چه اندازه به «وهومنه» نزديك هستيم؟
صورت اوستايي واژه بهمن، «وهومنه» و ريشه فعلي آن «مَن» (man) به معني «انديشيدن» است.
در دين زرتشتي بهمن پيام‌آور اهورامزدا و همان فرشته وحي در اديان سامي است و اين امشاسپند بهمن است كه اشوزرتشت را به سوي «انجمن مينويان» كه در سر آن اهورامزدا قرار دارد، راهنمايي كرد. در گزيده‌هاي زادسپرم (فصل 21) آمده است:
در ماه ارديبهشت و روز دي‌به‌مهر، اشوزرتشت بهمن امشاسپند را ديد، او از زرتشت پرسيد: « كيستي و از چه كساني؟ به چه آرزومندتري و كوشش تو براي چيست؟» اشوزرتشت پاسخ داد: «زرتشت سپيتمانم، در جهان پرهيزكاري را آرزومندترم، مرا آرزوست كه بر آنچه خواست ايزدان است آگاه باشم و چندان پرهيزكاري ورزم كه مرا به جهان پاك بنمايند». بهمن به زرتشت فرمود كه «بالا رو به سوي انجمن مينويان» و چنين بود كه زرتشت بالا رفت و به جايي رسيد كه «به سبب روشني بزرگ امشاسپندان، سايه خويش را بر زمین نديد» و نماز برد و گفت «نماز به اورمزد، نماز به امشاسپندان» و پيش رفت و در جايگاه پرسشگران نشست….
در دينكرت 7 نيز از قول بهمن امشاسپند مي‌خوانيم: اي زرتشت بيا تا با آن كسي هم‌سخني كنيم كه تو را آفريد، آن كسي كه مرا آفريد، كه مقدس‌ترين مينويان و نيكوترين موجودات است و من سخنگوي او هستم، من كه بهمنم و پيام‌آور او هستم.
و به اين ترتيب اشوزرتشت سرودهاي ستايشي را كه با بهمن سرود، به جهانيان پيشكش كرد تا همگان در روشنايي اين چراغ، راه راست را بشناسند و به نورهمه‌نورها برسند. به گفته سهروردي بهمن «نزديك‌ترين نور» به اورمزد است، در فلسفه اشراقي ايران باستان «وهومنه» پرنورترين مشعلي است كه راه انسان را براي انسان كامل شدن و حرکت به سوي سرچشمه همه راستي‌‌ها و نيكي‌ها روشن مي‌كند.
نياكان ما رنگ سفيد را نشانه بهمن امشاسپند دانسته‌اند، پس انديشه نيك انديشه‌اي است كه مانند رنگ سفيد پاك و بي‌آلايش باشد، تنها به سوي بالا نگاه كند و حرکت كند، انديشه‌اي كه سامان‌بخش و پيرو راستي باشد و از قدرت مينوي برخوردار باشد، انديشه‌اي كه از درياي عشق و محبت عبور كرده و به وسعت هستي انديشيده باشد.
اين انديشه مظهر خرد خداوند است و در برترين موجودات يعني انسان مي‌تواند شكوفا شود، زيرا تنها انسان است كه مي‌تواند انديشه نيك را تجربه كند و به «خرد همه آگاه» كه خرد خداوند يكتا است نزديك شود.
هر آينه، اي مزدااهورا با وهومنه به تو نزديك خواهم شد
(گاهان، هات28 بند2).
و تنها انسان است كه خواهد توانست با اين امشاسپند سپندينه، خود را به برترين جايگاهي برساند كه هر موجودي ممكن است آرزويش را داشته باشد.
من روانم را با وهومنه به بالاترين سراي جاي خواهم داد
(گاهان، هات28 بند4).
در نوشته‌هاي زرتشتي آمده‌است: آنچه كه انديشه انسان را از بهمن شدن باز مي‌دارد، يكي خشم است، ديگري آز و بدتر از همه بدانديشي. گام‌هاي بلندي كه آدمي را در نهايت به قله بلند وهومنه خواهد رسانيد بايد از اين بديها پاكِ پاك باشد. حتي ذره‌اي خشم، ذره‌اي آز و ذره‌اي بدانديشي ما را از انديشه نيك دور خواهد كرد.
پس بياييد بينديشيم كه ما چه اندازه به «وهومنه»، اين امشاسپند مقدس و گرامي نزديك هستيم.
برگرفته از تارنمای برساد