روی راستی و قلبی پاک تراوش می کند بپذیر و بخشایش رسایی و جاودانی را به من ارزانی فرما.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 9

ای خداوند خرد این دو نیروی بزرگ افزاینده راستی و پاکی را که از آن تو است تنها با خرد و دانش و فروغ بصیرت و بینش به دست توان آورد. بشود که در پرتو بهترین منش از بخشایش این دو نیروی همکار و یکسان برخوردار گردیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 10

ای خداوند خرد آسایش و خوشی های زندگی که بوده و هست و خواهد بود همه از توست. پروردگارا از روی مهر و کرم خویش آن ها را به ما ارزانی دار و در پرتو منش پاک و نیروی معنوی و راستی و درستی ما را با خوشبختی جاودانی همقرین ساز.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 11

ای اهورامزد ای تواناتر از همه با آرمییتی مظهر ایمان و فداکاری، اشا یا راستی مایه آباد کننده جهان، وهومن (مظهر اندیشه پاک و محبت) و خشترا (مظهر نیروی معنوی و اقتدار ملکوتی) به من گوش فرا دهید و در آن روزی که به هر یک پاداش کردار بخشند با من مهربان باشید و آمرزش خود را از من دریغ مکنید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 12

ای اهورا (ای خداوند هستی بخش) خودت را به من آشکار ساز و در پرتو ایمان و فداکاری به من نیروی معنوی بخش. ای خداوند خرد به یاری پاک ترین روح خود (روح مقدس) پرستشم را با نیکویی ها پاداش ده. به یاری راستی و پاکی مرا از نیروی بسیار برخوردار ساز و در پرتو وهومن یا خرد و منش پاک سروری و رهبری مردم را به من بخش.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 13

ای پروردگار تیز بین برای برخورداری از شادمانی و خوشبختی، بخشایش بی مانندت را به من بنما. ای هستی بخش ، بخشایشی را که از خشترا ( مظهر قدرت و ملکوت آسمانی تو ) و وهومن ( مظهر منش پاک و محبت به هم نوع ) سرچشمه می گیرد، به من ارزانی دار. ای آرمیتی مقدس ( ای مظهر عشق و بردباری و ایمان به خدا ) به وسیله راستی دل های ما را روشن ساز تا نفس واقعی و ضمیر باطنی خود را درک نماییم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 33 بند 14

زرتشت همه جسم و جان خود را با برگزیده ترین منش پاک خود چون پیشکشی بی ارزش به خداوند خزد نیاز می کند و با فرمانبرداری از دستورهای الهی و سرسپردگی کردار و گفتار ، و همه نیروی خود را به اشا ارمغان می آورد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 1

ای مزدا رفتار و گفتار نیک و پرستش بی ریایی که در پرتو آن ها مردم از بخشایش جاودانی و پارسایی و نیروی معنوی و رسایی برخوردار می گردند همه را نخست به تو ای خداوند هستی بخش پیشکش می نماییم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 2

پروردگارا مرد نیک اندیش و پارسایی که روانش با راستی همراه است تنها به تو می اندیشد و کردار نیک خود را به تو نیاز می کند. ای اهورامزدا بشود که نیایش کنان و سرود ستایش گویان به تو نزدیک شویم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 3

ای خداوند هستی بخش با کمال احترام آن چه در خور و سزاوار تو و اشا مظهر راستی و پاکی است به جا می آوریم. بشود که همه جهانیان در پرتو منش پاک و در کشور ( جاودانی تو ) به رسایی رسند. ای خداوند خرد به راستی مرد دانا و روشن بین هماره از نیروی معنوی برخوردار است.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 4

ای خداوند هستی بخش ما فروغ توانای تو را که در پرتو راستی فروزان است خواهانیم. آن شعله فروزانی که ابدی و نیرومند است و پیروان راستی را آشکارا رهنمون گشته و یاری می بخشد. ای خداوند خرد همین شعله فروزان است که پلیدی نهفته در نهاد بدخواهان را بیدرنگ آشکار می سازد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 5

پروردگارا چه شگرف است نیروی تو ! چقدر آرزو دارم ای خداوند خرد که با کردار نیک و خدمت به بشر و در پرتو راستی و منش پاک و دستگیری از وارستگان و بیچارگان به تو پیوندم. پروردگارا تو را برتر از همه می دانیم و مخالف خدایان دروغین و تباهکاران می شماریم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 6

ای خداوند خرد ، ای مظهر راستی و روشن دلی چون به راستی تو را چنین ( برتر و بالاتر از همه ) شناختم ، پس آرزومندم در سراسر دوران زندگی مرا راهنمایی کنید تا با صمیم قلب و ایمان کامل تو را ستایش و نیایش کرده و به سویت بازگردم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 7

ای مزدا کجایند ستایشگران با وفایی که در پرتو منش پاک و آگاهی از آموزش های پر ارج آیین هنگام بدبختی و سختی از تو روی برنتابند و با هوش و درایت آن آموزش ها را به کار بندند و در گسترش پیک مقدس تو بکوشند. پروردگارا کسی دیگر را جز تو نمی شناسم و خواستارم ما را در پرتو راستی یاور و پناه باشی.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 8

به راستی دروغ پرستان با کردار زشت خویش ما را هراسان سازند، چون آنان تباهی و ویرانی را بر مردم آورند و نیرومندانشان بر ناتوانان ستم روا دارند. ای خداوند خرد آنان به آیین مقدس تو (قانون اشا) توجهی نکرده و همیشه از راستی روگردانند و منش پاک از آن ها گریزان است. (منظور اشخاص خردمند و نیک اندیش است که از دروغ پرستان گریزانند)

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 9

ای مزدا کسانی که با زشت کاری و بی خبری از منش پاک فروزگان سپنتا آرمییتی (عشق و فداکاری و ایمان و فروتنی از فروزگان آرمیتی است) را که نزد با خردان گرامی است ، خوار شمارند ، از آنان راستی دور خواهد ماند چنانکه تبه کاران با تمایلات پلید شیطانی خویش از ما دوری جویند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 10

مرد خردمند با آگاهی از این که عشق و ایمان به خدا سرچشمه واقعی راستی است گمراهان و زشت کاران را به پرورش منش پاک و انجام کار نیک و مهرورزی به دیگران اندرز خواهد داد و سرانجام ای خداوند جان و خرد همه زشت کرداران با آگاهی از حقیقت به سوی تو خواهند آمد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 11

پروردگارا دو بخشش رسایی و جاودانی مردم را به فروغ معنوی و روشن درونی خواهد رسانید. در پرتو نیروی اراده ، منش پاک ، راستی و پاکی ، عشق و ایمان به خدا ، زندگانی پایدار و نیروی معنوی افزایش خواهد یافت. ای خداوند خرد، در پرتو این فروزگان بر دشمنان پیروزی توان یافت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 12

پروردگارا کدام است آیین پیشرفت و چیست اراده تو ؟ چه نیایش و پرستشی سزاوار توست ؟ ای خداوند خرد آن را آشکارا به ما بنمای تا با پیروی از دستورات تو از پاداشی که نوید داده شده است بهره مند گردیم. پروردگارا در پرتو راستی راه پاک منشی و خودشناسی را به ما بیاموز.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 13

ای خداوند هستی بخش راهی را که به من نشان دادی راه نیک منشی است ، راهیست که بر مبنای آموزش سوشیانس ها ( سود رسانندگان و نجات دهندگان بشر ) قرار گرفته است. آموزشی که توصیه می کند هر نیکی که به منظور انجام کار و در پرتو راستی انجام شود شادکامی به بار خواهد آورد. آموزشی که انسان را به خرد و دانش واقعی رهبری می کند و پاداش آن رسیدن به توست ای خداوند خرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 14

ای خداوند خرد کسانی از آن پاداش گران بها که نوید داده شده بهره مند خواهند گردید که کار را از روی خرد و منش پاک انجام دهند، برای پیشرفت و آبادانی جهان کوشش نمایند ، خواست خداوند هستی بخش را بر آورده سازند و در پرتو راستی و پاکی در پیشرفت اراده الهی کوشا باشند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 34 بند 15

ای خداوند خرد مرا از بهترین گفتار و کردار بیاگاهان تا در پرتو این آموزش با اندیشه ای روشن و قلبی پاک ستایشت را به جای آورم. ای هستی بخش بزرگ با نیروی خویش چنان ساز که از یک زندگی نوین و سرشار از راستی بهره مند گردم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، اشتودگات

 

گات ها ، هات 43 بند 1

مزدا اهورایی که فرمانروای مطلق است چنین فرموده : خوشبختی از آن کسی است که دیگران را خوشبخت سازد. پروردگارا برای استوار ماندن به آیین راستی از تو نیروی تن و روان خواستارم . ای آرمییتی ، ای مظهر ایمان و محبت ، آن پرتو ایزدی که پاداش زندگانی سراسر نیک منشی است به من ارزانی دار.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 2

به راستی چنین کسی ( اشاره به کسی دارد که دیگران را خوشبخت سازد ) از بهترین بخشایش ایزدی برخوردار خواهد شد. کسی را که آرزوی روشن دلی است و برای رسیدن به آن تلاش می کند، ای مزدا در پرتو خرد مقدس و آگاه خویش به او روشنایی درون ارزانی دار. پروردگارا در پرتو اشا ( قانون ازلی راستی و پاکی ) ما را از حکمت و دانش که از بخشایش وهومن است برخوردار ساز تا طی زندگانی دراز از شادی و سرور بهره مند گردیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 3

به راستی کسی از بهترین نیکی برخوردار خواهد شد که در جهان مادی راه راستی و خوشبختی به ما آموزد و در جهان مینوی ما را رستگار سازد. (منظور از بهترین نیکی ، بهترین بخشایش ایزدی است) . راهی که مارا به جهان حقیقت و راستی ، آن جا که بارگاه مقدس اهوراست رهبری کند. ای مزدا، شیفتگان حقیقت و دلدادگان تو ، در پرتو خرد و تقدس سرانجام به تو خواهند پیوست.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 4

ای مزدا هنگامی تو را نیرومند و پاک خواهم شناخت که در پرتو توانایی ات آرزوهای ما برآورده شود ، و هواخواهان راستی و دروغ به پاداش و کیفر مقرر رسند. آن گاه که فروغ تو در قلبم بدرخشد و گرمی بخشد روانم نیروی راستی را احساس کرده و اندیشه پاک با تمام توان به من روی خواهد نمود.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 5

ای مزدا اهورا خداوند جان و خرد، آن گاه تو را پاک و مقدس شناختم که تو را سرآغاز زندگی و ازلی یافتم ، زمانی که برای اندیشه و گفتار و کردار نیک پاداش معین فرمودی و در پرتو خرد و حکمت خویش مقرر داشتی که بدی از برای بدان و نیکی از برای نیکان خواهد بود، و این امر تا روز واپسین و پایان هستی ادامه خواهد داشت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 6

ای مزدا در آن زمان که خرد پاک و خشترا و وهومن به سوی ما آیند، آن گاه جهان هستی به سوی راستی و درستی پیشرفت خواهد کرد و فرشتهآرمییتی نور محبت و ایمان را در دل رادمردان روشن کرده آنان را به سوی حقیقت رهبری خواهد نمود و هیج کس را یارای فریفتن پروردگار مظهر خرد و حکمت نخواهد بود.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 7

آن گاه ای مزدا اهورا تو را پاک و مقدس شناختم که اندیشه پاک به من روی آورد و از من پرسید : کیستی ؟ و از کدام خاندانی ؟ هنگام تردید و دودلی چه راهی را برخواهی گزید ؟ راهی که به سود برادران و نزدیکان توست و یا آن که به سود خودت می باشد؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 8

آن گاه چنین پاسخ دادم: من زرتشت دشمن سر سخت دروغ و دروغگویان هستم و تا آن جا که مرا نیرو و توان است با آنها پیکار خواهم کرد ولی با تمام قدرت یاور و پشتیبان درست کرداران خواهم بود. پروردگارا بشود که از نیروی معنوی و بیکرانت برخوردار گردم و همیشه سرسپرده و ستایشگر تو باشم ای مزدا.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 9

ای خداوند جان و خرد آن گاه تو را پاک و مقدس شناختم که منش پاک به من روی آورد و نور حقیقت و معرفت به قلبم راه یافت ، از او (منظور از پرسش کردن اشوزرتشتاز وهومن، بررسی حقیقت ها با دیده روشن بین و اندیشه ژرف و نیک است) پرسیدم چه کسی را خواستاری بیش از همه مورد نماز و ستایش قرار گیرد ( خود چنین پاسخ گفتم ) تا زمانی که مرا نیرو و توان است فروغ تابناک و معنوی ( منظور فروغ ایمان به خدا است ) تو را ای مزدا می ستایم و به آیین راستی دل خواهم بست.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 10

پروردگارا ! مرا به سوی راستی و پاکی که نهایت آرزوی من است رهبری کن تا با پیروی از آرمئیتی نماد ایمان و محبت به رسایی نایل آیم. پروردگارا ! اکنون ما را بیازمای تا ایمان خود را به ثبوت رسانیم. آزمایش های (تحمل سختی ها و ناهمواری های زندگی) تو چنان است که به انسان نیروی معنوی خواهد بخشید، به ویژه رهبرانی که از سوی تو ای مزدا الهام گرفته اند با نیرو و شهامت مردم را راهنمایی کرده و مشیت تو را انجام خواهد داد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 11

ای خداوند جان و خرد آنگاه تو را پاک و مقدس شناختم که منش نیک به من روی آورد و در پرتو سخنان الهام بخش تو بصیرت و بینش یافتم. هر چند دریافته ام که ایجاد ایمان در دل مردم کاری است بس دشوار، ولی پروردگار من آنچه را که از دیدگاه تو بهترین کار شناخته شده است با فداکاری و کوشش انجام خواهد داد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 12

آنگاه به من فرمودی : “با دانش کامل از راستی پیروی کن” ، سخنی گفتی که خواسته ی قلب من بود. من کوشش خواهم کرد تا فرشته سروش (ندای وجدان) را در درونم بیدار کرده، قلبم را از پرتو ایزدی روشن سازم و به این حقیقت آگاهی حاصل کنم که هر کس از گروه نیکان و بدان آنچه را سزاوار است به او پاداش بخشیده خواهد شد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 13

ای خداوند جان و خرد آنگاه تو را پاک و مقدس شناختم که منش پاک به من روی آورد و نور حقیقت و معرفت به قلبم راه یافت. پروردگارا برای رسیدن به غایت آمال و آرزوهای خویش زندگانی دراز به من ارزانی دار، آن چیزی که جز تو کسی دیگر را یارای بخشیدن نیست. آن زندگانی مطلوب و آرزو شده که سرشار از خدمت به هم نوع و فعالیت برای پیشرفت جهانیان بوده و به خشترای (قدرت جسمانی و نیروی اراده و معنویت در راه انجام خدمت به مردم و فعالیت برای آبادانی و پیشرفت جهان) تو بستگی دارد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 14

ای مزدا آن سان که مرد دلیر و توانایی به دوست خود مهربانی کرده و او را آرامش می بخشد ، به پیروانم شادی فزون از اندازه بخش . آن شادی و سروری که در پرتو راستی بدست آید و در قدرت شهریاری توست. پروردگارا من از آیین راستی و همه کسانی که پیام آسمانی تو را می سرایند پشتیبانی خواهم کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 15

ای خداوند جان و خرد آن گاه تو را پاک و مقدس شناختم که منش پاک به من روی آورد و نور حقیقت و معرفت به قلبم راه یافت. آن گاه دریافتم که اندیشه آرام و ژرف بهترین وسیله ی کسب دانش و بینش معنوی است و هیچ رهبری شایسته نیست با هواخواهان دروغ از در آشتی درآید زیرا آنان پرهیز کاران و درست کرداران را دشمن همیشگی خود پندارند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 43 بند 16

ای خداوند جان و خرد ، زرتشت از برای خویش پاک ترین خرد را به منظور راهنما برگزید. بشود که راستی و درستی ، زندگانی مادی ما را نیرومند سازد. بشود که نیروی معنوی با نور ایمان و محبت چون پرتو درخشان خورشید قلوب ما را روشن سازد. پروردگارا به کسانی که در پرتو منش پاک و عقل و خرد کاری انجام می دهند پاداش بخش.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 1

ای هستی بخش یکتا ، با فروتنی از تو پرسشی دارم ؛ خواستارم حقیقت را به من آشکار سازی. پرستش تو را چگونه باید به جای آورد؟ ای مزدا قلب من از مهر تو لبریز است بگذار کسی که تو را خوب می شناسد راه درست را به من نشان دهد. پروردگارا بشود که در پر تو راستی و درستی از یاری تو برخوردار گشته و دیده ی دلمان از نور پاک منشی روشن گردد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 2

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. سرچشمه ی بهترین و والاترین زندگی معنوی کدام است؟ کسی که برای دست یافتن به آن تلاش می کند چه پاداشی خواهد یافت؟ ای مزدا اوست رهبر ما که در پرتو راستی و درستی مقدس است. او برگزیده ی نژاد بشر ، پاسدار مردم ، درمان بخش زندگی ، یک دوست واقعی و روحانی به تمام معنی است.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 3

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. در روز ازل چه کسی آفریدگار و سرچشمه راستی بوده است؟ چه کسی راه سیرِ خورشید و ستارگان را تعیین فرمود؟ کیست آنکه ماه را گاهی بدر و گاهی هلال ساخت؟ ای مزدا من میخواهم از همه ی این حقایق و بسا چیزهای دیگر آگاهی یابم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 4

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. چه نیرویی زمین را در پایین و سپهر را در بالا نگه داشته است و از فرو افتادنش جلوگیری می کند؟ کیست آفریننده آب و گیاه؟ کیست آنکه به باد وزش و به تیره ابر باران زا تند روی بخشید؟ ای مزدا کیست آفریننده و الهام بخش منش پاک؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 5

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. آفریننده روشنایی و تاریکی کیست؟ خواب و بیداری و حالت آرامش و فعالیت را چه کسی پدید آورد؟ کیست پدید آورنده ی بامداد و نیمروز و شب که مرد دانا را به انجام وظایف روزانه خود هشدار می دهد؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 6

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. آیا آنچه را که بیان خواهم کرد حقیقت دارد؟ آیا عشق و ایمان به خدا و در پرتو کار نیک ، راستی و درستی افزایش خواهد یافت؟ آیا در پرتو منش پاک ، نیروی ایزدی پدید خواهد آمد؟ این جهان بارور و شادی بخش را برای که آفریدی؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 7

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. چه کسی ایمان به خدا و نیروی خدمت به برادران نوعی را در ما پدید آورد؟ چه کسی از روی خرد و فرزانگی ، احترام و محبت پدر را در دل فرزند نهاد؟ ای مزدا من می کوشم تا در پرتو خرد پاک ، تو را آفریننده همه چیز بدانم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 8

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. تا بتوانم ای مزدا در مورد آنچه که از سوی تو در دلم تابیده است بیاندیشم. خواستارم در پرتو منش نیک آموزش های تو را درک نمایم و در پرتو راستی از رسایی در زندگی برخوردار گردم. پروردگارا ، چگونه روانم از شادی و آرامش بهره مند خواهد شد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 9

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. چگونه وجود خود را دربست در انجام خدمت مقدس با تمام نیرو و توان به تو نثار کنم؟ این حقیقت را دانش دین به من می آموزد. ای مزدا فدایی تو در پرتو راستی و منش پاک و خدمت به مردم با تمام نیرو، سرانجام در جایگاه تو یعنی بهشت جای خواهد گرفت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 10

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. از آیین الهام بخش خود که برای مردم جهان بهترین بخشش است مرا آگاه ساز. آیینی که با راستی همگام بوده و به پیشرفت جهان هستی کمک می کند. پروردگارا ، آرمئیتی را در قلبمان روشن ساز تا در پرتو آن کارهای ما به سوی راستی گرایش پیدا کند. ای مزدا ما را هدایت فرما تا خواسته و آرزوی نهایی ما رسیدن به تو باشد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 11

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. چگونه ایمان به خدا و نرم خویی و مهرورزی در قلب کسانی که آیین الهام بخش تو برایشان اظهار شده است جای خواهد گرفت؟ پروردگارا میدانم که تو مرا برای انجام این کار بزرگ به عنوان نخستین آموزگار برگزیده ای. بنابراین تنها کسانی که تو را فرمانبردارند از دوستان و دیگران را دشمن خواهم شمرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 12

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. به کدام یک از طرفین راستی و دروغ روی آورم؟ با هواخواهان دروغ که سیه کارند گفتگو کنم یا با کسانی که از بدکاران رنج می برند؟ آیا دروغ پرستانی که بخشایش گران بهای تو را خوار می شمارند اندیشه و قلب آن ها را سیاهی دروغ و زشتی فرا نگرفته است؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 13

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. چگونه باید دیو دروغ را از خود برانیم؟ پروردگارا از اشخاص بی دین و ایمان دوری خواهم گزید. و از کسانی که پیوند خود را با راستی و خِرَد گسسته و نسبت به منش نیک دلبستگی نشان نمی دهند و کوشش در راه گرایش به این فروزگان ویژه نمی نمایند پرهیز خواهیم کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 14

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. چگونه باید دروغگو را به دست راستی سپرد تا با آموزش کلام آسمانی روحش از آلودگی پاک گردد. ای مزدا با وارد ساختن شکست کامل به هواخواهان دروغ و تباه کاران، فریب و نفرت آن ها را از بین برده و بی اثر خواهیم ساخت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 15

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. پروردگارا به راستی تو توانا هستی که در پرتو اشا مرا از گزند فریب کاران و نفرت دروغگویان نگهداری فرمایی. هنگامی که دو سپاه دشمن در برابر یکدیگر صف آرایی کرده و به هم می تازند آنگاه ای مزدا برابر قانون ایزدی، کدام یک از دو گروه ( مزدا پرستان و هواخواهان دروغ ) و در کجا از پیروزی برخوردار خواهند شد؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 16

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. کیست آن شخص دلیر و پیروزمندی که در پرتو آموزش های ایزدی ، ما رار پناه بخشد؟ از راه الهام آن رهبر دانا و درمان بخشِ زندگی را به من نشان ده و او را با سروش ( نماد فرمانبرداری از دستور ایزدی ) و وهومن برخوردار ساز. پروردگارا این دو بخشش بزرگ را به هر کس که دوست داری ارزانی فرما.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 17

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. ای مزدا چگونه با راهنمایی تو به هدف و آماج خویش که پیوستن به تو و یکی شدن با معشوق است دست خواهم یافت؟ پروردگارا کی با گفتار شیوا در پرتو اشا و پیام آسمانی تو که بهترین راهنما است مردم را به سوی رسایی و جاودانی رهبری خواهم کرد؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 18

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. چگونه در پرتو اشا ( راستی و پاکی ) پاداش دلخواه را که عبارت است از تسلط بر ده مادیان حواس یا نیروی اسب اندیشه است به دست خواهم آورد و به روشنایی حقیقی و سرمدی خواهم رسید؟ ای مزدا از رسایی و جاودانی که برخوردار خواهم شد تا مزد و بخشش های بزرگ را برای رستگاری به مردم جهان ارمغان دهم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

در این بند واژگانی مانند مادیان و اسب و شتر به کار رفته است ، گرچه اسم حیوانات است ولی دارای رمزهایی است که چم های (معانی) عرفانی و مینوی دارند. همچنین حواس ده گانه شنوایی ، بینایی ، چشایی ، بویایی ، لمس کردن ، توانایی ، پویایی ، کارایی و فهمیدن به مادیون هایی تشبیه شده اند ولی تنها اسب نیرومند اندیشه است که می تواند مادیون های حواس را مهار کرده، بر آن ها چیره شود و به اشتر یا روشنایی حقیقی و سرمدی دست یابد و نور حقیقت را به عنوان پاداش دریافت کند.

 

گات ها ، هات 44 بند 19

ای هستی بخش یکتا ، پرسشی از تو دارم ؛ خواستارم حقیقت را بر من آشکار سازی. پروردگارا هنگامی که شخص نیازمند و راستگو به جای کمک و پاداش از توانگران پاسخ سرد می شنود چه سزایی برای این گونه اهمال کاران مقرر فرموده ای؟ من از کیفری که برابر آیین ایزدی پس از مرگ و در روز واپسین در انتظار آن ها است به خوبی آگاهم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 44 بند 20

ای مزدا از تو می پرسم چطور امکان دارد دیوان از شهریاران نیک باشند. کسانی که برای ارضای هوس های خویش و انجام مقاصد خود خواهانه می جنگند و با کمک کرپن ها و کاوی ها و اوسیخش جهان را به دست خشم و نفرت سپرده و جهانیان را به ناله و فغان می آورند. آیا اینها هیچ گاه کوششی خواهند کرد تا در پرتو راستی و درستی موجب پیشرفت و آبادانی جهان گردند و آشتی و آرامش را برقرار سازند و گسترش دهند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 45 بند 1

ای کسانی که از دور و نزدیک برای آگاه شدن آمده اید، من اکنون برایتان سخن خواهم گفت. گوش فرا دهید و بشنوید حقایق روشنی را که به شما می آموزم. با دقت به خاطر بسپارید، مبادا بار دیگر آموزگار بدخواه ، زندگی مردم را تباه سازد و دروغ پرست با کج آموزی خویش آنان را گمراه نماید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 45 بند 2

اکنون درباره ی دو مینو ( یا دو گوهری ) که در آغاز زندگی وجود داشته اند سخن خواهم گفت. از این دو گوهر آن یکی که پاک و مقدس بود به همزاد خویش گوهر پلید چنین گفت: هیچ گاه اندیشه ، آموزش ، اراده ، ایمان ، گفتار ، کردار و وجدان ما با یکدیگر سازش نداشته و از هم جدا هستند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 45 بند 3

اکنون از حقایق و اصول آیین زندگی آنچنان که هستی بخش دانا به من آموخت آشکار خواهم ساخت. کسانی که کلام مقدس مزدا را به کار نبندند و چنان که من آموخته ام پیروی نکنند، پایان زندگی آن ها پشیمانی و آه و افسوس خواهد بود.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 45 بند 4

اکنون از بهترین هدف و آمال زندگی سخن خواهم گفت و حقیقتی را که در پرتو اشا دریافته ام بیان خواهم داشت و آن این که آیین زندگی همراه با راستی را مزدا مقرر فرمود. پروردگاری که سرچشمه ی منش نیک و فعال است و ایمان و محبت دختر نیکوکار او به شمار می رود. هستی بخشی یکتا و از همه چیز آگاه را نتوان فریفتن.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 45 بند 5

ایدون ، از سخانی که از سوی پروردگار به من الهام شده است گفتگو خواهم کرد. سخنانی که شنیدن و به کار بستن آن در زندگی برای مردم بهترین است. کسانی که این آموزش ها را با جان و دل پذیرا شده و فرمانبراند ، از بخشش رسایی و جاودانی برخوردار خواهند گردید، و سرانجام به زیارت اهورامزدا و روشنایی حقیقی نایل خواهند شد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 45 بند 6

من اکنون از کسی که برتر و بزرگتر از همه است سخن خواهم گفت. با راستی و پاکی ، سرور دانا و امشاسپندانش را ستایش می کنیم و آرزو داریم هستی بخش یکتا در پرتو خرد مقدس خویش نیایش ها را بشنود. بشود که در پرتو منش پاک و مهربانی به او دست یابیم. پروردگارا در پرتو خرد مرا به سوی روشنایی حقیقی رهبری فرما.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 45 بند 7

همه رستگاری را از او خواهان اند، چه آنان که زنده اند و چه کسانی که از جهان رفته و یا در آینده پا به زندگی خواهند گذاشت. روان شخص پارسا و درست کردار کامروا گشته و از بخشش جاودانی برخوردار خواهد شد، ولی هواخواه دروغ از رنجی که همیشه تجدید می گردد رنج خواهد برد. این قانون را هستی بخش دانا از توانایی خویش مقرر فرموده است.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 45 بند 8

چون اهورامزدا را در دیده دل دیده ام ، کوشش خواهم کرد با سرودها ستایش توجهش را به سوی خود جلب کنم . با اندیشه و گفتار و کردار نیک و در پرتو راستی و درستی دریافتم که اهورامزدا هستی بخش دانا و پروردگار یکتا است. بنابر این نیایش های قلبی و ستایش خود را به بارگاه مقدسش نیاز می کنم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 45 بند 9

لطف و بخشایش پروردگار و وهومن ( منش پاک ) را خواستارم. چونکه به خواست و اراده پروردگار شادی و رنج هر دو برای ما آفریده شده است. بشود که هستی بخش دانا در پرتو توانایی خویش نیروی کار کردن و خدمت به ما ارزانی فرماید تا با دانش و منش پاک مردم را به سوی راستی و حقیقت پیشرفت دهیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 45 بند 10

با درود و ستایش قلبی و ایمانی پاک او را بزرگ خواهیم داشت . کسی که در پرتو نیروی خویش، هستی بخش دانا و یکتا و آفریدگار هر دو جهان نامیده شده است. پروردگاری که در پرتو قانون ازلی و اندیشه رسا و شهریاری خویش به مردم جهان رسایی و جاودانی نوید داده است و آن ها را به برخورداری از نیروی تن و پایداری روان امیدوار ساخته است.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 45 بند 11

کسانی که با بت پرستان و هواخواهان آن ها دشمنی ورزند و همچنین کسانی که نام پروردگار را به نیکی یاد کرده و سوشیانت های دانا و یاور دین راستین را گرامی دارند ، مزدااهورا با آنان چون دوستی صمیمی و برادر و پدری مهربان خواهد بود و راهشان با کسانی که اهورای یکتا را خوار شمارند و از او به زشتی یاد کنند کاملا جداست.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 1

به کدام سرزمین روی آورم؟ به کجا پناه جویم؟ خویشانم مرا ترک گفته و دوستانم از من روی گردان اند. از همکاران کسی مرا خرسند نمی سازد و فرمانروایان کشور نیز همگی به دروغ گرایش یافته اند. ای هستی بخش بزرگ چگونه خواهم توانست با انجام ماموریت تو را خشنود سازم؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 2

ای مزدا من از ناتوانی و تنگدستی خود آگاهم ، زیرا خواسته ام کم و یاران و هماخواهانم اندک اند. ای هستی بخش یکتا روی به درگاه تو آورده مانند دلداده ای که از دلبر خویش خواستار نظر لطف و نحبت و خوشبختی سرمدی باشد. پروردگارا در پرتو قانون ازلی اشا مرا از نیروی نیک اندیشی و محبت برخوردار ساز.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 3

ای مزدا کی سپیده دم نیک بختی به در خواهد آمد و مردم جهان به سوی راستی و پاکی روی خواهند آورد؟ کی نجات دهندگان بشر با دانش و خرد و آموزش های موثر خویش مردم را رهبری خواهند کرد؟ و وهومن نماد اندیشه پاکی به چه کسی گرایش پیدا خواهد کرد؟ ای هستی بخش من تنها تو را به عنوان آموزگار و سرور خود برگزیده ام.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 4

هواخواهان دروغ کوشش دارند پارسیان و پرهیزگاران را از پیشرفت به سوی هدف های مقدس خویش یعنی راستی و درستی و آبادانی شهر و کشور باز دارند. آن ها با کردار خصمانه ی خود به زشتی و تبه کاری مشهورند. ای مزدا کسی که با تمام نیرو و وجودش بر علیه هواخواهان دروغ پیکار کند. او جهان آفرینش را به راه خرد و دانش حقیقی رهبری خواهد کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 5

مرد توانایی که بنا به دستور ایزدی و یا از راه مهر خواستاران کمک را خواه از هواخواهان راستی و یا دروغ به گرمی پذیرا شود ، او پیرو راه اشا بوده و زندگی اش سرشار از راستی و درستی می باشد. ای هستی بخش دانا ، او بخردی است که با نیروی دانش گمراه را از تباهی و نیستی رهانیده و او را به خودشناسی و اتکای به نفس رهبری خواهد کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 6

هرگاه مرد توانا شخص تبه کار را به راه راست هدایت نکند به دام فریب هواخواهان دروغ خواهد افتاد. کسی که برای هواخواهان دروغ آرزوی پیروزی کند و به آن ها یاری بخشد از هواخواهان دروغ بشمار خواهد رفت و کسی که درست کرداران را دوست داشته به آن ها ارج نهد خود در زمره پارسایان به حساب خواهد آمد. ای هستی بخش یکتا این قانون ازلی را از روز هستی یافتن بشر ، مقرر فرمودی.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 7

هنگامی که هواخواهان دروغ با کینه و نفرت اراده به آزار من کند ، ای مزدا جز فروغ مینوی و اندیشه به تو چه کسی از من پشتیبانی خواهد کرد؟ زمانی که این دو فروزه در نهاد ما بیدار شده و با هم کار کنند ای هستی بخش ، آیین راستی به حد کمال خواهد رسید. پروردگارا حقیقت را بر من آشکار و وجدانم را به این آموزش بیدار ساز.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 8

کسی که اندیشه ی آسیب رساندن به هستی جهان را در سر پروراند به درستی از کردارهای زشت او آسیبی به من نخواهد رسید، بلکه نتیجه کردار زشت و نفرت او به خودش بر خواهد گشت. کردار های زشت و تبه کارانه او را از انجام کار نیک و شناخت زندگی کامل باز خواهد داشت و خشم و نفرت به هیچ وجه او را ای مزدا از زندگانی نکبت باری که نصیبش خواهد گردید حفظ نخواهد نمود.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 9

کیست آن راد مرد بزرگ و نخستین آموزگاری که به ما آموخت تنها تو را ای پروردگار شایسته ترین ذات مورد ستایش بشناسیم و تو را داور پاک کردار ها و سرور راستی بدانیم؟ پروردگارا ما کوشش خواهیم کرد که در پرتو اندیشه ی پاک از قانون ازلی اشا و اسرار هستی پرده برداریم و آنچه که آفریننده ی جهان از آیین راستی آشکار ساخته است آگاهی یابیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 10

ای هستی بخش دانا ، از مرد و زن هر کس در این جهان آنچه را که تو بهترین کار مقرر داشته ای به جای آرد ، چنین شخصی از پاداش و خشترا که همانا نیروی خدمت به مردم است و در پرتو اندیشه پاک به دست توان آورد ، برخوردار خواهد گردید. پروردگارا من به آنان خواهم آموخت که تنها  تو را پرستش کنند و هنگامی گذر کردن از پل چینوت آنان را راهنمایی خواهم کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 11

کاوی ها و کرپن ها ( پیشوایان و شاهزادگان بت پرست ) متحد گشته و سعی می کنند با کردار زشت و سیاه خود زندگی معنوی مردم را تباه سازند ولی هنگامی که به نزدیک پل چینوت رسند از روان وجدان خود شرمسار گشته و سختی و آزار بینند و برای همیشه مجبور به زندگی در سرای دروغ خواهند شد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 12

هنگامی که خویشان و نوادگان نیرومند فریانه تورانی به آیین راستی گروند و با عشق و ایمان در پیشرفت زندگی بشر و آبادانی جهان بکوشند آنگاه در پرتو منش پاک فریانه بین آن ها همبستگی به وجود آورده و آیین مزدایی را که نوید بخش رستگاری و خوشبختی است بر آن ها آشکار خواهد گردانید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 13

کسی که اشو زرتشت اسپنتمان را خشنود ساخته و او را در انجام ماموریت یاری کند مردی درست کردار و نیک سیرت شناخته خواهد شد. هستی بخش دانا و یکتا به چنین شخصی بهترین زندگانی خواهد بخشید و پیرامون او از محبت و منش پاک سرشار خواهد شد. پروردگارا او را همگام با اشا و هواخواه قانون راستی خواهد شناخت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 14

ای زرتشت ، کیست دوست درست کردار تو که هواخواه راستی است؟ چه کسی برای گسترش و نیکنامی انجمن برادری (مغ) کوشش خواهد کرد؟ این شخص همانا گشتاسب کیانی شاهنشاه دلیر است. ای هستی بخش دانا من پیام آسمانی تو را به مردم خواهم آموخت تا شایسته ی بارگاه تو گردیده و در سرای تو (فردوس) جای گزینند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 15

ای فرزندان هیچدسپ و اسپنتمان اکنون به شما چیزی را خواهم آموخت که شنیدن آن برای شما بهترین اندرز خواهد بود و شما در پرتو آن دانا را از نادان بازخواهید شناخت . افزون بر این شما در پرتو کردار نیک به اشا ( نماد راستی ) آن چنان که در قانون ازلی اهورا مقرر گردیده است دست خواهید یافت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 16

ای فرشوشتر از خاندان هووگوا ، دینداران با وفا را به سوی کمال و فروغ جاودانی که ما هر دو خواستار آنیم رهبری کن بدانجا که راستی و درستی و محبت و ایمان پیوستگی داشته و منش پاک و نیروی معنوی شهریاری دارند. بدانجا که هستی بخش دانای بی همتا با شکوه و جلال آرام گزیده است.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 17

ای جاماسب دانا ، از خانواده هووگوا این نکته را بیاموز ، جنبش و فعالیت بر بیکاری و تنبلی برتری دارد. پس با وجدان بیدار و با کار و کوشش او را پرستش نما. آن هستی بخش دانا و بی همتایی که در پرتو قانون ازلی خویش دانا را از نادان تمیز می دهد و بر پا دارنده ی این جهان است.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 18

بهترین چیز را به کسی نوید می دهم که با جان و دل مرا در انجام ماموریتم یاری کند. در پرتو وهومن برای چنین شخصی بخشایش و محبت های خود را نثار می کنم. اما کسی که با من دشمنی ورزد با او دشمن خواهم بود. ای هستی بخش دانا در پرتو راستی و درستی مشیت تو را بر آورده خواهم ساخت زیرا خرد و اندیشه مرا به این راه راهنماید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 46 بند 19

کسی که از روی راستی و درستی بهترین آرزوی مرا که زرتشت هستم برآورده سازد، چنین کسی از زندگانی جاودان برخوردار گشته و در این جهان به خواست ها و آرزوهای دلش دست خواهد یافت و از بخشش های جهان بهره مند خواهد گردید. ای هستی بخش یکتا و داناتر از همه این نکته را نیز به من آموختی.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، سپنتمدگات

 

گات ها ، هات 47 بند 1

کسی که در پرتو خرد مقدس و قلب پاک  ، اندیشه و گفتار و کردارش نیک و با راستی هماهنگ باشد مزدا اهورا با توانایی و مهر خویش به او رسایی و جاودانی خواهد بخشید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 47 بند 2

کسی که در پرتو خرد مقدس به بهترین راه زندگی کند و گفتارش مهرآمیز و از روی خرد باشد، با دو دستش کار های نیک را از روی ایمان انجام دهد، اندیشه اش تنها متوجه یکتا پروردگار خواهد بود و او را سرچشمه ی حق و راستی خواهند شناخت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 47 بند 3

پروردگارا به راستی تو سرچشمه خرد (مقدس) هستی ، این زمین شادی آفرین را تو آفریدی هنگامی که مردم به منش پاک روی آورده و با او مشورت کنند ای مزدا تو بدان ها آرامش بخشی و آرمئیتی (ایمان) را پشتیبان آنها قرار خواهی داد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 47 بند 4

ای مزدا بدکاران که از خرد مقدس روی برتابند رنج بینند ولی درست کرداران هرگز چنین نکنند. پروردگارا مردم درست کار را اگر هم کم درآمد و نادار باشندباید گرامی داشت ولی هواخواهان دروغ را چنانچه توانا و پر درآمد باشند باید خوار شمرد و از بدان به حساب آورد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 47 بند 5

ای هستی بخش دانا نیکوکاران در پرتو خرد مقدس تو از بهترین بخشش هایی که نوید داده شده است برخوردارخواهند شد ولی مهر تو شامل حال بدکاران نخواهد گردید زیرا کردار آنها از اندیشه ی زشت سرچشمه گرفته و آسمان روشن روحشان را ابر سیاه تبه کاری پوشانیده است.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 47 بند 6

ای هستی بخش دانا در پرتو خرد مقدس و آذر فروزان خویش سرنوشت دو گروه نیکان و بدان را تعیین و پاداش و کیفر آن ها را ارزانی خواهی داشت. پروردگارا با افزایش فروغ ایمان و راستی و پاکی جویندگان حقیقت به سوی تو گرایش پیدا خواهند کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 1

سرانجام در روز شمار و پاداش ، هنگامی که راستی بر دروغ چیره گردد و هنگامی که پرده از روی ریا و فریب و همدستان آن ها برای همیشه برداشته شود، آنگاه ستایش و ایمان به تو ای هستی بخش گسترش خواهد یافت و بار و بر خوشبختی به بار خواهد آورد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 2

پیش از اینکه کشمکش در اندیشه ام آغاز گردد، ای هستی بخش یکتا مرا از دانستنی ها آگاه ساز. پروردگارا مرا اطمینان بخش که آیا شخص پارسا و پرهیزگار بر هواخواه دروغ و فساد پیروز خواهد گردید؟ بی شک مشیت تو چنان است و این بزرگترین پیروزی در زندگی به شمار خواهد آمد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 3

هستی بخش دانا و سرچشمه نیکی ، بهترین آموزش را به مردم دانا و پارسا خواهد آموخت. آموزشی که همه ی پاکان و روشن دلان و آموزگاران فلسفه ی عرفان از آن آگاه اند. یعنی تنها در پرتو خرد و اندیشه پاک می توان ای مزدا از دلباختگان درگاه تو گردید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 4

پروردگارا کسی که اندیشه اش نیک یا بد باشد کردار و گفتار و وجدان او نیز به نیکی یا بدی گراید. راهی را که اندیشه به آزادی اختیار کند اراده و ایمان نیز از آن پیروی خواهد کرد و با آن هماهنگی خواهد داشت. بنا به حکمت تو ای مزدا سرنوشت آن ها از هم جدا و متمایز خواهد بود.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 5

ای آرمئیتی مگزار شهریاران ستمگر و بدرفتار بر ما حکومت کنند بلکه بشود شهریاران دادگر و با ایمان که دارای رفتاری نیکو و دانش و خرد ، راهنمای آن ها است بر ما فروانروایی کنند. آری آرمیتی ، پاکیزگی برای مردم از هنگام زایش بهترین بخشش خداوندی به شمار می رود. ما باید برای آبادانی جهان و پیشرفت کار کرده و هم نوعان خود را به سوی روشنایی و حقیقت رهبری کنیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 6

به راستی که او (آرمیتی) پناه خوب راستی برای ما است و به ما پایداری تن و نیروی روان که از فروزگان با ارج منش پاک است خواهد بخشید. هستی بخش دانا و یکتا او (زمین) را با گیاه و سبزه بیاراست و از آغاز آفرینش برای مردم خوراک تهیه کرد. چنین است حکمت مزدا و قانون ازلی اشا.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 7

خشم و نفرت را از خود دور کنید و اجازه ندهید اندیشه هایتان به خشونت و ستم گرایش پیدا کند. به منش پاک و مهر و محبت دلبستگی نشان دهید. رادمردان پاک سرشت برای گسترش راستی و درستی پیوند استوار خواهند ساخت و هواخواهان حقیقت را به سوی بهشت ، جایگاه تو ای اهورامزدا که منزلگه راستان و پاکان است، رهبری خواهند کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 8

آرزوی من ای مزدا برخورداری از نیروی معنوی خشترای تو است. ولی خواست من برای برخورداری کسان و پیروانم از بخشایش های تو ای هستی بخش یکتا بسیار زیادتر است. پروردگارا چقدر آرزو دارم در پرتو راستی و پاکی خود را به جانبازان وفادار و هواخواهان راه حق اشکار سازی تا با یاری اندیشه ی پاک در پیشبرد کارهای نیک کوشا باشند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 9

چگونه بدانم که تو ای مزدا بر همه حتی بر آنان که قصد آزار مرا دارند شهریاری می کنی؟ ای اشا روش نیک اندیشی و بــِه روزی را بر من آشکار ساز. پروردگارا مرا از نحوه ی برخورداری از بخشایش خویش آگاه فرما، زیرا یک سوشیانت یا پیامبر آسمانی باید از پاداشی که در انتظار اوست نیک آگاه گردد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 10

ای مزدا ، یارانم برای گسترش دین اهورایی کی خواهند آمد؟ پروردگارا پلیدی ، دروغ و آز کی از پهنه گیتی برانداخته خواهد شد؟ وسیله ای که ( با آن ) کرپان های سیه کار مردم را می فریبند و شهریاران ستمگر با اندیشه های شوم بر کشورها حکومت می کنند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 11

ای مزدا ، راستی و پاکی با عشق و ایمان به خدا کی به سراغمان خواهند آمد و در پرتو چیرگی بر نفس آشتی و ایمان به ارمغان خواهند آورد؟ هنگام یورش سیه کاران ستمگر و خون خوار چه کسی در برابر آن ها ایستادگی خواهد کرد و چه کسی از دانش و بینش و وهومن برخوردار خواهد شد؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 48 بند 12

به راستی سوشیانت ها و رهانندگان گیتی از دانش و بینش برخوردار بوده ، وظیفه خود را با الهام از منش پاک انجام خواهند داد. آن ها کردارشان از راستی و پاکی سرچشمه گرفته و رفتارشان با آموزش های تو ای مزدا هماهنگی دارد. آنان به درستی از بین برندگان خشم و نفرت و پدید آورندگان مهر و آشتی می باشند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 1

ای مزدای پاک بی همتا ، بــِندو بزرگترین سد راه من است و همیشه با گمراه کردن مردم احساس خرسندی می کند. ای بخشنده ی مهربان به سوی من آی و مرا توانایی بخش تا در پرتو منش پاک بر او دست یافته و او را از گمراهی رهایی بخشم و از پاداش نیک برخوردار گردم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 2

به درستی زشت کاری های بــِندو مرا نگران ساخته است، زیرا آموزش های او جز دروغ و فریب و گمراه ساختن مردم و دور نگهداشتن آنان از راستی و پاکی چیز دیگری نیست، او هیچ گاه نسبت به پروردگار دلبستگی و ایمانی پاک و استوار نشان نمی دهد و لحظه ای ای مزدا با اندیشه پاک و ضمیر روشن به تو نمی اندیشد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 3

پروردگارا تو برای مردم باور داشتن این آموزش را مقرر فرموده ای که راستی ، رستگاری بخش و سودمند است و دروغ نکبت بار و زیان آور. بنابراین آرزو دارم که مردم پیوند خود را با اندیشه ی پاک استوار سازند و آمیزش خود را با دروغ و هواخواهان دروغ کاملا بگسلند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 4

کج خردان و بد اندیشان با زخم زبان ، خشم افزایند و رشک و حسد برانگیزند و کارگران درست کار را از کار بازدارند. این زشت کرداران گرایش به نیکوکاری نداشته و چنان به دروغ و ناراستی خو گرفته اند که دیوان و ددان انسان نما را مانند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 5

ای مزدا کسی که با خواست درون و جانبازی بین وجدان خود و منش پاک پیوستگی پدید آورد چنین کسی از عشق و ایمان به خداوند برخوردار بوده و در پرتو راستی و درستی به زیور خرد آراسته خواهد گردید و سرانجام با داشتن همه ی فروزگان معنوی ای اهورا در کشور جاودانی تو به سر خواهد برد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 6

ای مزدا و ای اشا خواستارم که مرا از اندیشه ی پاک و حکمت خویش آگاه سازید تا حقیقت را باز شناسم و دینی را به جهانیان آشکار سازم که از سوی تو ای هستی بخش الهام گردیده است.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 7

پروردگارا بشود همه با منش پاک و دلی روشن به سخنانم توجه کنند و از روی پاکی و راستی آن را به گوش هوش بشنوند. ای هستی بخش هنگامی که پیام مقدس تو را به مردم می آموزم گواه باش تا یاران و خودمانی ها برابر قانون ایزدی زندگی کرده و برای همکاران راهنمای نیکی باشند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 8

ای هستی بخش دانا به فرشوشتر بهترین بخشش اشا را که همانا پیوستگی و رسیدن به پروردگار است ارزانی دار و همین بخشایش را در مورد سایر مردم و پیروانم دریغ مدار. بشود که در پرتو خشترا نیروی معنوی و مقدس به مردم خدمت کنیم و از دوستداران تو باشیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 9

خدمتگزاری که برای رهایی مردم از تنگناها آفریده شده است باید این دستور ایزدی را به گوش هوش بشنود که شخص راستگو هیچ گاه اندیشه ی آمیزش با دروغگویان و تبه کاران را به خود نخواهد داد. ای جاماسب خردمند و دانا کسانی که با دین و ایمان و دارای وجدان اند با راستی و پارسایی پیوستگی داشته و سرانجام از بهترین پاداش (بهشت) برخوردار خواهند شد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 10

با درود به آرمیتی نماد ایمان و فروتنی و خواست های درون این گوهر های گران بها، یعنی روان نیک اندیشان و درست کرداران را برای نگهداری به تو می سپارم چون که تویی شهریار بزرگ و نیروی پایدار و جاودانی.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 11

روان شهریاران ستمگر و بدکاران و زشت گفتاران و سیه دلان و کج اندیشان و هواخواهان دروغ به دوزخ (سرای دروغ) بازخواهند گردید زیرا ضمیر روشن آن ها ره به تیرگی نهاده است و از روشنایی و حق دور گشته اند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 49 بند 12

پروردگارا پرستندگان تو در پرتو اشا از کدام یاری برخوردار خواهند شد؟ آیا زرتشت نیز در پرتو  وهومن از کمک های تو بهره مند خواهد گردید؟ ای هستی بخش دانا یا سرودهای شایسته تو را ستایش کرده آرزو دارم آنچه را که در نزد تو گرامی ترین است به من ارزانی داری.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 50 بند 1

روانم پس از مرگ از یاوری چه کسی برخوردار خواهد شد؟ هنگام گرفتاری چه کسی از من و یاران و پیروانم نهداری خواهد کرد؟ ای هستی بخش دانا جز اشا نماد راستی و پاکی و وهومن نماد منش پاک و روشندلی کس دیگری گرهی از گرفتاریم نخواهد گشود چنان که با نیت پاک به کمک خواسته شوند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 50 بند 2

ای مزدا کسی که همیشه به اندیشه ی ایمنی و سود خویش است چگونه به جهان خرمی بخش مهر خواهد ورزید؟ پارسایانی که برابر هنجار هستی و راستی و پاکی زندگی کنند در مکانی که از پرتو خورشید و منزلگه دانایان است به سر خواهند برد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 50 بند 3

ای مزدا کسی که نیروی معنوی خشترا و وهومن راهنمای او در زندگی است به اشا یا سرچشمه ی حقیقت خواهد رسید و همچنین کسی که در پرتو بخشایش ایزدی به پیشرفت و آبادانی این جهان دوست داشتنی که دروغ و ریا آن را فرا گرفته است کمک کند از یاری اشا برخوردار خواهد شد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 50 بند 4

ای هستی بخش یکتا با سرودهای ستایش تو و همچنین اشا ( نماد راستی و پاکی ) و خشترا ( نماد نیروی معنوی و توانایی چیرگی بر خویش ) را می پرستم و خواستارم که در فراز بین راه آسمان حقیقت گام نهاده و به آوای حق که از دوستداران تو در گروثمان برخواهد خاست گوش فرا دهم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 50 بند 5

ای هستی بخش دانا و ای جلوه گاه راستی و پاکی با مهر و محبت به سوی سراینده سرودهای آسمانی یا پیغمبر خویش روی آرید و یاری و پشتیبانی خود را از او دریغ ندارید تا بتواند ما را به روشنایی ابدی و خوشبختی جاودانی رهنمون گردد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 50 بند 6

ای هستی بخش بزرگ زرتشت دوستدار اشا با آوای بلند ترا ستایش کرده و چنین آرزویی دارد. پروردگارا همیشه زبانم را با گفتار شیرین و اندیشمند همراه ساز و خرد را راهنمایم کن. آفریدگارا در پرتو منش پاک مرا از دستورهای اخلاقی برخوردار ساز و الهام بخش.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 50 بند 7

ای پاسدار آزادی و ای سزاوار ستایش ای هستی بخش دانا و توانا با نماز و نیایش به درگاه تو راه خواهم یافت و در پرتو راستی و منش پاک به تو خواهم پیوست. پروردگارا مرا رهبری فرما و در کارها یاور و پشتیبانم باش.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 50 بند 8

ای هستی بخش دانا با سرائیدن سرودهای موزون ( گات ها ) که از شور و شوق دلم بر می خیزد و با دست های بر افراشته به تو روی آورده ، خواستارم ای مزدا چون دوستداری با وفا و فروتن در پرتو راستی و پاکی و خرد شگفتی آفرین وهومن به تو نزدیک گردم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 50 بند 9

ای خداوند خرد و جلوه گاه راستی و درستی ، در پرتو کارهایی که از خرد و نیک منشی سرچشمه گرفته است و با سرودهای مقدس ستایش کنان به سوی تو بازخواهم گشت. پروردگارا با آگاهی از سرنوشت خویش و با شوق بسیار ارزومندم تا از دانش و فرزانگی الهی برخوردار گردم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 50 بند 10

پروردگارا بشود کارهایی که در گذشته انجام شده و آنچه در آینده از روی خرد و اندیشه ی پاک انجام خواهم داد از دیدگاه تو شایسته بوده و مورد پسند درگاهت باشد. ای خداوند جان و خرد تابش خورشید و روشنایی سپیده دم بامداد برابر هنجار هستی نمایانگر فر و شکوه تو می باشد و تو شایسته نیایشی.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 50 بند 11

ای مزدا – خداوند خرد – من ستایشگر تو بوده و تا زمای که مرا تاب و توان است به راه راستی خواهم رفت و ستایشگر تو خواهم ماند. بشود که آفریننده ی جهان در پرتو منش پاک بهترین خواست و آرزوی درست کرداران را که پیشرفت و آبادانی جهان است برآورده سازد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، وهوخشترگات

 

گات ها ، هات 51 بند 1

خشترا نیروی الهی و بخششی  است بسیار ارجمند که چون بارانی ملایم از عرش به زمین می بارد و خواست های درون جان باختگان راه حق را در پرتو اشا به خدمتگزاری مردم برخواهد انگیخت. ای مزدا بهشت تنها با نیکوکاری به دست آید پس برای همیشه در انجام کار نیک کوشا خواهم بود.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 2

نخست کردارهای نیک خود را به تو ای خداوند جان و خرد و ای اشا ( جلوه گاه راستی و پاکی ) نیاز می کنم و سپس به تو ای آرمیتی ( جلوه گاه ایمان و عشق پاک ) . پروردگارا مرا از نیروی معنوی خود آگاه فرما و پرستندگان با وفای خود را در پرتو منش پاک رستگاری بخش.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 3

به سخنان کسانی هم گروه گوش فرادهید که با کردار نیک و گفتار راست و منش پاک ای هستی بخش یکتا خواستار پیوستن به تو هستند، کسانی که تو خود نخستین آموزگار و الهام بخش آنانی ای مزدا.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 4

پروردگارا مهر فزون از اندازه تو کجاست و کی رحمت و بخشایش تو پرستنده ی با وفا را در بر خواهد گرفت؟ راستی و درستی را کجا می توان به دست آورد و ایمان و عشق پاک به خدا را کجا می توان یافت؟ برترین منش را در کجا می توان جستجو کرد و نیروی شهریاری و سروری تو ای مزدا از کجا سرچشمه می گیرد؟

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 5

این پرسش ها از رهبر درست کرداری است که با فروتنی در پی اندوختن دانش ژرف و نیکو بوده و راه پیشرفت آفرینش را برابر با هنجار هستی به مردم نشان می دهد. رهبری که چون داوری دادگر و توانا از روی دانش و خرد راستی آموزد و بخشایش آورد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 6

خداوند جان و خرد در پرتو شهریاری خویش به کسی که خواست او را به جای آورد و به پیشرفت آفرینش کمک کند پاداشی بهتر از نیک بخشد ، ولی کسی که خواست او را انجام ندهد و برای پیشرفت و آبادانی جهان کوشش ننماید در روز واپسین به کیفر زشتیِ کردار خویش گرفتار گردد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 7

ای آفریننده ی زمین و آب و گیاه ، ای مزدا ، در پرتو خرد مقدس خویش رسایی جاودانه را به من بخش . پروردگارا به من توانایی و پایداری بخش و در پرتو منش پاک آموزش های ایزدی را بر من آشکار ساز.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 8

ای مزدا پیام آسمانی تو را من به مردم دانا آشکار خواهم ساخت تا بدانند چه سرنوشت شومی در انتظار دروغگویان و تبه کاران است و چگونه هواخواهان راستی و نیکوکاری از خوشبختی از برخوردار خواهند گردید. بی گمان خرسندی و خوشبختی از آن کسی است که پیام آسمانی تو را به دانا آشکار سازد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 9

ای مزدا هر دو گروه یعنی هواخواهان راستی و دروغ، از راه آتش فروزان معنوی آزمایش خواهند شد و این آزمایش سرشت هر یک از دو گروه را آشکار و نشانی بر پاداش تو خواهد بود. پیروان دروغ و تبه کاران را رنج و اندوه نصیب بوده ، هواخواهان راستی از شادی و سود بهره مند خواهند گردید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 10

ای هستی بخش دانا ، کسی که کوشش می کند جهان را به گمراهی کشاند و از اصل راستی دور سازد چنین شخصی از تبار زشت کاران و کوته فکران به شمار می رود. من برای خود و کسان خویش اشا را به یاری می خوانم و آرزو دارم به سویمان آید و ما را از پاداش نیک برخوردار سازد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 11

ای مزدا ، کیست آن دوست با وفایی که به زرتشت اسپنتمان یاری کند؟ او آن کسی است که دلباخته راستی و در جستجوی اشا است ؛ کسی که با عشق و ایمان است و با منش پاک هواخواه انجمن برادری است و زندگانی خود را در راه پیشرفت انجمن مغان وقف خواهد کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 12

فریب خوردگان مکتب کاوی هیچ گاه در دوران زندگی خویش زرتشت اسپنتمان را خرسند و خشنود نمی سازند، گرچه هستند افرادی که با کوشش و پشتکار و روحیه ای قوی می توانند به رسایی دست یابند و رستگار گردند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 13

به راستی هواخواهان دروغ اندیشه ی پویندگان راه راست را پریشان کرده و ایمان آن ها را متزلزل می سازند. ولی در روز واپسین روان آن ها بر سر پل چینوت به علت کردار و گفتار زشت و انحراف از راه راستی آن ها را آشکارا سرزنش خواهند کرد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 14

کرپان ها هیچ وقت نسبت به دستورات و قوانین الهی توجه ننموده و احترامی نمی گذارند. آنان خدمتگزاران جهان را با کردارهای زشت و آموزش های نادرست خویش به تباهی می کشانند، و سرانجام در نتیجه آموزش های گمراه کننده خود نیز به سرای دروغ یا دوزخ خواهند رفت.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 15

مزدی که زرتشت به مغان و برادران دینی از پیش نوید داده است گروثمان یا خانه ی سرود و ستایش و بهشت است؛ جایی که از روز ازل منزل گاه هستی بخش دانا بوده است . این پاداش را که چون بخشش الهی و تنها در پرتو اندیشه پاک و راستی به دست توان آورد به شما نوید می دهم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 16

در پرتو نیروی معنوی انجمن برادران و سرودهای محبت که از آن منش پاک الهام گرفته است کی گشتاسب به آن (پاداش) دست یافت و در پرتو اشا از دانشی برخوردار شد که هستی بخش دانا و پاک مقرر فرمود، دانشی که ما را به سوی خوشبختی و رستگاری رهنمون گردد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 17

فرشوشتر هووگو وجود خویش را که عزیزترین چیز است در راه خدمت به پیشرفت دین بهی ( مزدیسنا ) نثار کرد. بشود که هستی بخش دانا و توانا آرزوهای او را بر آورده سازد تا به اشا دسترسی پیدا کرده و به درک حقیقت نایل آید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 18

جاماسپ دانا از خانواده هووگو که خواستار روشنایی حقیقت است در پرتو راستی، دانش الهی را برای خودش برگزید و در پرتو منش پاک به نیروی معنوی دست یافت. ای هستی بخش یکتا و ای خداوند دانا، بخشش های نامبرده را به ما ارزانی دار تا نسبت به تو دلبستگی پیدا کنیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 19

میدیوماه از دودمان اسپنتمان مردی است که با آگاهی کامل از دین مزدیسنا خود را وقف پیشرفت آیی من کرد. او کسی است که کوشش دارد زندگی معنوی را به مفهوم واقعی درک کند و آیین مزدا را با کردار و خدمت به مردم بهتر به جهانیان بیاموزد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 20

ای امشاسپندان شما همه هم فکر و همگام بخشایش نیک را به ما مردم ارزانی دارید. آیین راستی و پاکی و منش نیک را به ما بیاموزید که عشق و ایمان به خدا در نهادمان افزایش یابد. پروردگارا ما با قلبی آکنده از مهر ، تو را می پرستیم و خواستاریم به شادی و خوشبختی جاودانی مزدا دست یابیم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 21

مرد با ایمان و خدا شناس ، پارسا و پرهیزگار است و اندیشه و گفتار و کردار و وجدانش به افزایش و گسترش راستی کمک خواهد کرد. در پرتو منش پاک و چیرگی بر نفس ، هستی بخش دانای بی همتا بخشایش خویش را به ما ارزانی خواهد داشت. پروردگارا برای برخورداری از این بخشش نیک به تو روی می آورم و آن را خواستارم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 51 بند 22

کسی که در پرتو راستی و پاکی هر کاری را چون پرستش پروردگار انجام دهد، از دیدگاه هستی بخش دانای بزرگ بهترین هستی هاست. کسانی که در گذشته و حال چنین بوده و هستند آنان را با احترام و به نام یاد کرده و کوشش خواهم کرد با کردار نیک به مقاموالای آن ها برسم.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، وهیشتوایش گات

 

گات ها ، هات 53 بند 1

بهترین خواست زرتشت اسپنتمان برآورده شده و اهورامزدا او را از بهترین بخشایش برخوردار ساخته است . بدین معنی که یک زندگانی نیک برای همیشه به او ارزانی فرموده، تا آن که کسانی که با او دشمنی می ورزند ، آموخته اند که در گفتار و کردار از آیین بهی پیروی کنند.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 53 بند 2

ایدون ، همه با اندیشه و گفتار و کردار بکوشید تا مزدا را خشنود سازید و هر یک انجام کار نیک را برای نیایش او برگزینید. کی گشتاسب، هواخواه زرتشت ، میدیوماه و فرشوشتر راه راست و دینی را اختیار کردند که از سوی اهورا به سوشیانت ( نجات دهنده بشر ) الهام و آشکار گردیده بود.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 53 بند 3

ای پوروچیست از دودمان هیچدسپ و از خاندان اسپنتمان ، ای جوان ترین دختر زرتشت ، مزدا اهورا او را که به منش پاک و راستی و پاک دل بستگی و ایمان دارد به عنوان سرور و همسر به تو بخشید پس برو با خردت نیک مشورت کن و با عشقی پاک و آگاهی کامل رفتار نما.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 53 بند 4

من کسی را به عنوان پدر و سرور تخشاگران و خودمانی ها گمارده شده است ، دوست خواهم داشت و به همسری می پذیرم. بشود که در بین پارسایان زنی پاکدامن و شایسته باشم و از شکوه یک زندگانی سراسر نیک منشی برخوردار گردم. بشود که مزدا اهورا مرا همیشه از آموزش های حکیمانه دین بهی برخوردار سازد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 53 بند 5

این سخنان را به نو عروسان و تازه دامادان می گویم. امیدوارم اندرزم را به گوش هوش بشنوید و با ضمیری روشن آن را نیک دریابید و به خاطر بسپرید. همیشه با نیک منشی و مهر و محبت زندگی کنید و در راستی و پاکی کوشش کنید از یکدیگر پیشی جویید، چه بی گمان از زندگانی سرشار از خوشی و خوشبختی برخوردار شد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 53 بند 6

ای مردان و زنان کوشش کنید به درستی ها توجه داشته باشید، از دروغ پرهیز کنید و از پیشرفت ریا و فریب جلوگیری نمایید. پیوند خویش را با دروغ یکباره بگسلید و بدانید آن خوشی که از راه نادرست و تیره روزی دیگران به دست آید جز رنج و افسوس چیزی به بار نخواهد آورد و دروغ پرستانی که در پی تباهی درست کرداران اند به راستی زندگانی معنوی و آرامش روحی خود را از بین خواهند برد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 53 بند 7

هنگامی که به آیین آزادگی و برادری پایبند باشید و مادام که عشق و وفاداری ریشه دار در دل های شما جفت جوان ( عروس و داماد ) وجود داشته باشد چه در این جهان و چه در زندگانی دیگر از بهترین پاداش بهره مند خواهید شد . ولی هرگاه گرفتار روح پلید اهریمنی و وسوسه های شیطانی شده و از آیین آزادگی و برادری دست بردارید، پی آمد آن جز رنج و اندوه و بانگ دریغ و افسوس چیز دیگری نخواهد بود.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 53 بند 8

به راستی بدکرداران سرانجام فریب خورده و مورد ریشخند مردم قرار گرفته خود را سرزنش خواهند کرد. بشود که در پرتو رهبری درست کردار و شهریاری دادگر زنان و مردان در دودمان خویش و در روستاها از آرامش و آشتی برخوردار گردند. بشود که ریا و فریب کاری که انسان را به تباهی می کشاند از پهنه گیتی برانداخته شود.  بشود که خداوند یکتا و بزرگتر از همه به زودی به سوی ما آید.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

گات ها ، هات 53 بند 9

کج باوران و بداندیشان نسبت به نیکواران نفرت دارند و اشخاص با ارج را خوار می شمارند. آنان بنده ی هوا و هوس اند و درست کرداران را به دیده ی حقارت می نگرند هرچه با نفس خویش مدام در کشمکش و پیکارند. کیست آن سرور پرهیزگاری که در کمال آزادی با تمام وجودش با بدکاران مبارزه کند؟ ای مزدا تنها نیروی توست که می تواند درویشان درست کار را یار و یاور باشد و به آنان نیکوترین پاداش بخشد.

برگردان : موبد فیروز آذرگشسب

 

کاری از: آرمین . ا

 

www.dinebehi.com