بررسی ردپای عرفان گاهان در اشعار عطار
ماندانا میرابی
۰۸ اسفند ۱۳۸۷
بخش نخست نشست هم اندیشی انجمن موبدان با عنوان « دریچه ای به خورشید، رد پای عرفان گاهان در اشعار عطار» توسط منیژه حقیقت دانش پژوه کلاس های دانشپایه دینی انجمن موبدان تهران برگزار شد. منیژه حقیقت که در نوشتار خود به تفاوت های عرفان عطار و گاهان اشوزرتشت می پرداخت به بیزاری از دنیا در اشعار عطار اشاره کرد و آنرا به دلیل زمان عطار دانست وی افزود که گرچه زشتی های دنیا در زمان اشوزرتشت بیشتر بوده است ولی در گاهان عشق به دنیا و بوی زندگی وجود دارد.
منیژه حقیقت، انسان را در اشعار عطار اسیر سرنوشت خویش دانست و از این لحاظ نیز دیدگاه اشوزرتشت را با عطار متفاوت برشمرد. وی همچنین از دیگر تفاوت ها در دو دیدگاه، وجود داشتن توبه در شعر عطار و وجود خارجی شیطان دانست، این در حالی است که در دیدگاه اشوزرتشت هر شخص پاداش هر کار خوب یا بد خود را خواهد دید و اهریمن تنها در «من» وجود دارد و سر چشمه تمام کارهای انسان خرد اوست. منیژه حقیقت همچنین با اشاره به داستان منطق الطیر ادامه داد، هدهد، راهنمای مرغان، آگاهی خواستن از سیمرغ و فرمانبرداری بی چون و چرا از وی را به مرغان گوشزد می کند ولی اشوزرتشت در گاتها می گوید که آگاهی، نیک اندیشی و محبت را از خداوند بخواهید و او را از روی درک و عقل فرمانبرداری کنید.
وی همچنین وجود هفت مرحله در عرفان عطار را یادآوری کرد و آنرا با هفت امشاسپند برابر ندانست. وی اشاره کرد که 7 امشاسپند تنها صفت هستند و جز این تفاوت مرحله ای مانند حیرت به هیچ عنوان در امشاسپندان وجود ندارد. وی در پایان عرفان عطار در مقابل اشوزرتشت را به مانند شمع در مقابل خورشید دانست و این گفته میلر را بیان کرد که: از ابد تا ازل روح اشوزرتشت از تمام روحهای جهان درخشان تر است .
گفتنی است این نوشتار موردتوجه باشندگان قرار گرفت و موبد دکتر اردشیر خورشیدیان از نوشتار حقیقت، سپاسگزاری کرد.